Laliş

Laliş
Laliş
Jîngeh
	Laliş li ser nexşeyê;
	Laliş
	Koordînat: 36°46'17.04"Bk, 43°18'12.02"Rh
Dûgel	Iraq
Beşa îdarî	Neynewa ;
Dem	UTC+3 (dema standard)
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Laliş an jî Lalişa Nûranî (bi zimanê hûriyan; "la-la-aš-ha-ri…/. Lālašha^[1]), cih û warê pîroz û perestgeha êzidîtiyê ye ku dikeve Geliyê Lalişê yê devera Şêxan, 10 km li başûrê rojhilatî Duhokê, li herêma Kurdistana Îraqa federal. Ziyaret û cihê hecê yê hemû êzidiyan e û cihê Kaniya Spî, kaniya pîroz e ku li ava wê êzidî zarokên xwe mor dikin. Di dîrokê de gelek caran êrîşên leşkerî hatine ser Lalişê bi armanca xerakirina vî cihî û nehêlana dînê êzidyan û cejnên wan^[2].

Laliş aramgeha gelek şêxên êzidî ye, ya sereke gora Şêx Adî ye. Şêx Adî di navbera salên 1173 û 1162an de dijiya.

Rûberê Perestgeha Lalişê dorên 4500 m² (metre çargoşe) ye.

Gora Şêx Adî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Gora Şêx Hesen[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Kaniya Zemzem[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Şikefta zeyta zeytûnan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Kûz û denên zeyta zeytûnan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Avêtina paçikê miradan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Kaniya Spî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Morkirina zarokên êzidî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Cejnên êzidiyan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Cejna Çarşemê, di 8ê sibata her salekê de.
Cejna Koma, dikeve ji 6 ta 13ê çiriya pêşîn a her salekê.
Cejna Serî Salê (Cejna Tawûsê Melek, Çarşemiya Sor), di çarşema yekê ya meha nîsanê de.
Cejna Çilê Havînê, dikeve navbera 18ê û 21ê hezîranê de.
Cejna Cema'iyê, ji 23ê îlonê ta 1ê çiriya pêşîn.
Cejna Çilê Zivistanê, dikeve navbera 13ê kanûnan pêşîn ta 20ê kanûna paşîn de.
Cejna Rojiyên Êzî.
Cejna Bêlinda.
Xidir Îlyas
Îda Îsa
Remezan

Galerî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Kumbedên gora Şêx Adî li Lalişê
Dergehê perestgeha Lalişê
Li perestgeha Lalişê
Xana Lalişê, li derveyî perestgehê ye.
Xêzkirina dergehê perestgeha Lalişê, 1865
Portreya kurdekî êzidî

Bîbliyografî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Xanna Omerxalî (2007). Êzdiyatî: Civak, sembol, rîtûel. Avesta.
Xanna Omerxalî û Kovan Xankî (2009). Analîza Qewlên Êzdiyan. Avesta.

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

↑ H. Crag Melchert, http://www.linguistics.ucla.edu/people/Melche^{[Girêdan daimî miriye]}rt/webpage/LUVLEX.pdf, Cunneiform Luvian Lexicon, rûpel 133
↑ Omer Mûslî (2005). Welatê xwe nas bike: Parêzgeha Duhokê. Kovara Nûbûn, 71:2005.

Birgül Açıkyıldız (2002). Lez yézidis et le sanctuaire du Šeykh 'Adī, I-II. Université de Paris I (Panthéon-Sorbonne).
Konê Reş (2012). Serdana Kurdistanê: çûna Şêxan û Lalişa Nûranî. http://kurdi.lalishcenter.org ^{Girêdana arşîvê 2016-04-22 li ser Wayback Machine}.

Ev gotara li ser bajarekî şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

[1] H. Crag Melchert, http://www.linguistics.ucla.edu/people/Melche^{[Girêdan daimî miriye]}rt/webpage/LUVLEX.pdf, Cunneiform Luvian Lexicon, rûpel 133

[2] Omer Mûslî (2005). Welatê xwe nas bike: Parêzgeha Duhokê. Kovara Nûbûn, 71:2005.

[1]

[2]