Elizabeth II

Jînenîgarî
Monarch of Saint Kitts and Nevis (d); Saint Kitts û Nevîs
19 îlon 1983 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of Antigua and Barbuda (d); Antîgua û Berbûda
1ê çiriya paşîn 1981 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of Belize (d); Belîze
21 îlon 1981 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of Saint Vincent and the Grenadines (d); Saint Vincent û giravên Grenadîn
27 çiriya pêşîn 1979 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of Saint Lucia (d); Saint Lucia
22 sibat 1979 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of Tuvalu (d); Tûvalû
1ê çiriya pêşîn 1978 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of the Solomon Islands (d); Giravên Salomon
7 tîrmeh 1978 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of Papua New Guinea (d); Papua Gîneya Nû
16 îlon 1975 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of Grenada (d); Grenada
7 sibat 1974 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of the Bahamas (d); Bahama
10 tîrmeh 1973 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of the Dominion of Fiji (d); Dominion of Fiji (en)
1970 - 6 çiriya pêşîn 1987
- -
Monarch of the commonwealth realm of Mauritius (d); Commonwealth realm of Mauritius (en)
12 adar 1968 - 12 adar 1992
- -
Monarch of Barbados (d); Barbados
30 çiriya paşîn 1966 - 29 çiriya paşîn 2021
-
Monarch of the commonwealth realm of Guyana (d); Commonwealth realm of Guyana (en)
1966-1970
- -
Monarch of the commonwealth realm of the Gambia (d); Commonwealth realm of the Gambia (en)
1965-1970
- -
Monarch of the State of Malta (d); State of Malta (en)
1964-1974
- -
Monarch of Malawi (d); Commonwealth realm of Malawi (en)
1964-1966
- -
Monarch of the commonwealth realm of Kenya (d); Kenya (1963–1964) (en)
1963-1964
- -
Monarch of Jamaica (d); Jamaîka
6 tebax 1962 - 8 îlon 2022
- Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of Trinidad and Tobago (d); Trinidad and Tobago (en)
1962-1976
- -
Monarch of the commonwealth realm of Uganda (d); Commonwealth realm of Uganda (en)
1962-1963
- -
Queen of Trinidad and Tobago (en)
1962-1976
Monarch of the commonwealth realm of Sierra Leone (d); Commonwealth realm of Sierra Leone (en)
1961-1971
- -
Monarch of Tanganyika (d); Tanganyika (en)
1961-1962
- -
Monarch of the Federation of Nigeria (d); Federation of Nigeria (en)
1960-1963
- -
Monarch of the commonwealth realm of Ghana (d); Dominion of Ghana (en)
1957-1960
- -
Monarch of Australia (d)
6 sibat 1952 - 8 îlon 2022
George VI (en) Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of Canada (d)
6 sibat 1952 - 8 îlon 2022
George VI (en) Charles, Mîrzayê Walesê
Lord of Mann (en)
6 sibat 1952 - 8 îlon 2022
Charles, Mîrzayê Walesê
Duke of Lancaster (en)
6 sibat 1952 - 8 îlon 2022
Charles, Mîrzayê Walesê
Head of the Commonwealth (en)
6 sibat 1952 - 8 îlon 2022
Charles, Mîrzayê Walesê
Desthilatdara Keyaniya Yekbûyî (en)
6 sibat 1952 - 8 îlon 2022
George VI (en) Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of New Zealand (d)
6 sibat 1952 - 8 îlon 2022
George VI (en) Charles, Mîrzayê Walesê
Monarch of the Dominion of Pakistan (d); Dominion of Pakistan (en)
6 sibat 1952-1956
George VI (en) -
Monarch of the Union of South Africa (d); Union of South Africa (en)
6 sibat 1952-1961
George VI (en) -
Supreme Governor of the Church of England (en)
6 sibat 1952 - 8 îlon 2022
Monarch of the Dominion of Ceylon (d); Dominion of Ceylon (en)
6 sibat 1952-1972
George VI (en) -
Commander-in-Chief of the Canadian Forces (en); Kanada
ji 1952
Heir presumptive (en); Monarchy of the United Kingdom (en)
11 kanûna pêşîn 1936 - 6 sibat 1952
Jidayikbûn	21ê nîsana 1926an (97 salî); 17 Bruton Street, Mayfair, London
Mirin	8ê îlona 2022an; 8ê îlona 2022an (96 salî)
Cihê goristanê	King George VI Memorial Chapel (en)
Navê rastî	Elizabeth Alexandra Mary
Navê jidayikbûnê	Elizabeth Alexandra Mary Windsor
Bernav	Lilibet, Shirley Temple
Hevwelatî	Keyaniya Yekbûyî
Cîwar	Buckingham Palace (en), Sandringham House (en), Balmoral Castle (en), Windsor Castle (en), holyood palace (en)
Sernavên rûmetî	Majesty (en); Royal Highness (en)
Sernavên esilzade	British Princess (en); Princess of the United Kingdom (d); Şahbanû (en); Desthilatdarê/a Keyaniya Yekbûyî (en); Duchess of Edinburgh (en); Monarch of Australia (d); Monarch of Canada (d); Monarch of New Zealand (d); Monarch of Antigua and Barbuda (d); Monarch of Barbados (d)
Pîşe	Desthilatdar
Malbat	Mala Windsor (en)
Bav	George VI
Dê	Queen Elizabeth, The Queen Mother (en)
