Şêr

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Şêr
Şêr (Panthera leo) li Namîbiya
Dabeşandina zanistî
Cîhan: Ajal
Filûm: Stûnpiştdar (Chordata)
Çîn: Guhanî (Mammalia)
Kom: Goştxur (Carnivora)
Famîle: Famîleya pisîkan (Felidae)
Cins: Cinsê Parsan (Panthera)
Cure: P. leo
Navê zanistî yê latînî
Panthera leo
(Linnaeus, 1758)
Belavbûn

Şêr (Panthera leo), cureyekî pisîkên mezin ku niha li parzemîna Afrîkayê û hinek parçeyên Hindistanê dijî.

Nav[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Nava Şêr ji Proto-Aryayî û hevreha Soranî Şêr le Zazakî Şêr le Farisî Şîr le Pehlewî Şegr e.

Herwiha ihtimal e ku têkilî peyva şiyan e (rehê dema niha -şê-) anku "şêryê ku dişê/dikare/bihêz e".

Şayes[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Şêr ji alî pî de, yê dirêjtir e di nav famîleya pisîkan (Felidae û cinsê Panthera, lê di mezinahî de di pê piling ê tê ye. Giraniyê şêrên nêr yên mest der dorê 150–250 kg û şêrên mê bi giranî qasî 120–182 kg. Dirêjiya ser û laşê şêrên nêr 170–250 cm û şêrên mê 140–175 cm.

Belavbûn[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Sor: Welatê Şêranê dîrokî.
Şîn: Welatê Şêranê niha

Şêr di çaxên berê li gelek warên parzemîna Asyayê û li Rojhilata Navîn hebû. Lakîn anika şêr bi tenê Efrîqa Navîn da hene emma lê Hindistanê hema Şêrê Îranî hene. Di sala 2017-an de, Koma Pisporê Pisîkan ji nû ve tesnîfkirina şêran weşand (di tabloyek nû de vedibe), pisîkan li du binecureyên nû dabeş kir: Şêrê şêrê Panthera (ku jê re binecureyên bakur jî tê gotin) û Panthera leo melanochaita (bincureyên başûr).

Şêrê Panthera li Afrîkaya Navîn, Rojavayê Afrîkayê (şêrê Afrîkaya Rojava an Senegalî) û Hindistanê (şêrê Asyayê) nifûsa şêran dihewîne. Zanîngeha Kent (di tabloya nû de vedibe) û nifûsên winda yên berê li Afrîkaya Bakur (şêrê Barbary), Ewropaya Başûr-rojhilatê, Rojhilata Navîn, Nîvgirava Ereban û Asyaya Başûr-rojavayê hatine dîtin. Panthera leo melanochaita nifûsa şêran ji beşên başûrê Afrîkayê (şêrê Katanga û şêrê Afrîkaya Başûr-rojhilatê) û Afrîkaya Rojhilat (şêrê Masai û şêrê Etiyopyayê) vedihewîne.[2]

Bide ber[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ Bauer, H., Nowell, K.; Packer, C. (2008). "Panthera leo". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. International Union for Conservation of Nature. Roja gihiştinê 28 tebax 2010. {{cite web}}: |ref=harv ne derbasdar e (alîkarî)CS1 maint: multiple names: lîsteya nivîskaran (lînk)
  2. ^ "Lions: Fakten, Verhalten und Neuigkeiten". wuuh (bi almanî). 31 gulan 2022. Ji orîjînalê di 31 gulan 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 31 gulan 2022.

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Wîkîferheng Wîkîferheng: şêr – Mane, etîmolojî, werger û bêhtir
  • Battle at Kruger: video of a pack of lions fighting against a crocodile and buffalos over a kill

https://www.wuuh.net/lions-fakten-verhalten-und-neuigkeiten/ Girêdana arşîvê 2022-05-31 li ser Wayback Machine