Kazım Karabekir
| Endamê Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê |
|---|
| Jidayikbûn | |
|---|---|
| Mirin | |
| Cihê goristanê |
Goristana Dewletê ya Tirkiyeyê (en) |
| Hevwelatî | |
| Perwerde | |
| Pîşe |
Leşker, siyasetmedar |
| Partiyên siyasî |
Partiya Gel a Komarî (- Progressive Republican Party (en) (- |
| Artêş |
Infantry (en) |
| Payeya leşkerî |
Brigadier general (en) |
| Şerê tevlêbûyî |
Musa Kâzım Karabekir (jdb. 1882 li Stenbol - m. 26ê kanûna paşîn a 1948 li Enqere) hevalê nêzîk ê Mustafa Kemal Atatürk, generalê artêşa Osmanî, yek ji serokên Parlamena Tirkiyê, yek ji damezrênerên Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (Partiya Komara Pêşverû) ye.
Di dawiya Osmaniyan û damezrandina Komara Tirkiyê de xwedî cih û roleke girîng e. Tevlî hemî şerên Osmaniyan ên beriya têkçûnê dibe û têkiliyên Mustafa Kemal Atatürk û YKSSê birêvedibe. Piştî damezrandina komarê nakokî di navbera wî û Atatürk de derdikevin û hemî erk û peywirdariyên wî jê tê girtin. Heya bigire Atatürk qesta kuştina wî û nivîskarê sirûda neteweyî ya Tirkiyê Mehmet Akif Ersoy, Rafet Bele hwd gelekên ku berê hevalên Atatürk ên nêzîk bûn dike.
Di dema Şerê Cîhanî yê I. de yek ji fermandarên mezin ê Osmaniyan li Kurdistanê ye. Tevlî şerê Osmanî û Rûsan dibe. Derbarê pirsgirêka Kurdistanê de nêrînên wî û Atatürk hevûdu nagirin. Wî wekî keyên Rûsan û gelên bindest ên li Rûsyayê mînak digirt û ne li dijî Kurdistaneke sist û qels bû. Lê Atatürk pişavtina Kurdan û Tirkkirina wan digot.
Pirtûkên wî heya van nêzîkan qedexe bûn
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Tenê çend pirtûkên wî yên di ciwaniyê de nivîsîbû li pirtûkxaneyan hebû yên din qedexe bûn. Lewra ew piştî damezrandina komarê ji ber nêrînên xwe ji aliyê Atatürk ve hatibû aforozkirin. Hêj jî çend pirtûkên wî û bîranînên wî yên dawiya temenê xwe de nivîsîne, veşartîne.
Atatürk û Karabekir an Stalîn û Troçkî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Gorî hin rewşenbîrên Tirkiyê rewş û têkiliyên wan dişibiyan hevûdu. Herdû mînak jî ji bo berjewendiyên ferdî û nêrînên egosantrîk destdirêjiya hevalbendên xwe dikir. Karabekir ji ber ku fermandarê mezin ê artêşa Tirk li Kurdistanê bû di pirtûkên xwe de gelek behsa Kurdan û Kurdistanê dike û ji bo dîroknasên Kurd girîng e. Heya bigire ji aliyê İsmet İnönü ve bi "Kurdperweriyê û têvlîbûna serhildana Şêx Seîd" ve jî tê tewanbarkirin.
Hin ji berhemên wî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Ankarada Savaş Rüzgarları - Li Enqereyê bayên şer
- Bir Duello ve Bir Suikast - Dûelloyek û sûîkastek
- Cehennem Değirmeni 1-2 - Aşê dojehê
- Hayatım - Jiyana min
- Kürt Meselesi - Pirsgirêka Kurd
- Sarıkamış-Kars ve Ötesi - Sariqamiş-Qers û hew
- Nutuk ve Karabekir'den Cevaplar Nutuk (a Atatürk) û bersîvên Karabekir
| Navneteweyî | |
|---|---|
| Neteweyî | |
| Yên din | |
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |