Perikên xwînê: Cudahiya di navbera guhartoyan de
B →top: --Bikaranîna dîroka rms Etîket: Betalkirina destî |
BKurteya guhartinê tine |
||
| Rêz 1: | Rêz 1: | ||
[[Wêne:Blausen_0740_Platelets_ku.png|thumb|300px]] |
[[Wêne:Blausen_0740_Platelets_ku.png|thumb|300px]] |
||
[[Wêne:1908_Platelet_Development_ku.jpg|thumb|300px]] |
[[Wêne:1908_Platelet_Development_ku.jpg|thumb|300px]] |
||
'''Perikên xwînê''' wekî '''trombosît''' jî tê |
'''Perikên xwînê''' wekî '''trombosît''' jî tê navkirin. Bi gelemperî perikên xwînê wekî corek ji xaneyên xwînê tê hesibandin. Bi [[yewnanî]] ''trombos'' “meyîn”, ''kytos'' jî bi wateya “[[xane]]” tê bikaranîn. Lê bi eslê xwe perikên xwînê [[xane]] nînin. Trombosît pirtikên [[sîtoplazma]]ya xanêyên gewre (megakaryosît) yên [[moxê hestî]] ne<ref>OpenStax, Anatomy & Physiology, OpenStax ,2013 , p 803[https://openstax.org/details/books/anatomy-and-physiology] </ref>. Di moxê hestî de xaneyên gewre (megakaryotîs) perçe dibin. Ji sîtoplazma û hin [[Endam (biyolojî)|endamên]] van xaneyan, perikên xwînê çê dibin. |
||
Perikên xwînê |
Perikên xwînê bênavik in. Temenê perikên xwînê 7-12 roj e. Trombosîtên pîr an jî yên bêkêr, di [[sipil]] û [[kezeb]]ê de tên hilweşandin. [[Mîkrolître]]yek (mm3) xwînê de bi qasî 150-400 hezar perikên xwînê heye <ref>OpenStax, Biology for AP® Courses, openstax, 2018 p 1358 [https://openstax.org/details/books/biology-ap-courses]</ref>. Perika xwînê ji [[xiroka sor]] û [[xiroka spî]] hûriktir e. |
||
Heke di laş de birînek çê bibe, ziyan digihîje lûleyên xwînê, [[xwîn]] ji lûleyên ziyangirtî diherikê derve. Divê rê li ber xwînçûyînê |
Heke di laş de birînek çê bibe, ziyan digihîje [[Lûleya xwînê|lûleyên xwînê]], [[xwîn]] ji lûleyên ziyangirtî diherikê derve. Divê rê li ber xwînçûyînê bêne girtin, yan na, jiyana mirov dikeve xeterê. Karê serekê yê trombosîtan, meyandina xwînê ye. Xwînmeyîn dema xwînçûnê pêk tê. Hinek ji perikên xwînê li sipil de tê embarkirin<ref>ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA, [https://www.britannica.com/science/blood-biochemistry/Platelets-thrombocytes ]Platelets-thrombocytes</ref>. Hin caran ji ber hokarên genetîk (bomaweyî) an jî jiber nebûna [[proteîn]]a meyînê, trombosît karê xwîn meyînê pek nayinin, ev rewş wekî nexweşiya xwînberbûn (hemofîlî) tê navkirin. |
||
== Çavkanî == |
== Çavkanî == |
||
Guhartoya 18:27, 20 adar 2022
Perikên xwînê wekî trombosît jî tê navkirin. Bi gelemperî perikên xwînê wekî corek ji xaneyên xwînê tê hesibandin. Bi yewnanî trombos “meyîn”, kytos jî bi wateya “xane” tê bikaranîn. Lê bi eslê xwe perikên xwînê xane nînin. Trombosît pirtikên sîtoplazmaya xanêyên gewre (megakaryosît) yên moxê hestî ne[1]. Di moxê hestî de xaneyên gewre (megakaryotîs) perçe dibin. Ji sîtoplazma û hin endamên van xaneyan, perikên xwînê çê dibin.
Perikên xwînê bênavik in. Temenê perikên xwînê 7-12 roj e. Trombosîtên pîr an jî yên bêkêr, di sipil û kezebê de tên hilweşandin. Mîkrolîtreyek (mm3) xwînê de bi qasî 150-400 hezar perikên xwînê heye [2]. Perika xwînê ji xiroka sor û xiroka spî hûriktir e.
Heke di laş de birînek çê bibe, ziyan digihîje lûleyên xwînê, xwîn ji lûleyên ziyangirtî diherikê derve. Divê rê li ber xwînçûyînê bêne girtin, yan na, jiyana mirov dikeve xeterê. Karê serekê yê trombosîtan, meyandina xwînê ye. Xwînmeyîn dema xwînçûnê pêk tê. Hinek ji perikên xwînê li sipil de tê embarkirin[3]. Hin caran ji ber hokarên genetîk (bomaweyî) an jî jiber nebûna proteîna meyînê, trombosît karê xwîn meyînê pek nayinin, ev rewş wekî nexweşiya xwînberbûn (hemofîlî) tê navkirin.