Here naverokê

Trebzon

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Trebzon
Trabzon Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Şaredariyên bajarên mezin ên Tirkiyeyê, bajarê mezin û bajar Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Trabzon Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Trebzon li ser nexşeyê
Map
Koordînat: 41°0′18″Bk 39°43′21″Rh / 41.00500°Bk 39.72250°Rh / 41.00500; 39.72250
DewletTirkiye, Împeratoriya Osmanî, Împeratoriya Trebzonê, Împeratoriya Bîzansê Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Li beşa îdarî
  • Parêzgeha Trebzonê (1922–)
  • Wilayeta Trebzonê (1867–1922) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Paytexta
Qada rûerdê
 • Giştî4685 km2 (1809 sq mi)
Bilindahî
0 m (0 ft)
Nifûs
824.352 (2023) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Dem
Koda postayê
61000 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Koda telefonê462 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Malperwww.trabzon.bel.tr/ Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Trebzon (bi tirkî: Trabzon) bajarekî li peravên Deryaya Reş li bakurê rojhilatê Tirkiyeyê û navenda parêzgeha Trebzonê ye.

Di Serdema Navîn de, Trebzon paytexta yek ji împeratoriyên Romê bû ku piştî Sefera Xaçperestan a Çarem, dema ku paytexta Împeratoriya Bîzansê ji hêla Xaçperestan ve hate girtin. Împeratoriya Trebzonê ji hêla siltanê osmanî Mehmed II ve hate dagir kirin. Wî di sala 1461an de Trebzonê dagir kir û Împeratoriya Trebzonê dewleta Romê ya dawîn bû.

Navê bajêr bi tirkî Trabzon e. Navê yekem ê tomarkirî yê bajêr, yewnanî Traπεζοῦς (Trapezous) e, ku behsa girên navendî yên mîna sifrê yên di navbera çemên Zağnos (İskeleboz) û Kuzgun de, ku li ser ava bûye (τραάπεζα bi yewnaniya kevnar tê wateya "masê"; bala xwe bidin tabloya li ser pereyê di wêneyê de). Bi latînî ji Trebzonê re Trapezus tê gotin, ku navê wê yê latînîkirin a yewnaniya kevnar e. Hem di yewnaniya pontîk û hem jî di yewnaniya nûjên de, ji bajar re Τραπεζούντα (Trapezounta) tê gotin. Di tirkiya osmanî û farisî de wek طربزون tê nivîsandin. Di dema osmaniyan de jî Tara Bozan dihat bikaranîn.[1] Di lazî de bi navê ტამტრა (T'amt'ra) an jî T'rap'uzani,[2] bi gurcî ტრაპიზონი (T'rap'izoni) û bi ermenî jî Տրապիզոն (Trapizon) e. Keşîşê ermenî yê gerok ê sedsala 19an Byjiskian bajar bi navên din ên xwemalî, di nav de Hurşidabat û Ozinis, digot.[3] Erdnîgar û nivîskarên rojavayî di serdema navîn de gelek guhertoyên rastnivîsîna navî bikar anîne. Ev guhertoyên navî yên ku di wêjeya ingilîzî de jî hatine bikaranîn ev in: Trebizonde (fransî), Trapezunt (almanî), Trebisonda (spanî), Trapesunta (îtalî), Trapisonda, Tribisonde, Terabesoun, Trabesun, Trabuzan, Trabizond û Tarabossan.

Nifûs

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Nifûs li gorî salan
SalNifûs±%
2007396.646—    
2008390.797−1,5%
2009408.103+4,4%
2010415.652+1,8%
2012312.060−24,9%
2013758.237+143,0%
2014766.782+1,1%
2015768.417+0,2%
2021816.684+6,3%
2023824.352+0,9%
Çavkanî: Li ser Wîkîdaneyê bibîne Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

Çavkanî

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
  1. ^ Campbell, Lawrence Dundas, The Asiatic annual register, or, A View of the history of Hindustan, and of the Politics, Commerce, Literature of Asia, London 1802 Page 3, Google books link
  2. ^ Y.Dutxuri. "Türkçe Lazca sözlük / Çeviri / Online Çeviri / Lazuri.Com". www.Lazuri.com. Roja gihiştinê 14 kanûna paşîn 2018.
  3. ^ Özhan Öztürk îdîadikî ku Ozinis tê maneya "Saraye rût" bi lazî û Hurşidabat tê maneya "Roja rojê" di zimanê farisî/osmanî. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi Genesis Yayınları. Ankara, 2011. rr. 547–549 ISBN 978-605-54-1017-9

Girêdanên derve

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Commons Li Wikimedia Commons medyayên di warê Trebzon de hene.

Nûçeyên Trabzonê Girêdana arşîvê 2023-04-24 li ser Wayback Machine

Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Trebzon&oldid=1932859" hatiye standin.