Kanal
Xuyakirin
Kanal an jî kenal, leqemeke ji bo avê ji aliyê mirov ve hat çêkirin. Ew bi gelemperî ji bo gol, çem, derya an okyanûsan bi hev gihînin tên çêkirin. Bi gelemperî kanal ji bo du sedeman tên çêkirin: yek ji bo avdanî û yek jî ji bo derbazbûna mirov û tiştan tên çêkirin.
Kanalên kevnar
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Kanalên ji bo avdaniyê herî kevinên hatin çêkirin di 4000 b.z. li Mezopotamya bûn. Li Pakistan û Hindistanê jî kanal hene yên ku li dor 2600 b.z. hatin çêkirin. Kanala herî dirêj a ku di dîrokê de hat çêkirin li Çînê bû. Ew 1.794 km bû û ji bo împeratorê Yangê Sui ji Beijingê de bo Hangzhou hat çêkirin. Çêkirina wê di 605an de dest pê kir û dera xwe ya herî teng 30 m bû.
Hin kanalên dinyayê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Kanala Mezin a Çînê (ya herî dirêj e)
- Kanala Lingqu (kanala herî kevin e)
- Kanala Birminghamê
- Kanala Îrlendayê
- Kanala Suezê
- Kanala Panamayê
- Kanala Korîntê
- Cape Coral
- Venice
- Amsterdam
- Kanala Saimaa, Lappeenranta, Finlenda
- Kanala Baltîk, Rûsya
- Kanala Welland, Ontario, Kanada
- Saint Lawrence, Quebec, Ontario, Kanada
- Kanala Erieyê, New York, DYA
- Kanala Rideau, Ontario, Kanada
- Kanala Shubie, Nova Scotia, Kanada
- Kanala Lachine, Montreal, Quebec, Kanada
- Kanala Manchesterê, ji bo keştîyan
- Kanala Danûbê
Mijarên têkildar
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |