Şile

Dilopa avê

Şile, şilavî an jî mayî, yek ji halên bingeh ên madeyê ye. Şile, madeyên ku şeklekî yê wan xuya nîn in e. Şile herkoyî in û nikarin bên dewisandin.

Qebareya şileyê pê germahî û pestana wê ve girêdayî ye. Şile gihîner in. Lê gihîneriyê wan bi madeyên ku tê hatiye xistin, karin biguherin. Şile ji madeyên req (hişk) pirtir xwediyê valayî ye. Lê li gorî gazê jî jê kêmtir xwediyê valayî ye.

Nimûne: Ava xwerû û ava bişekir negihîner(îsolator) in. Lê ava bixwê gihîner e.

Yekeyên pîvanê

Tebaba şileyan bi yekeyên qewareyê tê pîvandin. Yekeya qebareyê ya SI  metre kûp e ($m^{3}$) û bi giştî lître tê bikaranîn(1 $dm^{3}$ = 1 L)

Gewşînên Mekanîk

Şileyek

Dewisandinayî

Şileyan pir hindik karin bên dewisandin. Di germahiya odeyê de pestana avê nêzîkî 4000 bar bê zêdekirin, di qewareya avê de bi tenê kêmasiyekî qasî %11î pêk dibe. Di kîmyayê de, şile bi giştî wek nepestanbar tê qebûlkirin.

Pestan

Di qada erdkêşeyekî de, pestana ku di şileyê de çê dibe, ber bi her hêlê ve tê veguhestin û ev pestan bi kûrahiya avê zêde dibe.Yanê kûrahiya avê çiqas zêde be pestan jî bi hevgirtî zêde dibe.

$p=\rho gh\,$

Li vir derê,

$h$, bilindiya avê ya ku di derdanê de ye ye.

$\rho \,$, tîrbûna şileyê ye.

$g\,$, zûkahiya erdkêşê ye.

Belavbûna Dengê

Di şileyan de leza dengî bi vê formûlê tê hesibandin: 

$c={\sqrt {K/\rho }}$  

Li vir derê,

K, modûla Bulkê ye.

ρ, pestan e.

Bo nimûne, deng di ava şêrîn û 25 °C'yê de leza wê qasî 1497 m/s ye.

Çavkanî

Wikipedia-Werger

Ferhenga zaravên teknîkî