Here naverokê

Cevdet Sunay

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Cevdet Sunay
Image dans Infobox.
Serokkomarê Tirkiyeyê
-
Chief of the Turkish General Staff
-
Jidayikbûn
Mirin
Cihê goristanê
Goristana Dewletê ya Tirkiyeyê (en)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Hevwelatî
Perwerde
Kuleli Military High School (en)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Pîşe
Siyasetmedar, leşkerLi ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Hevjîn
Atıfet Sunay (en)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Partiya siyasî
Payeya leşkerî
General of the Army (en)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Şerê tevlêbûyî
Xelat
Knight Commander of the Order of the Bath (d)
Anniversary medal at the occasion of the 2500th anniversary of the founding of the Iranian Empire (d)
Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland (d) ()Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
şanenava Cevdet Sunay
Şanenav

Cevdet Sunay (jdb. 10ê sibat 1899, gundê Ataköy, parêzgeha Trebzon, Tirkiye - m. 22ê gulan 1982, Stembol, Tirkiye) siyasetmedar û fermandara Hêzên Çekdar ên Tirkiyeyê û pencemîn serokkomarê Tirkiyeyê ji 1966 - 1973an bû.

Jiyana berê û pêşveçûn

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Sunay di sala 1899an de li gundê Ataköyê yê girêdayî navçeya Çaykarayê di wîlayeta Trebzonê ya Împeratoriya Osmanî hatiye dinê.[1] Piştî ku dibistana seretayî û navîn li Erzîrom û Edirneyê xwend, Lîseya Leşkerî ya Kulelî ya Stembolê qedand. Di Şerê Cîhanî yê Yekem de di sala 1917an de li eniya Filistînê şer dike û di sala 1918an de li Misirê dibe dîl û dîl û êsîr yê ingilîzan.

Sunay di sala 1927an de xwendina xwe ya leşkerî qedand û di sala 1930an de ji zanîngeha karmendan wek efserê karmendê mezûn bû. Di sala 1949an de bi refên bilind dibe general û paşê jî di sala 1959an de generalekî çar stêrk e, wî postên leşkerî yên girîng girt. Di sala 1960an de, ew bû serfermandarê artêşê û paşê jî serfermandarê hevbeş. Di 14ê Adara 1966an de ji aliyê Cemal Gürsel ve di bin serokatiya wî de ji bo senatoyê hat tayînkirin.[2]

Dema ku serokatiya Gürsel li gorî qanûna bingehîn ji ber nexweşiya tenduristiyê hat bidawîkirin, Cevdet Sunay di 28ê adar 1966an de ji aliyê Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê ve weke Serokkomarê pençemîn hat hilbijartin. Li gel zêdebûna çalakiyên terorê, serhildanên xwendekaran û gefên derbeyê, wezîfeya xwe domand. Wî heyama destûrî ya heft salan heta 28ê Adara 1973an xizmet kir û paşê bû senatorê daîmî.

Cevdet Sunay zewicî û sê lawikên xwe bi navên Atilla, Aysel û Argun Sunay hene.

Serokkomarî (1966-1973)

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Cevdet Sunay di 28ê adara 1966an de ji aliyê Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê ve wek serokkomarê pêncemîn ê Komara Tirkiyeyê hat hilbijartin.[3] Karûbarê wî ya serokatiyê heya 28 Adar 1973an berdewam kir ku ew neçar ma ku di demên tengahî de derbas bibe. Di navbera salên 1961 û 1965an de Süleyman Demirel, Nihat Erim û Ferit Melen endamên herî girîng ên rêveberiya serok Sunay bûn. Cevdet Sunay ji ber xerabbûna rewşa tenduristiyê ji serokatiyê îstifa kir.

Cevdet Sunay di 22ê gulan 1982an de li Stembolê ji ber krîza dil jiyana xwe ji dest da. Cenazeyê wî di Tebaxa 1988an de rakirin goristana dewleta tirk a li Enqereyê ku nû hatiye çêkirin.

  1. ^ "Cevdet Sunay Müzesi - Trabzon". Türkiye Kültür Portalı. 30 kanûna pêşîn 2022.
  2. ^ "SUNAY, Cevdet - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi (bi tirkî). Roja gihiştinê 19 adar 2022.
  3. ^ "O gün bugün | 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay oldu". Milliyet (bi tirkî). 28 adar 2020. Roja gihiştinê 19 adar 2022.

Girêdanên derve

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]