Germkirin, Hewakirin û Basarkirin

Teknîsyerê GHBê
Pîşe
Cureyê pîşeyê	Pîşeyî
Sektora çalakiyê	Avahî
Danasîn
Perwerdeya pêwîst	Dema şagirdîyê
Karên peywendîdar	Karpenter, elektrîker, lûlekar, lehîmger

Germkirin, Hewakirin û Basarkirin (GHB), (bi inglîzî: Heating, ventilation, and air conditioning) an jî bi kurte: HVAC^[1] bikaranîna teknolojiyên cihêreng e, ku ji bo kontrolkirina germahî, şilbûn û paqijiya hewayê li cîhek dorpêçkirî ye. Armanca wê peydakirina rehetiya germî û qalîteya hewaya hundurîn a pejirandî ye. Sêwirana pergala GHKê binavdeka endezyariya mekanîkî ye, ku li ser bingeha prensîbên thermodînamîk, mekanîka şilavê, û veguheztina germê ye. "Sarkirin" carinan bi îngilîzî wekî HVAC&R an HVACR li kurtenivîsan an jî "hewadarkirin" tê avêtin, wekî di HACR de (wek binavkirina qutkerên tîrêjê yên HACR) tê zêdekirin.

Dîrok

GHBê li ser îcad û vedîtinên ji aliyê Nikolay Lvov, Michael Faraday, Rolla C. Carpenter, Willis Carrier, Edwin Ruud, Reuben Trane, James Joule, William Rankine, Sadi Carnot û gelekên din ve hatine çêkirin, pêk tê.^[2]

Germkirin

Germkirin alavên armanca germahiyê (ango sorkirinê) ji bo avahiyê çêbikin. Ev dikare bi germkirina navendî ve were kirin. Pergalek wusa ji boyîler, firne, an pompeya germê ya avê vedihewîne, hilm, hewaya cîhê navendî, wekî jûreyek firnê ya xaniyek, an jûreyek mekanîkî li avahiyek mezin germ dike. Germahî dikare ji aliyê konveksyon, rêvegirtin an radyasyonê ve were veguheztin. Germkirina cîhê ji bo germkirina odeyên yekane têne ji yekîneyekî yekane tê bikar anîn û pêk tê.

Bend

Germkirin ji bo celebên sotemeniyê, di nav de sotemeniyên hişk, şil û gazan hene. Cûreyekî din a çavkaniya germê elektrîk e, bi gelemperî rîbên germkirinê ji têl berxwedana bilind pêk tê (binêre Nichrome). Ev prensîba ji bo germkerên binke dep û germên birbar jî tê bikar anîn. Germkirina elektrîkê bi gelemperî ji bo pergalên pompeya germê wekî germahiyek piştgir an pêvek têne bikar anîn.

Pompeya germkirinê di salên 1950an de, li Japonya û Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê populerbûna xwe bi dest xist.^[3] Pompeyên germahiyê dikarin germahiyê ji çavkaniyên cihêreng, wekî hewaya hawîrdorê, hewaya derçûyê ji avahiyekê an ji erdê derxînin. Pompeyên germahiyê ji derveyî avahiyê hewaya hundur vediguhezînin. Di destpêkê de, pergalên pompeya germahiyê ya GHBê tenê di avûhewayên nerm de dihatin bikar anîn, lê digel çêtirkirinên di xebata germahiya nizm û kêmkirina baran de ji ber xaniyên bikêrtir, ew populerbûna di avhewayên sartir zêde dibin û ew dikarin bi sarkirina hundurê jî berevajî tevbigerin.

Hewa

Pergalên hewaya germ hewaya germkirî bi navgîniya pergalên danûstendinên kanalîzasyonê belav dikin û hewayê bi kanalên metal an fiberglass vedigerînin. Gelek pergal heman kanalan di hewaya ji aliyê kelek vaporatorê ve sar dike, ku ji bo hewayê belav bikin. Pêkanîna hewayê bi gelemperî di nav parzûnên hewayê de tê fîltrekirin da ku toz û pariyên polen jê bibin.^[4]

Xeter

Bikaranîna sobeyan, germkirina cîh û boyleran wekî rêbazek germkirina hundurîn dikare bibe sedema şewitandina bêkêmasî û belavkirina karbonmonoksît, oksîtên nîtrojenê, formaldehîd, pêkhateyên organîkên dilşewat û hilberên din ên şewitandinê. Şewitandina netemam dema ku oksîjen têr neke çêdibe; têketina sotemenî ne di nav gemarên cihêreng de hene û derketin jî hilberên zerardar in, ku ya herî xeternak jî karbonmonoksît e, ku gazek bê tam û bêhn e, û bandorên neyînî yên cidî yên tenduristiyê dike.^[5]

Çerxa Sarkirinê

Nîşanek stîlîzekirî ya hêsan a çerxa sarincê: 1) pêça kondensasyonê, 2) valveya berfirehkirinê, 3) pêça helmîner, 4) pêpest

Di çerxa sarincê de çar hêmanên bingehîn ji bo sarkirinê bikar tîne, ku ev pêpest, xestkirin, cîhaza pîvandinê û helmîner in.

