Dîroka ramana aborî

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.

Dîroka ramana aborî ji destpêka sedsalan heya roja îro bi ramyarî û teoriyên cûda re derbarê aboriya siyasî û aboriyê de mijul dibe. Dîroka ramana aborî gelek dibistanên cûda yên ramana aborî digire . Ramînerê Yewnanî Arîstoteles pirsa hunera çêkirina drav çi ye û gelo divê mal ji hêla dewletê ve be yan bi rêgezên taybetî be dike. Di demên navîn de, Thomas Aquinas got ku firotina hilberên bi bihayê adîl pêdivîyek exlaqî ye.

Tezîsên ramyarê Brîtanî Adam Smith gelek caran ji Wealth of Nations (1776) re bingeha aboriya nûjen binav kir. Hêza laşî ya ramanên Adam Smith, nemaze ji Sedsala 18- an a Fîzîkokratan, pir ramanên wî di binî de digire . Pirtûka Wealth of Nations diyar dike ku guherînên mezin di dema Şoreşa pîşesaziyê de di warê aborî de ne. Piştî Smith, Thomas Malthus, Jean-Baptiste Say, David Ricardo û John Stuart Mill wekî aborînasên Klasîk domand. Wan lêkolîn hebûna xwedanxanî, kapîtalîst û çîna karker, dabeşkirina dahata neteweyî û bandora wan li bazirganî û gelheya navneteweyî. Li London, Karl Marx pergala kapîtalîst wekî mirovên mêtinger û pênase û rexne kir. Di salên 1870-an de, destpêkên aboriya neoklasîkî gihîştina pezê xwe, û serî li prensîpên matematîkî û zanistiyê dan.