Elizabeth II

Jînenîgarî
Desthilatdara Keyaniya Yekbûyî (en)
6 sibat 1952 - 8 îlon 2022
George VI (en) Charles, Mîrzayê Walesê
Jidayikbûn	21ê nîsana 1926an (96 salî); 17 Bruton Street, Mayfair, London
Mirin	8ê îlona 2022an; 8ê îlona 2022an (96 salî)
Cihê goristanê	King George VI Memorial Chapel (en)
Navê rastî	Elizabeth Alexandra Mary
Navê jidayikbûnê	Elizabeth Alexandra Mary Windsor
Bernav	Lilibet, Shirley Temple
Hevwelatî	Keyaniya Yekbûyî
Cîwar	Buckingham Palace (en), Sandringham House (en), Balmoral Castle (en), Windsor Castle (en), holyood palace (en)
Sernavên rûmetî	Majesty (en); Royal Highness (en)
Sernavên esilzade	British Princess (en); Princess of the United Kingdom (d); Şahbanû (en); Desthilatdarê/a Keyaniya Yekbûyî (en); Duchess of Edinburgh (en); Monarch of Australia (d); Monarch of Canada (d); Monarch of New Zealand (d); Monarch of Antigua and Barbuda (d); Monarch of Barbados (d)
Pîşe	Desthilatdar
Malbat	Mala Windsor (en)
Bav	George VI
Dê	Queen Elizabeth, The Queen Mother (en)
Xwişk û bira	Princess Margaret, Countess of Snowdon (en)
Hevjîn	Fîlîp, Dukê Edinburghê; 20ê çiriya paşîn a 1947an; – 9ê nîsana 2021ê;
Zarok	Charles III; Anne, Mîreya Mîrî; Andrew, Dukê Yorkê; Edward, Kontê Wessexê;
Endama	Royal Society (1947)
Artêş	Auxiliary Territorial Service (en)
Şerê tevlêbûyî	Şerê cîhanî yê duyem
Bejn	1,63 m
Xwendekara	Marion Crawford (en), William Henry Harris (en), Henry Marten (en) (dp. 1938)
Siwar dibe	Burmese (en)
Xelat	Lîsteya berfireh Grand Cross of the Sash of the Three Orders (d); Order of the Star of Jordan (en); Order of the Garter (en); Grand Collar of the Military Order of Saint James of the Sword (d); Order of Merit (en); Order of the Crown of India (en); Collar of the Supreme Order of the Chrysanthemum (d); Member of the Order of Canada (d); Order of the Redeemer (en); Royal Family Order of George VI (en) (1937); King George VI Coronation Medal (en) (1937); War Medal 1939–1945 (en) (1945); Defence Medal (en) (1945); Order of the Elephant (en) (1947); Order of the Virtues (en) (1948); Grand Cross of the Legion of Honour (d) (1948); Order of Ojaswi Rajanya (en) (1949); Knight Grand Cross in the Order of the Netherlands Lion (d) (1950); Time Person of the Year (1952); Royal Order of the Seraphim (en) (1953); Order of Manuel Amador Guerrero (en) (1953); Order of al-Hussein bin Ali (en) (1953); Order of Sālote Tupou III (en) (1953); Order of Solomon (en) (1954); Order of the Seal of Solomon (en) (1954); Order of Idris I (en) (1954); Knight Grand Cross with Collar of the Order of Saint Olav‎ (d) (1955); Albert Medal (en) (1958); Dame Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (d) (1958); Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (d) (1958); Order of the Royal House of Chakri (en) (1960); Order of the Pioneers of Liberia (en) (1961); Order of Independence (d) (1961); National Order of the Ivory Coast (en) (1961); Grand Cross of the National Order of Mali (d) (1961); Grand Cross of the National Order of the Lion (d) (1961); Order of Independence (d) (1961); Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (d) (1961); Order of the Star of Africa (en) (1962); Grand Cordon of the Order of Leopold (d) (1963); Grand Cross with Collar of the Order of the Falcon (d) (1963); Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria (1966); Grand Cross of the Order of the Southern Cross (d) (1968); Order of the Equatorial Star (en) (1969); Order of the Niger (en) (1969); Order of the Supreme Sun (en) (1971); Darjah Utama Temasek (en) (1972); Order of the Gold Lion of the House of Nassau (en) (1972); Order of the Yugoslavian Great Star (d) (1972); Royal Family Order of the Crown of Brunei (en) (1972); Order of the Golden Heart of Kenya (en) (1972); Order of the Crown of the Realm (en) (1972); Order of the Aztec Eagle (en) (1973); Honorary doctor of the Royal College of Music (d) (1973); Grand Cordon of the National Order of the Leopard (d) (1973); Star of the Republic of Indonesia (en) (1974); Order of the Republic of The Gambia (d) (1974); Great Nile necklace (en) (1975); Star of the Socialist Republic of Romania (en) (1978); Order of Oman (en) (1979); Order of King Abdulaziz al Saud (en) (1979); Order of Mubarak the Great (en) (1979); Order of the Republic (Tunisia) (en) (1980); Grand Order of Mugunghwa (en) (1986); Grand Cross of the Order of Charles III (d) (1986); Order of Charles III (en) (1986); Order of the Golden Fleece (en) (1989); Knight of the Order of the Golden Fleece (d) (1989); Hungarian Order of Merit (en) (1991); Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (d) (1991); National Maltese Order of Merit (en) (1992); Order of Boyacá (en) (1993); Order of Valour (en) (1993); Grand Collar of the Military Order of the Tower and Sword (d) (1993); Order of Good Hope (en) (1995); Order of Kuwait (en) (1995); Grand Collar of the Order of Good Hope (d) (1995); Collar of the Order of the White Lion (d) (1996); Order of the White Eagle (en) (1996); Order of the Three Stars, 1st Class (d) (1996); Order of Merit for Distinguished Services (d) (1998); Collar of the Order of the Star of Romania (d) (2000); Order of Freedom of the Republic of Slovenia (en) (2001); Grand Order of King Tomislav (en) (2001); Xirka Ġieħ ir-Repubblika (en) (2005); Grand Cross with collar of the Order of Vytautas the Great (d) (2006); Collar of the Order of the Cross of Terra Mariana (d) (2006); Order of the Star of Ghana (en) (2007); Order for Exceptional Merits (en) (2008); Order of State of Republic of Turkey (en) (2008); Grand Cross of the Order of the White Double Cross‎ (d) (2008)