Enerjiya germkirinê

Di paşerojê de, germkirina avê ji bo germkirina avahiyan bikêrtir bû û li Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê standard bû. Îro, pergalên hewayên bi zorê dikarin ji bo klîma duqat bikin û bêhtir populer bin.

Hin feydeyên pergala hewayên bi zorê, ku niha bi berfirehî li dêr, dibistan û niştecîhên bilind têne bikar anîn, ev in.

Bandorên merckirina hewaya baş
Teserûfa enerjiyê heta %15-20
Merckirina hê

Kêmasiyekî lêçûna sazkirinê dikare ji pergalên kevneşopî yên GHBê hinekî zêdetir be.

Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê

Standardên herî naskirî yên ji bo sêwirana GHBê li ser bingeha daneyên ASHRAE ne. Çar cildên Destûrên ASHRAE yên herî populer Bingehîn, Refkirin, Serlêdanên GHBê, Pergal û Amûrên GHBê ne. Guhertoyên heyî yên çar pirtûkên destan li jêr têne xuyakirin:^[6]

2020 Destana ASHRAE - Pergal û Amûrên GHBê
2019 Destana ASHRAE - Serlêdanên GHBê
2018 ASHRAE Destûra Sarkirinê
2017 Destana ASHRAE - Bingehîn

Teknîsyenî

Keyaniya Yekbûyî

Rêber A: Sêwirana Jîngehê
Rêber B: Germkirin, guheztin, klîma û sarincê
Rêber C: Daneyên Referansê
Rêber D: Pergalên veguheztinê li Avahiyan
Rêber E: Endezyariya Ewlehiya Agir
Rêber F: Karbidestiya Enerjiya Avahiyan
Rêber G: Endezyariya Tenduristiya Giştî
Rêber H: Pergalên Kontrola Avahîsaziyê
Rêber J: Daneyên hewa, rojê û ronahiyê
Rêber K: Elektrîkên avahiyê
Rêber L: Jiyandinbarkirin
Rêber M: Endezyariya Sexbêrî û Rêvebir

Awistralya

Komeleya Peyivdarên Klîma û Mekanîkî ya Awistralya (AMCA), Enstîtuya Awistralya ya Sarinkirin, Klîma û Germkirinê (AIRAH), Komeleya Mekanîkî ya Sarinkirina Awistralya û CIBSE berpirsiyar in.

Binêre

Çavkanî

^ Merriam–Webster Dictionary.
^ Swenson, S. Don (1995). HVAC: heating, ventilating, and air conditioning. Homewood, Illinois: American Technical Publishers. ISBN 978-0-8269-0675-5.
^ Iain Staffell, Dan Brett, Nigel Brandon and Adam Hawkes (30 gulan 2014). "A review of domestic heat pumps".{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: lîsteya nivîskaran (lînk)
^ (Alta.), Edmonton. Edmonton's green home guide : you're gonna love green. OCLC 884861834.
^ Bearg, David W. (1993). Indoor Air Quality and HVAC Systems. New York: Lewis Publishers. rr. 107–112.
^ "ASHRAE Handbook Online". www.ashrae.org. Roja gihiştinê 17 hezîran 2020.

Bêhtir xwendin

Koda Mekanîkî ya Navneteweyî (2012 (Çapkirina Duyemîn)) ji hêla Encumena Kodê ya Navneteweyî, Thomson Delmar Learning.
Refrigeration and Air Conditioning Modern (Tebax 2003) ji hêla Althouse, Turnquist, and Bracciano, Weşanxaneya Goodheart-Wilcox; çapa 18.
The Cost of Cool.

Girêdanên derve

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Germkirin, Hewakirin û Basarkirin de hene.

[1] Merriam–Webster Dictionary.

[2] Swenson, S. Don (1995). HVAC: heating, ventilating, and air conditioning. Homewood, Illinois: American Technical Publishers. ISBN 978-0-8269-0675-5.

[3] Iain Staffell, Dan Brett, Nigel Brandon and Adam Hawkes (30 gulan 2014). "A review of domestic heat pumps".{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: lîsteya nivîskaran (lînk)

[4] (Alta.), Edmonton. Edmonton's green home guide : you're gonna love green. OCLC 884861834.

[5] Bearg, David W. (1993). Indoor Air Quality and HVAC Systems. New York: Lewis Publishers. rr. 107–112.

[6] "ASHRAE Handbook Online". www.ashrae.org. Roja gihiştinê 17 hezîran 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]