Xwişk û bira	Princess Margaret, Countess of Snowdon (en)
Hevjîn	Fîlîp, Dukê Edinburghê; 20ê çiriya paşîn a 1947an; – 9ê nîsana 2021ê;
Zarok	Charles III; Anne, Mîreya Mîrî; Andrew, Dukê Yorkê; Edward, Kontê Wessexê;
Endama	Royal Society (1947)
Artêş	Auxiliary Territorial Service (en)
Bejn	1,63 m
Xwendekara	Marion Crawford (en), William Henry Harris (en), Henry Marten (en) (dp. 1938)
Siwar dibe	Burmese (en)
Xelat	Lîsteya berfireh Grand Cross of the Sash of the Three Orders (d); Grand Collar of the Military Order of Saint James of the Sword (d); Order of the Crown of India (en); Order of the Garter (en); Member of the Order of Canada (d); Order of the Redeemer (en); Collar of the Supreme Order of the Chrysanthemum (d); Order of the Star of Jordan (en); Royal Family Order of George VI (en) (1937); King George VI Coronation Medal (en) (1937); Defence Medal (en) (1945); War Medal 1939–1945 (en) (1945); Order of the Elephant (en) (1947); Order of the Virtues (en) (1948); Grand Cross of the Legion of Honour (d) (1948); Order of Ojaswi Rajanya (en) (1949); Knight Grand Cross in the Order of the Netherlands Lion (d) (1950); Time Person of the Year (1952); Order of al-Hussein bin Ali (en) (1953); Order of Manuel Amador Guerrero (en) (1953); Royal Order of the Seraphim (en) (1953); Order of Sālote Tupou III (en) (1953); Order of Solomon (en) (1954); Order of the Seal of Solomon (en) (1954); Order of Idris I (en) (1954); Knight Grand Cross with Collar of the Order of Saint Olav‎ (d) (1955); Albert Medal (en) (1958); Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (d) (1958); Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (d) (1958); Order of the Royal House of Chakri (en) (1960); Grand Cross of the National Order of the Lion (d) (1961); Grand Cross of the National Order of Mali (d) (1961); Order of the Pioneers of Liberia (en) (1961); Order of Independence (d) (1961); Order of Independence (d) (1961); National Order of the Ivory Coast (en) (1961); Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland (d) (1961); Order of the Star of Africa (en) (1962); Grand Cordon of the Order of Leopold (d) (1963); Grand Cross with Collar of the Order of the Falcon (d) (1963); Collar of the Order of Merit (d) (1965); Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria (1966); Grand Cross of the Order of the Southern Cross (d) (1968); Order of the Equatorial Star (en) (1969); Order of the Niger (en) (1969); Order of the Supreme Sun (en) (1971); Darjah Utama Temasek (en) (1972); Order of the Crown of Brunei (en) (1972); Order of the Yugoslavian Great Star (d) (1972); Order of the Crown of the Realm (en) (1972); Order of the Gold Lion of the House of Nassau (en) (1972); Order of the Golden Heart of Kenya (en) (1972); Grand Cordon of the National Order of the Leopard (d) (1973); Honorary doctor of the Royal College of Music (d) (1973); Order of the Aztec Eagle (en) (1973); Order of the Republic of The Gambia (en) (1974); Star of the Republic of Indonesia (en) (1974); Order of the Nile (en) (1975); Star of the Socialist Republic of Romania (en) (1978); Order of Mubarak the Great (en) (1979); Order of Oman (en) (1979); Order of King Abdulaziz al Saud (en) (1979); Order of the Republic (Tunisia) (en) (1980); Grand Cross of the Order of Charles III (d) (1986); Grand Order of Mugunghwa (en) (1986); Order of Charles III (en) (1986); Order of the Golden Fleece (en) (1989); Knight of the Order of the Golden Fleece (d) (1989); Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (d) (1991); Hungarian Order of Merit (en) (1991); National Maltese Order of Merit (en) (1992); Order of Boyacá (en) (1993); Order of Valour (en) (1993); Grand Collar of the Military Order of the Tower and Sword (d) (1993); Order of Kuwait (en) (1995); Grand Collar of the Order of Good Hope (d) (1995); Collar of the Order of the White Lion (d) (1996); Order of the White Eagle (en) (1996); Order of the Three Stars, 1st Class (d) (1996); Order of Merit for Distinguished Services (d) (1998); Collar of the Order of the Star of Romania (d) (2000); Order of Freedom of the Republic of Slovenia (en) (2001); Grand Order of King Tomislav (en) (2001); Xirka Ġieħ ir-Repubblika (en) (2005); Grand Cross with collar of the Order of Vytautas the Great (d) (2006); Collar of the Order of the Cross of Terra Mariana (d) (2006); Order of the Star of Ghana (en) (2007); Decoration for Exceptional Merits (en) (2008); Order of State of Republic of Turkey (en) (2008); Grand Cross of the Order of the White Double Cross‎ (d) (2008)

