Sih û şeş Dîmenên Çiyayê Fuji
Ev gotar sêwî ye. Ti girêdanên li ser vê gotarê tine. (kanûna pêşîn 2024) |
Sih û şeş Dîmenên Çiyayê Fuji
| |
---|---|
Çêker | |
Dema avabûnê | |
Dema weşandinê | 1830s |
Weşanxane | |
Motîv | |
Pêk tê ji |
|
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Sih û şeş Dîmenên Çiyayê Fuji (bi japonî: 富嶽三十六景, Fugaku Sanjūrokkei) rêzeya çapên peyzajê yên hunermendê ukiyo-e yê japonî Hokusai (1760–1849) ye. Rêze Çiyayê Fuji ji cihên cihê û di demsal û mercên cuda yên hewayê de nîşan dide. Serkeftina weşanê bû sedem, ku deh çapên din li rêzê hatine zêdekirin.
Rêze di nava salên 1830 heta 1832ê hate hilberandin, dema ku Hokusai di heftîsaliya xwe de bû. Wî vê rêzeyê di bilindahiya kariyera xwe de amade kir û wêneyên wî ji hêla Nishimura Yohachi ve hatin weşandin. Di nav çapan de sê ji yên herî navdar ên Hokusai hene: Pêla Mezin a Kanagawa, Bayê xweş, Sibehek zelal, û Birûskê di bin Zîrveyê de. Wêneya wî ya kêmtir naskirî Kajikazawa, ku li parêzgeha Kai hatiye çêkirin, yek ji baştirîn karên rêzê tê hesibandin. Sih û şeş Dîmenên Çiyayê Fuji wekî "şahesera rengîn ya çapkirî" ya hunermendê hate binav kirin.
Dîrok
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Rêzeya wêneyan Çiyayê Fuji ji perspektîfên cuda û di demsal û hewayên cûda de nîşan dide. Bi vî rengî her dîmenek aliyên bêhempa yên xwezayê û têkiliya mirovî bi peyzajê re vedibêje. Bi vê rêzeyê Hokusai xwest ku balê bikişîne ser Çiyayê Fuji wekî sembola heybet û navenda giyanî ya Japonê. Çapa "Pêla Mezin ji Kanagawa", berhema herî naskirî ya rêzefîlmê, pêleke mezin nîşan dide, ku qeyikên masîgiran tehdît dike, û li piştê pêlê Çiyayê Fuji bi awayeke bêdeng xuya dike. Ev xêzkirin hêza xwezayê berovajî domdariya çiyê sembolîze dike.
Hokusai bi qestî dîmenên çiyayê bi jiyana rojane ya mirovan ve hilbijart, ji bo ku girîngiya çandî ya Çiyayê Fuji û girêdana wê bi jiyana gelê Japonê re destnîşan bike. Di rêzeyê de 46 çap hene, ku çiya ji perspektîfên cihê yên erdnîgarî û avhewa nîşan didin, car caran ji dûr û carna jî ji nêz ve, di demên cuda yên rojê de û di bin şert û mercên cuda yên hewayê de. Çiya her car wekî motîfek navendî xuya dike, ku wateya giyanî ya Japonê nîşan dide û di heman demê de cihêrengiya xwezaya welêt destnîşan dike. Van berheman ne tenê hunera japonî, lê di sedsala 19an de bandor li hunermendên rojavayî jî kir, nemaze dema ku hunermendên ewropî bi giranî ji estetîka japonî bandor bûbûn.
"Sih û şeş Dîmenên Çiyayê Fuji" naskirina navneteweyî ya Hokusai bi xwe re anî û alîkariya belavkirina çapên wêneyên japonî wekî rengek hunerî li cîhana rojava kir. Rêze di hunera ukiyo-e de qonaxek e û mînakek berbiçav a teknîka hostayî û nêzîkatiya nûjen a Hokusai ye. Fuji di çapan de ne tenê wekî nîşanek erdnîgarî, lê di heman demê de wekî sembola nemiriyê û girîngiya giyanî jî tê xuya kirin. Rêze di nav sedsalan de xwedî girîngiyek çandî ya domdar e, ku Çiyayê Fuji wekî sembolek nemir a nasnameya Japonî destnîşan dike.