Azerî (gel)
 | |
| Gelhe tevahî | |
|---|---|
| ~ 25.000.000 - 30.000.000 | |
| Herêmên ku lê şêniyên sereke ne | |
 Îran | 12.000.000 - 18.000.000[1] |
 Azerbaycan | 9.000.000[2] |
 Rûsya | 600.000 - 1.000.000[3] |
 Iraq | 500.000 |
 Tirkiye | 300.000 - 3.000.000[4][5] |
| Ziman | |
| Zimanê dayîkê Azerî, Zimanên din Farisî, Rûsî | |
| Baweriya dînî | |
| Îslam (Şiîtî, Sunî) bê bawerî Xiristiyanî[6][7] | |
| Têkildarên komên etnîkî | |
| Tirk (Tirk, Tirkmen) | |
Azerî, Tat, Acem an jî Tatarên Kawkasiyayê (bi azerî: Azərbaycanlılar آذربایجانلیلار, Azərbaycan Türkləri ترکهای آذربایجانی) komek ji gelê îranî ne ku zimanê xwe yê îranî ji bîr kirine û bi zimanekî tirkî diaxivin. Piraniya azeriyan li Qefqasya û li bakurê Îranê dijin. Welatê wan Azerbaycan û zimanê wan zimanê azerî ye. Gorî texmînkirina çavkaniyan li cîhanê 30 mîlyon azerî hene û 9 milyonên wan li Azerbaycanê dijîn.[8]
Zimanê tirkî yê Azerbaycanê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Gotara bingehîn: Zimanê azerî
Azerî (acemî û tatî jî jê re dibêjin) yek ji zimanên tirkî ye. Digel Komara Azerbaycan, Îran, Tirkiye û Rusya, Li Gurcistan û raqê tê bikar anîn. 25 milyon kes bi azerî diaxivin.[9]
Diyaspora[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Gotara bingehîn: Azerî li Îranê
Nêzîkî du qat zêdetir Azerî li Îranê ji ya Azerbaycanê dijîn; Hikûmeta Îranê behsa 15 milyon Azerî li Îranê dike, neteweperestên Azerbaycanê jî 23 milyon e. Li gorî World Fact Book 2018, ew %14 (dora 12 mîlyon) nifûsa Îranê ye.[10]
- Gotara bingehîn: Azerîyên Tirkiyeyê
Li gorî hin texminan niha li Tirkiyeyê derdora 800 hezar şopinerên şiîtiya dozdeh îmaman hene, lê dibe ku ev hejmar ji ya rastîn gelek cuda be. Ji bilî azeriyên tirkiyeyî, bi qasî 300 hezar hevwelatiyên Azerbaycanê li Tirkiyeyê dijîn.[11]
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ↑ "Azeris". Minority Rights Group (bi British English). 19 hezîran 2015. Roja wergirtinê: 14 nîsan 2023.
- ↑ "Azerbaijan Population (2023) - Worldometer". www.worldometers.info (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 14 nîsan 2023.
- ↑ "4. The Azerbaijani Diaspora in Russia". Chatham House – International Affairs Think Tank (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 14 nîsan 2023.
- ↑ www.azerbaijantoday.az:8101/life.html
- ↑ Haftalık haber dergisi Aksiyon : Caferi imamlar Archived 2016-03-03 at the Wayback Machine- "...Azeri Caferilerin sayısı, eski bakanlardan Namık Kemal Zeybek'in Meclis tutanaklarına dayandırarak verdiği bilgiye göre, 3 milyon civarında."
- ↑ "5,000 Azerbaijanis adopted Christianity" (bi rusî). Day.az. 7 tîrmeh 2007. Roja wergirtinê: 30 kanûna paşîn 2012.
- ↑ "Christian Missionaries Becoming Active in Azerbaijan" (bi azerî). Tehran Radio. 19 hezîran 2011. Roja wergirtinê: 12 tebax 2012.
- ↑ "Azerbaijani | people | Britannica". www.britannica.com (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 1 sibat 2023.
- ↑ "Azerbaijani language | Britannica". www.britannica.com (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 1 sibat 2023.
- ↑ World Fact Book, Sal 2018, gelên Îranê. Li Îranê 49 Milyon Fars, 12 Milyon Azerî, 8 Milyon Kurd, 4 - 5 Milyon Lur, 3 Milyon Mazandaran û 7 Milyon kesên din.
- ↑ "Prohibitions Against the Use of Kurdish and Languages Other than Turkish". www.hrw.org. Roja wergirtinê: 4 kanûna pêşîn 2022.
In addition, ethnicity is a rather fluid concept in Turkey.