Yewnanistan

Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía
Komara Yewnanistanê Komara Êlînîk
(Ala) (Nîşan)
Sirûda netewî: Ύμνος εις την Ελευθερίαν Ýmnos is tīn Eleftherían
Zimanên fermî	Yewnanî
Paytext	Atîna 38°00′Bk 23°43′Rh
Bajarê mezin	Atîna
Sîstema siyasî	Komar
- Serokdewlet  - Serokwezîr	Prokopis Pavlopoulos Alexis Tsipras
Rûerd  - Giştî  - Av (%)	131.990 km2 0.8669
Gelhe  - Giştî (2008)  - Berbelavî	11.216.708 kes 84 kes/km2
Serxwebûn	25 Adar 1821
Dirav	Euro EUR
Dem	UTC+2
Nîşana înternetê	.gr
Koda telefonê	+30

Yewnanistan an Grekistan an jî Yûnanistan (bi yewnanî: Ελλάδα, Êlada, bi fermî Ελληνική Δημοκρατία, Komara Yewnanistanê an Komara Êlînîk) welateke li başûr-rojhilatê Ewropa ye û beravê Derya Spî ye. Axa Yewnanistanê digihêjê Albanyayê, Komara Makedonyayê, Bulgaristanê û Tirkiyê. Paytextê Yewnanistanê Atîna ye. Yewnanistan endamê NATO'ê û ji 1981'ê ve endamê Yekîtiya Ewropayê ye.Ew delîlên pêşî yên pêşniyarên mirovên li Başûrê Balkansê, ji 270,000 BC ye, di navenda Yewnanistanê de li Petroftona cave tê dîtin. Her sê qonaxên temenê kevir (Paleolîtîk, Mesolîtîk û Neolîtîk) di Yewnanistanê de, wek mînak di Franchthi Cave de têne nîşandan. Rûniştiyên neolîtîk li Yewnanî, ji BZ-7 millennium dostî, gelek welatan li Ewropayê ye, ji ber Yûnanî li ser rêya ku çandiniya ku ji Rojhilata Navîn ve ji Ewropayê ve belav dibe.

Fresco rizualeya Minoan nîşan dide "le leaping", di Knossos de hat dîtin Yûnanî ku li Ewropa pêşîn pêşerojên pêşerojên pêşîn di Ewropa yekemîn de ye û li cihê şaristaniya rojavayî ye, destpêkê bi bi kulturî çolclîkî li ser deryaya Aegean li nêzîkî 3200 BC, ] Şemitiya Minoan li Crete (2700-1500 BC), û hingê hingê şaristaniya Mycenaean li ser bingeha (1900-1100 BC). Ev şaristaniyên nivîskî hene, nivîskî Minoans di nivîskî ya Rêzar A û Mycenaeansan a Linear B, bi awayekî Yewnanî ve têne nivîsandin. Mycenaeşan bi destûra Minînan hêdî hûr kirin, lê li ser dora 1200-aqûb BC, di dema demekê devera herêmî de tê zanîn ku wekî Çaxê Zindana Dijminê winda dibe. Ev di demeke dirêj de wekî Daneyên Agahiya Deryaya Navîn tê zanîn, ji kîjan nivîsgehên nivîskî nixwe ne.

Zeviyên Yewnan û kolonyayê di dema dema Archaic (750-550 BC) Dawiya dawiya tarên kevneşopî bi 776 BC, salê lîstikên Olîmpîk yên yekem dihat e. Îliad û Odyssey, nivîsarên bingehîn yên rojnamevanên rojavayî, tê bawer kirin ku ji Homer di 7 -7-an-an-anî de BZ-Homer têne çêkirin. Bi dawiya Dîra Ages, li seranserê Yûnanîya Yewnanî û dewletên cuda yên dinyayê, ku li deryaya Black Sea, Îtalya Başûr ("Magna Graecia") û Asyayê Minor belav kirin. Ew dewlet û kolonyayên xweşfiraziyek mezin çêbûne ku ji ber ku berbi çandî ya bêwateya bêhempa hebû, ji Yewnanistana klasîk, di armanca avahiyê, drama, zanist, mathematics û felsefeyê de tê gotin. Di 508 BZ de, Cleisthenes pergala yekemîn a sîstema demokrasî ya hikûmetê di Athenê de saz kir.

Paytext û bajarî herî mezina Yewnanistanê Atîna ye, vî bajarî Tesalonîkî teqîp dikê.

Dîn

Li gelî Yewnanistanê 97 % xwe xiristîyanên ortodokse ne.

Parêzgehên Yewnanistanê

Parêzgehên Yewnanistanê:

1. Parêzgeha Atîka 2. Parêzgeha Yewnanistanê navend