Elizabeth II, yan jî Elizabetha Duyem, (jdb. 21ê nîsana 1926 - m. 8ê îlona 2022an) şahjina Keyaniya Yekbûyî û ya Împeratoriya Brîtanî, 16mîn şahjina Commonwealth realms û seroka Commonwealth of Nations bû.

Ew herwiha di jiyana xwe de şahjina 32 dewletên serdest bû, 15 ji wan di dema mirina xwe de. Padîşahiya wê ya 70 sal û 214 rojan wê dike dirêjtirîn padîşaha Brîtanî û serdestiya wê ya herî dirêj a padîşah a jin di dîrokê de.

Jiyana wê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Elizabeth li Mayfair, London, wekî zarokê yekem ê Duke and Duchess of York (paşê King George VI û Queen Elizabeth The Queen Mother) ji dayik bû. Bavê wê di sala 1936an de li ser îstîfakirina birayê xwe Edward VIIIê hat ser textê. Bi vê yekê prensesa Elizabeth a deh-salî bû mîrasa texmînkirî. Wê li malê perwerdeya taybet dît û di dema Şerê Cîhanê yê Duyemîn de ji bo Xizmeta Herêmî ya Alîkar dest bi erkên giştî kir. Di çiriya paşîna 1947an de, ew bi Philip Mountbatten re, prensek berê yê Yewnanîstan û Danîmarkayê, zewicî, û zewaca wan 73 sal dom kir heya mirina wî di sala 2021an de. Çar zarokên wan çêbû: Charles, Anne, Andrew, û Edward.

Dema ku bavê wê di sibata 1952an de mir, Elizabeth a 25 salî bû şahjina heft welatên serbixwe: Keyaniya Yekbûyî, Kanada, Avusturalya, Zelanda Nû, Afrîkaya Başûr, Pakistan û Ceylon (îro wekî Srî Lanka tê zanîn). Ew di heman demê de bû seroka Commonwealth. Elizabeth wekî padîşahek destûrî bi guhertinên siyasî yên mezin ên wekî Pirsgirêkên li Îrlandaya Bakur, desentralîzasyona Keyaniya Yekbûyî, dekolonîzekirina Afrîkayê, û tevlêbûna Keyaniya Yekbûyî bo Civakên Ewropî û vekişîna ji Yekîtiya Ewropî re hukum kir. Hejmara warên wê bi demê re guherî dema ku herêm serxwebûn bi dest xistin û hin herêm bûn komar. Wekî şahjin, zêdetirî 170 serokwezîrên li seranserê warên Elizabethê xizmetê lê kirin. Wê gelek serdan û hevdîtinên dîrokî pêk anî, di nav wan de serdanên dewletê yên sala 1986an li Çînê, di sala 1994an de li Rûsyayê û di sala 2011an de li Komara Îrlandayê û hevdîtinên bi 5 papayan re.

Bûyerên girîng tackirina Elizabeth di sala 1953an de û pîrozbahiyên jûbîleyên wê yên Zîv, Zêrîn, Diamond û Platinum bi rêzdarî di 1977, 2002, 2012 û 2022 de bûn. Tevî ku ew carinan bi hestên komarî û rexneyên medyayî yên li ser malbata wê re rû bi rû ma - bi taybetî piştî têkçûna zewacên zarokên wê, annus horribilis a sala 1992an, û mirina bûka wê ya berê Diana di sala 1997an de - piştgiriya padîşahiyê li Keyaniya Yekbûyî di tevahiya jiyana wê de bi domdarî bilind bû, her weha populerbûna wê ya kesane jî.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]

Elizabeth di sala 2022an de li Keleha Balmoral a li Aberdeenshire, di 96 saliya xwe de mir, û kurê wê yê mezin, Charles III, hate şûna wê. Merasîma fermî ya şîna wê li Keyaniya Yekbûyî yekem şîna fermî bû piştî ya Winston Churchill a di 1965an de.

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

↑ "ipsos.com: Three in five favour Britain remaining a monarchy, although support falls from 2012 peak as more become uncertain" (PDF) (bi îngilîzî).
↑ "Queen Elizabeth II popularity & fame | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.
↑ "Platinum Jubilee: where does public opinion stand on the monarchy? | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.
↑ Ship, Chris (1 hezîran 2022). "Poll: Dramatic decline in support for monarchy in decade since Diamond Jubilee". ITV News (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.
↑ "How have Britons reacted to Queen Elizabeth II's death? | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

[1] "ipsos.com: Three in five favour Britain remaining a monarchy, although support falls from 2012 peak as more become uncertain" (PDF) (bi îngilîzî).

[2] "Queen Elizabeth II popularity & fame | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

[3] "Platinum Jubilee: where does public opinion stand on the monarchy? | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

[4] Ship, Chris (1 hezîran 2022). "Poll: Dramatic decline in support for monarchy in decade since Diamond Jubilee". ITV News (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

[5] "How have Britons reacted to Queen Elizabeth II's death? | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]