Laliş
Laliş | |
---|---|
![]() | |
Laliş li ser nexşeyê![]() | |
Koordînat: 36°46'17.04"Bk, 43°18'12.02"Rh | |
Dûgel | ![]() |
Beşa îdarî | |
Dem | UTC+3 (dema standard) |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre![]() |
Laliş an jî Lalişa Nûranî (bi zimanê hûriyan; "la-la-aš-ha-ri…/. Lālašha[1]), cih û warê pîroz û perestgeha êzidîtiyê ye ku dikeve Geliyê Lalişê yê devera Şêxan, 10 km li başûrê rojhilatî Duhokê, li herêma Kurdistana Îraqa federal. Ziyaret û cihê hecê yê hemû êzidiyan e û cihê Kaniya Spî, kaniya pîroz e ku li ava wê êzidî zarokên xwe mor dikin. Di dîrokê de gelek caran êrîşên leşkerî hatine ser Lalişê bi armanca xerakirina vî cihî û nehêlana dînê êzidyan û cejnên wan[2].
Laliş aramgeha gelek şêxên êzidî ye, ya sereke gora Şêx Adî ye. Şêx Adî di navbera salên 1173 û 1162an de dijiya.
Rûberê Perestgeha Lalişê dorên 4500 m² (metre çargoşe) ye.
Gora Şêx Adî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
![]() |
Gora Şêx Hesen[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
![]() |
Kaniya Zemzem[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
![]() |
Şikefta zeyta zeytûnan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
![]() |
Kûz û denên zeyta zeytûnan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
![]() |
Avêtina paçikê miradan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
![]() |
Kaniya Spî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
![]() |
Morkirina zarokên êzidî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
![]() |
Cejnên êzidiyan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Cejna Çarşemê, di 8ê sibata her salekê de.
- Cejna Koma, dikeve ji 6 ta 13ê çiriya pêşîn a her salekê.
- Cejna Serî Salê (Cejna Tawûsê Melek, Çarşemiya Sor), di çarşema yekê ya meha nîsanê de.
- Cejna Çilê Havînê, dikeve navbera 18ê û 21ê hezîranê de.
- Cejna Cema'iyê, ji 23ê îlonê ta 1ê çiriya pêşîn.
- Cejna Çilê Zivistanê, dikeve navbera 13ê kanûnan pêşîn ta 20ê kanûna paşîn de.
- Cejna Rojiyên Êzî.
- Cejna Bêlinda.
- Xidir Îlyas
- Îda Îsa
- Remezan
Galerî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
-
Kumbedên gora Şêx Adî li Lalişê
-
Dergehê perestgeha Lalişê
-
Li perestgeha Lalişê
-
Xana Lalişê, li derveyî perestgehê ye.
-
Xêzkirina dergehê perestgeha Lalişê, 1865
-
Portreya kurdekî êzidî
Bîbliyografî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Xanna Omerxalî (2007). Êzdiyatî: Civak, sembol, rîtûel. Avesta.
- Xanna Omerxalî û Kovan Xankî (2009). Analîza Qewlên Êzdiyan. Avesta.
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ↑ H. Crag Melchert, http://www.linguistics.ucla.edu/people/Melche[Girêdan daimî miriye]rt/webpage/LUVLEX.pdf, Cunneiform Luvian Lexicon, rûpel 133
- ↑ Omer Mûslî (2005). Welatê xwe nas bike: Parêzgeha Duhokê. Kovara Nûbûn, 71:2005.
- Birgül Açıkyıldız (2002). Lez yézidis et le sanctuaire du Šeykh 'Adī, I-II. Université de Paris I (Panthéon-Sorbonne).
- Konê Reş (2012). Serdana Kurdistanê: çûna Şêxan û Lalişa Nûranî. http://kurdi.lalishcenter.org Girêdana arşîvê 2016-04-22 li ser Wayback Machine.
![]() | Ev gotara li ser bajarekî şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |