Roja miriyan
Roja miriyan | |
|---|---|
| |
 | |
| Dewlet | Meksîk  |
| Malper | ich |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre | |
Día de Muertos (ji zimanê spanî, tê wateya Roja Miriyan)[1][2][3] cejnek e ku li gorî kevneşopiyê di 1 û 2ê mijdarê de tê pîrozkirin. Li hin herêman ev cejn dikeve ser rojên 31ê cotmehê an 6ê mijdarê. Di vê cejna pir-rojî de malbat û heval ji bo rêzgirtin û bîranîna heval û malbatên ku mirine kom dibin. Pîrozbahî di nava coş û xemilandinên rengîn derbas dibe.[4] Pîrozbahiyên rengîn û şahî bi berfirehî li Meksîkê têne dîtin, û her weha li deverên din, nemaze ji hêla kesên meksîkî yên ku li derveyî welatê xwe dijîn. Kevneşopiya Día de Muertos dikeve ser cejna xirîstiyan ya Allhallowtide an Halloweenê.[5] Ev cejn li Meksîkê betlaneyeke girîng e, ji ber ku tê de bandorên kevnar ên aztekan hene û ew bûye rêyek ji bo bîranîna çanda meksîkî bi pîrozkirina mîrasa meksîkî.
Kevneşopiyên ku bi cejnê ve girêdayî ne, rêzgirtina miriyan bikaranîna calaveras ("kilox") û kulîlkên şestper ên meksîkî (Tagetes sp) ên ku wekî cempazúchitl têne zanîn vedihewîne. Gorîgehên malê yên rengîn ên bi navê ofrendas jî tên amadekirin, ku bi xwarin û vexwarinên bijare yên miriyan têne çêkirin. Mirov dû re serdana goran dikin û van tiştan wek diyarî ji bo miriyan bi xwe re tînin. Pîrozbahî ne tenê li ser miriyan e, mirov diyariyan dide hevalên zindî jî, mîna serikên şekirê şîrîn, nanê pan de muerto bi malbat û hevalên xwe re parve dike. Helbestên pêkenok ên li ser mirinê jî ji bo heval û hogirên zindî têne amadekirin, ku ji wan re calaveras literarias tê gotin.[6]
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ "Çavkanî - Roja Miriyan". web.archive.org. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 26 îlon 2020. Roja gihiştinê 31 çiriya pêşîn 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk) - ^ "RAE on Twitter: "#Actualidad | ¿«Día de Muertos» o «Día de los Muertos»?". web.archive.org. 2 nîsan 2020. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 2 nîsan 2020. Roja gihiştinê 31 çiriya pêşîn 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk) - ^ "Li Meksîkayê "Roja Miriyan" hatiye pîrozkirin". bianet.org. Roja gihiştinê 31 çiriya pêşîn 2024.
- ^ "Mexican Tradition - Day of the Dead, All Saints Day - Dia de los Muertos". web.archive.org. 30 çiriya paşîn 2007. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 30 çiriya paşîn 2007. Roja gihiştinê 31 çiriya pêşîn 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk) - ^ "Dia de los Muertos | National Geographic Society". web.archive.org. 8 nîsan 2019. Ji orîjînalê di 8 nîsan 2019 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 31 çiriya pêşîn 2024.
- ^ "Literary Calaveras | Smithsonian Voices | Smithsonian Latino Center Smithsonian Magazine". web.archive.org. 29 îlon 2021. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 29 îlon 2021. Roja gihiştinê 31 çiriya pêşîn 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk)