Şablon:GH/2023/10
.jpg)
Çiyayên Pamîrê yan jî Zincîreçiyayên Pamîrê, zîncîreçiyayeke di navbera herêmên Asyaya Navîn, Asya Başûr û Asyaya Rojhilat de ye. Pamîr di navberên sîstemên rêzeçiyayên din ên girîng wekî Tian Şan, Qerekoram, Kunlun, Hindokûş û Rêzeçiyayên Himalaya yê de ye. Li beşa rojhilat a girseyê bi qasî pêncî cihên ji serdema kevirî hatine kifşkirin. Ji 10 hezarî zêdetir petroglîf û pîktogram hatine tespîtkirin ku di esasê xwe de sembolên dînî û heywanan û helbestên ku hinek ji wan diroka wan heta paleolîtîka jorîn diçe hatine dîtin. Şopên komirê yên ji maleke mirovan a li Pamîrê bi rengekî zanistî heta 9500 sal berê diçe. Li şikefteke li başûrê Murghabê, ku ji asta deryayê bi bilindahiya 4000 metreyî ye, nûnertiyên parietal ên neolîtîkê hene ku weke bilindtirîn ên cîhanê tên qebûlkirin. Lê belê, berevajî li çiyayên Tianê, ji wê serdemê ve ti amûr nehatiye dîtin. (zêdetir...)