Elizabeth II, yan jî Elizabetha Duyem, (jdb. 21ê nîsana 1926 - m. 8ê îlona 2022an) keybanûya Keyaniya Yekbûyî û ya Împeratoriya Brîtanî, 16mîn keybanûya Commonwealth realms û seroka Commonwealth of Nations bû.

Ew herwiha di jiyana xwe de keybanûya 32 dewletên serdest bû, 15 ji wan di dema mirina xwe de. Keybanûya wê ya 70 sal û 214 rojan wê dike dirêjtirîn padîşaha Brîtanî û serdestiya wê ya herî dirêj a padîşah a jin di dîrokê de.

Jiyana wê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Elizabeth li Mayfair, London, wekî zarokê yekem ê Duke and Duchess of York (paşê King George VI û Queen Elizabeth The Queen Mother) ji dayik bû. Bavê wê di sala 1936an de li ser îstîfakirina birayê xwe Edward VIIIê hat ser textê. Bi vê yekê prensesa Elizabeth a deh-salî bû mîrasa texmînkirî. Wê li malê perwerdeya taybet dît û di dema Şerê Cîhanê yê Duyem de ji bo Xizmeta Herêmî ya Alîkar dest bi erkên giştî kir. Di çiriya paşîna 1947an de, ew bi Philip Mountbatten re, prensek berê yê Yewnanistan û Danîmarkayê, zewicî, û zewaca wan 73 sal dom kir heya mirina wî di sala 2021an de. Çar zarokên wan çêbû: Charles, Anne, Andrew, û Edward.

