La traviata

La traviata La traviata
Berhema dramatîk û muzîkî operaya îtalyanî
Violetta berî mirina xwe, Linz 2015
Welat	Îtalya
Ziman	Îtalî
Senaryonivîs	Alexandre Dumas
Awazçêker	Giuseppe Verdi
Dema avabûnê	1852
Dema weşandinê	Sedsala 19an
Cure	Opera
Şêwe	Trajedî û opera
Karekterên wê	Violetta Valéry (soprano) Alfredo Germont Giorgio Germont Flora Bervoix Annina Gastone de Letorières Marchese d'Obigny Dottore Grenvil Giuseppe Flora's servant
Dewra çîrokê	Sedsala 19an
Cihê çîrokê	Parîs
Jê çêbûyî	La Traviata La traviata La traviata La traviata La traviata La traviata Q57449231 Q57449237 Q57449270
Pêk tê ji	Libiamo ne' lieti calici
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

La traviata (ji zimanê îtalî: "Ya ku riya xwe winda kiriye") operaya Giuseppe Verdi (muzîk) û Francesco Maria Piave (lîbreto) ye ku li ser bingeha romana Alexandre Dumas The Younger ya bi navê La dame aux camélias (1848) hatiye nivîsandin. Nivîskar di sibatê 1852ê de pirtûkê wek şanoyê jî derxistibû pêş. Opera di 6ê adara 1853ê de li Teatro La Fenice li Venedîkê hate pêşandan û di destpêkê de ji aliyê temaşevanan ve nehat ecibandin. Dûv re hate nûve kirin û bû yek ji operayên herî serfiraz di dîroka muzîkê de.

Beşên operayê

Beşa yekem

Opera li bajarê Parîsê li salona kortezana parîsî Violetta Valéry dest pê dike, ya ku jiyaneke luks û azadîxwaz derbas dike. Di şahiyekê de ew rastî ciwanê Alfredo Germont tê, ku evîndarê wê dibe. Violettaya ku bi nexweşiyeke giran ketiye û berê xwe daye kêfê, di destpêkê de Alfredo red dike. Lê Alfredo evîna xwe ji wê re îtîraf dike û dibêje ku ew heyranê wê ye, ji ber ku ew nikare bedewî û giranbihatiya wê ji bîr bike. Piştî dudiliyê, Violetta jî di dawiyê de evîndara Alfredo dibe. Ew bi hev re biryar didin ku li gundewariya Provence dest bi jiyanek nû bikin û xwe ji civak û kêfên ku Violetta berê nas dikir dûr bixin.

Beşa duyem

Violetta û Alfredo li Provence bi bextewarî û aştiyane dijîn. Lê dema ku bavê Alfredo, Giorgio Germont serdana wan dike, bextewariya wan xera dibe. Ew ji Violetta dixwaze ku ji Alfredo veqete, ji ber ku têkiliya wî bi wê re rûmeta malbatê û şansên zewaca keça wî dixe xetereyê. Violetta, birîndar û şikestî, bi dilekî giran razî dibe ku ji Alfredo veqete, da ku malbata wî biparêze. Ew jê re nameyekê dinivîse û vedigere civaka Parîsê. Alfredo wêran dibe û paşê fêrî fedakariya Violetta dibe. Lê ew vê yekê wek îxanetê dibîne û lewma li galayeke Parîsê dibe skandalekê çêdike û tê bi eşkere heqaretan li Violetta dibarîne.

Beşa sêyem

Di beşa dawî de, Violetta li apartmana xwe ya Parîsê nexweş û belengaz e. Tuberkuloza wê xirabtir bûye û ew xwe dispêre dilxwaziya kesên din. Alfredo bi halê wê dihese û vedigere cem wê, da ku lêborînê jê bixwaze. Her çend tenduristiya wê nebaş be jî, Violetta bi dîtina wî kêfxweş e û ew bi hev re xeyalek pêşerojek çêtir dikin. Lê Violetta êdî pir lawaz e û ew di destê Alfredo de dimire. Di kêliyên xwe yên dawî de ew ji wî re îtîraf dike ku wê her dem jê hez kiriye. Alfredo gelek xemgîn e û dema ku Violetta dimire, ew navê wê diqîre. Giorgio Germont, ku di deqeya paşîn de bi lez û bez xwe digihêje wan, pê dihese ku Violetta hemû enerjiya xwe ya jiyanê ji bo evîna Alfredo feda kiriye. Lîstik bi windakirina tal a Alfredo û bîranîna fedakariya Violetta ya trajîk diqede.