Bajar
Bajar | |
---|---|
Pêk tê ji | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Bajar, bajêr, bacar, sûke an jî şar cihekê akincîbûna mirovan e ko himbizî ya akinciyên wê û avahiyan ji gundan û bajarokan zêdetir e. Carina bajarbûn an nebûna akincîgehekê bi rêya qanûnê dihêt diyarkirin. Li gelek welatên cîhanê bajaran navendeka bajarî ya akincîbûnê ya serekî û hindek binbajar an herêmên bajarî û gund hene.
Bajaran deverên akincîbûnê, pîşesaziyê, karweriyê û kargêriyê hene. Li bajaran avahûyên akincîbûnê (xanî) û rê û cade, alavên gehandinê yên mîna qîtara bajarî hene. Lêkoliîna liser bajaran babetê zanistekê bi navê cihnasiya mirovî anko erdnîgariya mirovî ye.
Cihnasî (erdnîgarî)
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Cihnasiya bajaran, çi ya fizîkî çi ya mirovî, gelek berfireh e. Bajar li peravên rûbaran, deryayan û okyanûsan, li cihên ko li ser rêyên bihevragirêdana deverên corbicor in û li nihalan dihên avakirin (mîna Mûsil). Herwisa, gelek ji bajarên kevin li cihên wekî serê çiyayan hatine avakirin da li beranberî êrîşan bihatiban parastin (mîna Amêdiyê). Her ji bo vê meremê, gelek ji bajarên kevin şûrekirî bûne (mîna Amedê).
Bi giştî, bajarên kevin bi hevberdanana digel bajaran evro gelek bê plan dihatin avakirin. Niha plandanana jibo bajaran tiştekê wesa pêdvî ye ko bajarên bê plan hema nahên berhozandin jî.
Dîrok
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Dîroka bajaran û akincîgehên dî yên mirovan dîrokeka kevnar e, herçind e ko hebûna bajaran di demên kevnar da babetekê gengeşebar e.