Semyanî Perîzade
Semyanî Perîzade | |
|---|---|
| Jidayikbûn | 20ê gulana 1981ê |
| Esil | Kurd |
| Perwerde | Zanîngeha Vivekananda |
| Pîşe | Stranbêj, lîstikvan, strannivîs |
| Salên çalak | 2009–niha |
| Malper | semyaniperizde |
biguhêre | |
Semyanî Perîzade, (jdb. 20ê gulana 1981ê li Mûşê) stranbêj û lîstikvaneke kurd e ku wekê zaroka herî piçûk a malbateke Kurd e ku xwedî 11e zarokan e hatiye dinê.[1] Malbata wê bi eslê xwe ji Amedê ye ji ber ku bavê wê li kargeha şekir a Mûşê wekî şefê agirkujiyê xebitiye malbata wê beriya ku ew ji dayik bibe li Mûşê bi cih bûne.
Jînenîgarî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Malbata dayika wê ji kurdên êzîdî ye û kurdekî ji Şengalê ye û ji Eşîra Bekiriya ye. Malbata bavê wê ji kurdên misilman e û ji Eşîra Xîyan e. Rewşa malbata bavê wî ya bi eslê xwe hinekî tevlihev e; Hin rûspiyên eşîran jî digotin ku ew Ereb in û digotin ku ew ji Kurdên Îranê û heta ji ebasîyan hatine. Hinek eşîrên ku bavê wan endamê malbata wê ye jî dibêjin ku ew kurdên Iraqê ne. Ev jî nîşan dide ku aliyê bav jî îhtîmala êzîdî an jî elewîtiyê jî bi xwe re tîne. Kurdologê navdar Roger Lescot di berhema xwe ya bi navê “Êzdî ” de cîh daye hewldanên hinek eşîrên Kurdan ku misilman bibin; Ew piştgirî dide ku hinek ji eşîrên Diyarbekir û herêma Botanê dibêjin ku ew Ereb in yan jî Seyîd in, ji bo ku hurmeta wan bê dayîn her çiqas ew ne Ereb bin jî.
Dema ku Semyanî hê zarok bû, di salên 1992-93an de ji ber koçberiya bi darê zorê ya ji herêma ku malbata wê lê diman, li Mêrsînê bi cih bû. Perîzade ku ji ber şert û mercên serdemê û îmtîhana malbatê ya bi koçberiyê re nikarîbû xwendina xwe bidomîne, di sala 2001an de ji xwendina vekirî lîseyê qedand. Demekê (1999-2000) dema li Mêrsînê dijiya di Koma Şanoya Hunerê Hello de lîstikvanî kir. Di salên 2002-2003an de li cem yek ji damezrîner û serekê derhênerê Mersîn, Opera û Baletê Yaşar Eskin perwerdeya lîstikvaniyê wergirtiye. Di sala 2006an de zewiciye û di 2017an de cûda bûye. Di sala 2009an de bi xeyala ku xwe bigihîne asta herî pêş, di sala 2009an de diçe Stenbolê û li Weqfa Operaya Semîha Berksoy ji Zelîha Berksoy perwerdehiya lîstikvaniyê werdigire û li cem Carmen Yeşîltepe jî perwerdeya stranbêjiyê dibîne. Perîzade piştî ku bi awayekî serketî perwerdeya lîstikvaniyê bi dawî anî, piştî navbereke dirêj ji perwerdeya stranbêjiyê rawestiya, dîsa perwerdeya stranbêjiyê didomîne. Di sala 2011-2018an de beşa Civaknasî û Sînema TV qezenc kir û piştî demekê ji ber şert û mercan xwendina xwe di nîvî de hişt. Bi xewna kirina projeyên perwerdehiyê yên kêrhatî di pêşerojê de, Perizade perwerdehiya Rêbertiya Drama Afirîner ji Komeleya Drama Hemdem di 2013-1017a de û perwerdehiya mamosteyê Yogayê li Zanîngeha Vivekananda di 2018-2019 de bi navgîniya Navenda Yoga ya Stenbolê qedand. Niha karîyera wî ya muzîkê; Biryar daye ku bi giranî bi zimanê xwe yê dayikê hilberînê û berdewam bike.
Kariyera wê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Semyanî Perîzade di navbera salên 2009 û 2015an de gelek projeyên televîzyonê amadekiriye ku di nav de afirînerê projeyê, edîtor, pêşkêşvan, koordînator û hilberîneriya projeyan heye. Perîzade di kurtefîlma "Peşk" a ku derhêneriya fîlmê Volkan Uludag kiriye, rola sereke wergirtiye û derhêneriya Dramaturg û Hunerê kiriye.[2] Di sala 2020an de bi fîlmê “Peşk” ji ber pandemiya COVID-19yê beşdarî Festîvala Fîlmên Kurdî ya Londonê ya online bû.
