Kurdîyi Xwarîn
(Ji Kurdî Xuarîn hat beralîkirin)
 | Ev gotar bi zaravayê kurdiya kirmaşanî hatiye nivîsandin. |
Kurdîyi Xwarîn yekîg le liqeyl ziwani Kurdî e.
Derbarey Kurdîyi Xwarîn[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Kurdîyi Xwarîn liqîg e le ziwani Kurdî ki feretir le Kurdîyi Nawîn ya Soranî nizîk e. Kurdîyi xwarîn çün keftîye se nawrras Farsî, Lurî, Soranî û Hewramî; wey xatire taywetmendî xwey dîrî. Herleywa le rü dîn û ayînîş feretir Kurdeyl Yarsan û Şîe we Kurdîyi Xwarîn qise ken. Imrrû feretir le çwar milyûn kes we Kurdîyi Xwarîn qise ken.
Lehceyli Kurdîyi Xwarîn[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- Kelhûrî (Kirmaşanî): Feretir le naw şar û ustani Kirmaşan we pî qise kiryey û Zûrim le Gîlan û Şabad le ustani Kirmaşan û Eywan le ustani Îlam we pî qise kiryey.
- Lekî: Zûrim le şareyli Leknişîn Kirmaşan û Luristan cûr Hersîn u Elişter we pî qise kiryey.
- Feylî: Feretir le Bexda, Mendelî, Îlam û Bedre we pî qise kiryey.
- Şêxbizinî: Yane Kurdeyîlîg in çen sed sal werce îse le dewrgiri Kirmaşan û Silêmanî sewq kiryane se anatulî û zûrim le Haymane jiyen.
Cugrafiyay Kurdîyi Xwarîn[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Kurdî Xwarîn zûrim le ustaneyli Kirmaşan û Îlam baw e, bîcige le ye le menteqeyl Lekistan û Bîcar îş birew dîrî. Herleywa le Xaneqîn werew xwar yanî hawsinûr wegerd ustaneyl Kirmaşan û Îlam le Eraq fere le merdim we Kurdî Xwarîn qise ken. Le serîn Kurdistan û Turkiye îş le çen menteqe Kurdeyl Şêxbizinî jiyen.
Muqayisey çen lehcey Kurdî Xwarîn wegerd yektir û liqeziwaneyl tirek ziwan Kurdî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
| Soranî | Lekî | Kirmaşanî | Kurmancî | Zazakî | Hewramî | Bacalanî | Şêxbizinî |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Min | Min | Min | Ez, Min | Ez | Amin, Min | Min, Emin | Min,mi |
| To | Tû | Tu | Tu, te | Ti, To | To, Etû, Tû | Ti, To | To |
| Min dekem | Min mekem | Min kem | Ez dikim | Ez kenu | Amin/Min mekerû | Min mekere | min ikerim |
| Min deçim | Min Meçim | Min çim | Ez diçim | Ez Şonu | Min milû | Min melû | min meşû,min içim |
| Zor | Fira | Fere, zyad | Pir, Gelek, Zaf | Zaf | Zor/fira | fire | fire |
| Got/Wit | Wat/vit | Wit | Got | Vat | Wat/vat | Wet | Wit |
| Esta | Îske/Îse | Îrenge, Îse | Niha, Vêsta, Nika | Nika | îse | êste | Îga |
| Hat- | Het- | Hat- | Hat- | ame- | ame- | ame- | Hat |
| Bang, Deng | Hena | Deng | Deng | Veng | Deng | Deng | Deng,veng |
| Gewre | Kel´n | Gewre, Qeü | Gewre, Gir, Mezin | Pîl | Gore | Gewre | Gewre, qewü,gore |
| Ba | Wa/va | Wa | Ba | Va | Va/Wa | Va | Wa |
| Baran | Waran/varan | Waran | Baran | Varan | Baran | Baran | waran |
| Xirap | Gen/xiraw | Xeraw, Gen | Xirab/genî | Xirab | Xirab | xirab | Xeraw |