Nazım Paşa

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Nazım Paşa
Navê rastî
Hüseyin Nâzım Paşa Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Jidayikbûn1848 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Mirin23 kanûna paşîn 1913 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Stembol Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Sedema mirinêMêrkujî
HevwelatîÎmperatoriya Osmanî Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Perwerde
  • Dibistana Leşkerî ya Osmanî
  • École Spéciale Militaire de Saint-Cyr Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Pîşe
Xelat
  • Order of Osmanieh
  • 3rd class, Order of the Medjidie
  • Liakat Medal
  • Order of the Crown (Prussia) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Hüseyin Nazım Paşa (1848 – 23'ê rêbendanê 1913) generalekî osmanî bû ku di Şerê Balkanê yê Yekem ê 1912–13 de serfermandarê artêşa esmanî bû. Di derbeya dewleta Osmanî ya sala 1913an de ji aliyê Yakub Cemîl hatîye qetilkirin.

Jînenîgarî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Malbata Nazim bi eslê xwe Kurdê ji Amedê ye û li Amedê ji dayik bûye piştre koçî bajarê Stembolê bûye.[1]

Ew piştgirek domdar a Doktrîna Êrîşî ya Fransî bû ku di serî de ji hêla Ferdinand Foch ve hatiye pêşve xistin, mamosteyê wî li Akademiya Leşkerî ya Saint-Cyr û paşê fermandarê bilind ê hêzên Hevalbendê li Eniya Rojavayê Şerê Cîhanê yê Yekem. Piştî tayînkirina wî wek Serfermandar, wî yekser guhertin di doktrîna leşkerî ya Osmanî de kir, ku ji hêla Colmar Freiherr von der Goltz (Goltz Paşa), efserê Alman ê ku berpirsiyarê ji nû ve organîzekirin û perwerdekirina Artêşa Osmanî bû, çêkiribû. Doktrîna Goltz Paşa destnîşan kir ku di dema şerê bi dewletên Balkanan re, hêzên osmanî hem ji hêla rojava (Vardar) û hem jî li rojhilat (Trakya) dê di berevaniyê de bimînin.

Nazim Paşa dev ji doktrîna Goltz Paşa ya berevaniyê (belkî realîst) berda û her çendî ku artêşa osmanî di seferberkirina leşkerên xwe de (ji nîvê kêmtirî 600.000 leşkeran kom dikir) pirsgirêkên dijwar hebûn, planek wêrek ya êrîşê pêşxist, ku di her du eniyan de operasyonên hêrîşê jî tê de hene. Ji ber ku artêşa Serbistan piştî têkçûna wê ya di Şerê Serb-Bulgar, ji hêla çavdêrên rojavayî ve jî wekî dijberekî qelstir dihat hesibandin, Nazim Paşa plan kir ku pêşî êrişî wê bike û ji hêla operasyonê ve bêhêz bike. Dûv re ew ê ji herdu aliyên Makedonî û Trakya êrîşê Bulgaristanê (ya ku di hevalbendiya Balkan de girêdana herî bihêz dihat hesibandin) bike. Kêmnirxandina wî ya hêza Serbistanê bû sedema têkçûna tam a plana wî ya operasyonê û felaketa ku li pey wê hat.

Di 23ê Çileya 1913an de, dema derbeya dewleta Osmanî ya 1913'an de ji aliyê Komîteya Îttîhad û Terakkî ve hat qetilkirin.[2] Ji bo tolhildanê yek ji xizmên wî tola mirina wî bi kuştina Wezîrê Mezin ê Komîteyê Mehmûd Şevket Paşa di 11ê Hezîrana 1913an de.[3]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ Jongerden, Joost; Verheij, Jelle (3 tebax 2012). Social Relations in Ottoman Diyarbekir, 1870-1915. ISBN 9789004232273.
  2. ^ Hussein Nazım Pasha Girêdana arşîvê 2020-05-26 li ser Wayback Machine[girêdan daimî miriye] Americana Encyclopedia
  3. ^ David Kenneth Fieldhouse: Western imperialism in the Middle East 1914-1958. Oxford University Press, 2006 p.17