Dema ku bavê wê di sibata 1952an de mir, Elizabeth a 25 salî bû keybanûya heft welatên serbixwe: Keyaniya Yekbûyî, Kanada, Awistralya, Zelanda Nû, Afrîkaya Başûr, Pakistan û Ceylon (îro wekî Srî Lanka tê zanîn). Ew di heman demê de bû seroka Commonwealth. Elizabeth wekî padîşahek destûrî bi guhertinên siyasî yên mezin ên wekî Pirsgirêkên li Îrlendaya Bakur, desentralîzasyona Keyaniya Yekbûyî, dekolonîzekirina Afrîkayê, û tevlêbûna Keyaniya Yekbûyî bo Civakên Ewropî û vekişîna ji Yekîtiya Ewropî re hikûm kir. Hejmara warên wê bi demê re guherî dema ku herêm serxwebûn bi dest xistin û hin herêm bûn komar. Wekî keybanû, zêdetirî 170 serokwezîrên li seranserê warên Elizabethê xizmetê lê kirin. Wê gelek serdan û hevdîtinên dîrokî pêk anî, di nav wan de serdanên dewletê yên sala 1986an li Çînê, di sala 1994an de li Rûsyayê û di sala 2011an de li Komara Îrlandayê û hevdîtinên bi 5 papayan re.

Bûyerên girîng tackirina Elizabeth di sala 1953an de û pîrozbahiyên jûbîleyên wê yên Zîv, Zêrîn, Diamond û Platinum bi rêzdarî di 1977, 2002, 2012 û 2022 de bûn. Tevî ku ew carinan bi hestên komarî û rexneyên medyayî yên li ser malbata wê re rû bi rû ma - bi taybetî piştî têkçûna zewacên zarokên wê, annus horribilis a sala 1992an, û mirina bûka wê ya berê Diana di sala 1997an de - piştgiriya padîşahiyê li Keyaniya Yekbûyî di tevahiya jiyana wê de bi domdarî bilind bû, her weha populerbûna wê ya kesane jî.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]

Elizabeth di sala 2022an de li Keleha Balmoral a li Aberdeenshire, di 96 saliya xwe de mir, û kurê wê yê mezin, Charles III, hate şûna wê. Merasîma fermî ya şîna wê li Keyaniya Yekbûyî yekem şîna fermî bû piştî ya Winston Churchill a di 1965an de.

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

↑ "ipsos.com: Three in five favour Britain remaining a monarchy, although support falls from 2012 peak as more become uncertain" (PDF) (bi îngilîzî).
↑ "Queen Elizabeth II popularity & fame | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.
↑ "Platinum Jubilee: where does public opinion stand on the monarchy? | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.
↑ Ship, Chris (1 hezîran 2022). "Poll: Dramatic decline in support for monarchy in decade since Diamond Jubilee". ITV News (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.
↑ "How have Britons reacted to Queen Elizabeth II's death? | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

[1] "ipsos.com: Three in five favour Britain remaining a monarchy, although support falls from 2012 peak as more become uncertain" (PDF) (bi îngilîzî).

[2] "Queen Elizabeth II popularity & fame | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

[3] "Platinum Jubilee: where does public opinion stand on the monarchy? | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

[4] Ship, Chris (1 hezîran 2022). "Poll: Dramatic decline in support for monarchy in decade since Diamond Jubilee". ITV News (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

[5] "How have Britons reacted to Queen Elizabeth II's death? | YouGov". yougov.co.uk (bi British English). Roja wergirtinê: 26 çiriya paşîn 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]