Semyanî Perîzade niha biryar daye ku karê xwe yê muzîkê bi giranî bi zimanê xwe yê zikmakî bi kurdî çêbike. Heta niha 2 single ên wê hene ku bi kurdî û şêwaza muzîka nûjen amade kiriye. Single wê ya yekem "Xewna Berevajî" ku di sala 2020an de derketiye. Di single de rengê şêwaza muzîkên R&B, Hip-Hop û Rap hene ku nivîsa sitranê ji aliyê wê ve hatiye nivîsandin û karên bingehî ya stranê hemwelatiyê japon-amerîkî ku bi eslê xwe Japon e ji aliyê Eljapo ve hate çêkirin. Semyanî Perîzade di sala 2021an de Single (strana yekane) xwe ya duyem bi navê Alo û derxistiye.
Semyanî sedema çêkirina karê xwe yê muzîkê bi giranî ku bi zimanê dayikê çêdike wiha diyar dike; "Ez hest dikim ku qutbûn û valahiya ku ji ber koçberiya bi darê zorê, îslama radîkal û nîjadperestiya sazûmanî ya bi malbata xwe û eslê xwe re bi hilberîna karên bi zimanê xwe de telafî dikim. Têkiliya ziman û hebûnê mijareke ku ramanwer li ser nîqaş dikin, bûye pirsgirêka sereke ya Kurdan. Ji ber vê yekê ku ji bo kurdan hînbûna zimanê û xurtkirina pêwendiya bi ziman zehmet be jî lê kurdan di nav xwe de bi stran û dîlanên xwe pêwendiyek hêja bi zêdeyiya hestyarî ava kiriye. Bi awayekî xwezayî ez xwe wekê ferdekî Kurd tercîh dikim ku hebûna xwe li ser vê yekê esas bigirim."
Semyanî muzîkvan, stranbêj şêwekar strannivîs û lîstikvaneke xweser e ku yek ji nifşê nû yê hunermendên Kurd e û xwestiye ku bersivê bide giyan û pêdiviyên vê serdema nûjen. Tevî ku wê demekê wek lîstikvan, hilberîner/edîtor û pêşkêşkarê televîzyonê xebitî ye, dixuyê ku wê tercîha xwe bi dewamiya karê muzîkê bidomîne. Single wê ya duyem "ALO" ku wê bi stîla hêza rîtmîkî ya groove-funk gotiye, ji hêla wê ve hatiye çêkirin.
Fatih Tan di nivîsara xwe ya bi navê "Di muzîka kurdî de cureya rojane: Semyani Perîzade" li ser strana xwe ya dawî ALO gotiye; "Ev rewşa rengîn a di muzîka Perîzade de îfadeya erênî ya nasnameyeke piralî ye. Bêyî peyvên paralîzeya siyasetê, muzîkjen muzîka xwe bi herikîna asayî ya jiyana xwe de gotiye.[3]
Perîzade ku ji bo strana xwe ya Alo klîbek li gorî standardên navneteweyî yên muzîka pop a îro wêne kiriye, di nav guhdarvanên muzîka kurdî de cihekî nû ji re vekiriye.
Perîzade dema ku muzîka xwe îcra dike, sadebûn û naverastiya jiyana rojane bi kesayetiya xwe ya snop re li hev tîne, îfadeya xwezayî ya zimanê ku derdixe pêş. Perîzade bi zimanê xwe yê dayikê jî dibêje; Ew li derveyî jargona siyasî, termînolojiya akademîk, etîka civakî ya mîmetîkî û mîtolojiya estetîk cih digire. Ev cih girtin ya "navîn" ya rojane ye.
Di axaftina xwe de aniye ziman û dibêje; "Lihevhatina di navbera sîyaseta Kurd û hunerê de ev e ku huner li paş siyasetê maye. Bêguman, yên ku dem bi dem ev yek şikandibûn jî hebûn û ez difikirim ku Semyanî Perîzade îro yek ji wan e û bi kêmanî bi hêsanî wê nerîna pêşerojê dide."
Dîskografî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Fîlmografî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Festîvala Fîlmên Kurdî ya Londonê 2021 Peşk/The Sprinkle [2]
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ a b c "Semyanî Perîzade hevpeyvîna rudawê". www.rudaw.net. Roja gihiştinê 15 sibat 2023.
- ^ a b "THE SPRINKLE – London Kurdish Film Festivali" (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 15 sibat 2023.
- ^ "Şêweya rojane di muzîka kurdî de: Semyanî Perîzade (bi zimanê tirkî)".