Lekî

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Lekî
Lekî
Welatên lê tê axaftin  Îran
 Îraq
Herêm Lekistan
Kirmaşan
Dilêman
Parêzgeha Diyala
Axiverên zimanê zikmakî 1.000.000
Malbata zimanî Zimanên hind û ewropî
Şiklê kevn
Kodên zimanî
ISO 639-3 lki

Lekî pronunciation zaravayekî zimanê Kurdî ye. Her çiqas nêzikê Kirmaşanî be jî Lekî li bi Kurdî re têkildare. Herêmên Başurê Kurdistan, Lekistan, Loristan, Îlam, Pahla û Hemedan ji aliyê kurdên Şiî (Feylî) tê axavtin. Belê Kurdnas Mehrdad Izady bawer dike ku lek şaxeke êla Kurdên bû ye.

Çend hav êl (eşîr) li Deşta Germiyan û li Tirkiyeyê (Enqere/Haymana), li Bakurê Kurdistanê bi navên Şêxbizin, Hemewend hwd hene, ev jî bi zaravayê Lekî diaxivin.

Lekî ligel zaraveyên kurdî yên din û îngilîzî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Lekî Feylî Kirmaşanî Soranî Kurmancî Hewramî Zazakî Îngilîzî
 wehar, vihar wehar wehar behar, wehar bihar, behar wehar wisar, wesar spring
 tawsan ,birêjan tawsan tawsan hawîn, hamîn, tawsan havîn hamna, hamîn amnan, hamnan summer
 payîz , malejêr payîz payîz payîz pehîz, payîz payîz payîz fall
 varan, waran, veşt waran waran baran, waran, verişt baran waran varan rain
 çem çew/çaw çew/çaw çaw çav çem çim eye
 dit, afiret düet düet kiç keç, dot kinaçe kêna, kêneke girl
 koir kurr kurr kurr kur, law kur laj boy
 gurdale , viłk gurdale gurdale gurdale, gurçîle gurçik - gurçike, velke kidney
rîwar, rêvêar rêwêar rêwêar rêbwar rêwî rawyer,raywan raywan stranger
 ayîl minal minał mindał zarok zaro,zawle,zarole eyel child
 wijim xwem xwem xom ez bi xwe wêm ez bi xo myself
minîj , minîş,minîc minîş minîş minîş ez jî / min jî minîş ez zî, mi zî me too
 ketin keftin keftin kewtin ketin kewtey kewtene to fall
 aîtin, aîştin xistin xistin hawêştin avêtin shanaî eştene to throw
 (mi) hetim (mi) hatim (min) hatim (min) hatim ez hatim (min) amany m ez ameya I came
 (mi) merim/mexwim (mi) xwem/xwerim (min) xwem/dixwem (min) exwem/dexom ez dixwim min meweru ez wena I eat
 (mi) nanim hward (mi) nan xwardim (min) nan xwardim (min) nanim xward min nan xwar (min) nanm ward mi nan werd I ate the meal
 (mi) nane merim/mexwim (mi) nan xwem (min) nan exwem (min) nan dexwim ez nan dixwim (min) nan mewerû ez nan wena <I am eating the meal
 (mi) nanme mehward (mi) nan xwardisim (min) nan exwardim (min) nanim dexward min nan dixwar - mi nan werdîn I was eating the meal
 (mi) hetime (mi) hatime (min) hatime (min) hatûme ez hatime - ez ameya I have come
 (mi) hetüm (mi) hatüm (min) hatüm (min) hatibûm ez hatibûm - ez ameybîya I had come

Rengên lekî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Lekî Kurmancî Zazakî Îngilîzî
  ispê, çermê spî sipî white
  reş, sê reş sîya black
  kaw şîn kewe, kiho blue
  soêr sor sûr red
  sioz kesk sewz, hewz, kesk green
  hoîl, qehveyî qehweyî qeweyî brown
  xakî gewr gewr grey
  zerd zer zerd yellow

Mangên lekî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Mangê lekî
  pence
  mêrêan
  gakoir
  agranî
  mirdał
  male jêr
  male jêr doimaêne
  tül tekin
  mange sêe
  niorûj
  xake lêe
  mang êd

Devokên lekî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Nav[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Lekî navê zimanê lekan e.

Dengnasî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Alfabe[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Peyvnasî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Rêziman[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Mînakên hevokan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Wêjeya lekî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Têkildar[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Giredayîne derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]