Mîtolojiya erebî
Mîtolojiya erebî | |
|---|---|
 Xwedawendên kevn ên ereban | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Mîtolojiya erebî an polîteîzma erebî ew forma serdest a dîn di Erebistana beriya îslamê de bû û li ser hurmeta ruh û xwedayan bû. Bi fetha îslamî ya bi rêveberiya Muhemmed ev rewş guherî, olên xwecihî yên ereb winda bûn û piraniya ereb piştî şerê ereb û misilman bûn misilman.
Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Di Erebistana beriya îslamê de olperestiya xwecihî ya ereban, dînên semîtîk ên kevnar, xiristiyanî, cihûtî, mandaîzm û zerdeştî jî di nav de bûn.[1][2][3]
Îbadeta polîteîzma erebî ji xweda û xwedawendên cihêreng re dihatin kirin, di nav de Hubel û xwedawendên el-Lat, el-Uzza, û Menat, li mal û perestgehên herêmî yên wekî Kabe li Mekeyê. Beytên bi rêûresmên cûrbecûr, hec û feraset û her weha qurbankirinên olî, dihatin kirin. Gelek teswîrên fizîkî (peyker) yên xwedayên beriya îslamê bi taybetî li nêzî Kabeyê hebûn, ku tê gotin heta 360 ji wan li wir peyda bûn, ku artêşa Îslamî ya bi serokatiya Mihemed hilweşandin.[4][5][6]
Rola îslamê di windabûna dînên kevn de[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Misilman bawer dikin ku Muhemmed piştî ku ereban têk bir, hemî perestgeh û rêûresmên wan - ku wan wekî pût bi nav kir - hilweşand û ji wan tenê perestgeha Kabeyê hîşt û ew wek mala Xwedê îlan kir. Îbrahîm Kabe ava kir ku di eslê xwe de jê re "Mala Xwedê" hat gotin. Paşê neviyên kurê Îbrahîm (Îsmaîl) ku ji Mekeyê bûn, koçî welatên din kirin û bi xwe re ji Kabeyê kevir hildan û paşê perizîn wan keviran. Di dawiyê de, ew kevir bûn peyker, ku li seranserê Erebistanê belav bûn, heta Kabe jî, û ew hemî ji hatin hilweşandin.[7]
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ↑ Hoyland 2002, r. 139.
- ↑ Berkey 2003, r. 42.
- ↑ Nicolle 2012, r. 19.
- ↑ Robinson 2013, r. 75.
- ↑ Taylor 2001, r. 130, 131, 162.
- ↑ Healey 2001, r. 110, 153.
- ↑ Teixidor 2015, r. 73-74.