Ûrartû

Ûrartû
Sirûd:
Ûrartû li ser nexşeyê
Paytext		Tuşpa Arzashkun  38°30'0"Bk, 43°20'33"Rh
Zimanên fermî		ûrartî
Zimanên tên bikaranîn		ûrartî zimanê huriyan zimanê luwî protoermenî
Avakirin
•	Dema avakirinê	860s b.z.
•	Dema hilweşînê	590 BCE (Julian)
•	Rûerd

Urartû yek ji gelên kevnar ên Ermenistanê û bakûrê Kurdistanê bû.

Li nav çenda Zagros de, cihê Urartuyan pir giran e. Beri zayini salin 1300 de bin çandin zagros, çanda Horiya, Mitaniya, Xatiya, Muskiya bin zextin Asûriya, Hititan hatubun ber daviyê. İda li zaxrosê çanda Asuriyan, li kafkasya ji çandin Kafkas zor didane çanda Zagros. çanda Zagros bin zexteki girna bu. Vê demê çanda urartuyan derdikeve holê.Gelek dîroknas bi avayeki bê xuşuş dibêjin Urartuyan b.z. sala 1800 de li Bajari Wani serketine. Ev raste. Lê pêşiya vêji heye.BZ.salin 1300 çandin Zagros Yi binvê cida cida, wek biyaniya vek nêriya, vek Kikiya, beravi ser hevdu dibun hemberi çanda asuriya parastina xwe dikirin. Qasi 500 sali viha berdevam kir. Paşi 500 sali ev çandin buçuk bi hevre Çanda Urartuyan saz kirin.

Meriv dikare bije çenda urartuyan, çanda zagros pişti Gûtiyan ya heri mezin e. Ya heri sereke ye. Gelek naveroka wê tujiye. Pişti çenda Urartuyan bi ciheki giran biha çenda mediya destpidike. vira ev tê xwuya. çenda zagros her viha çenda Gûtiyan, li heremêde bê qetandin hezar salin berdevame. carna navê vê çendê Gûtiye, carna Urartuya, carna mediye,carna huriye, carna, luluye. lê ev çand navê wê çi dibe bilabibe ev çanda zagrose.

Sînorên herî mezin ê Îparatoriya Ûrartûyê di sala 743 B.Z de di bin serweriya II. Sarduri de.