Şablon:GH/2023/36

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Wêneya gotarê
Wêneya gotarê

Dîroka mirovahiyê, vegotina rabirdûya mirovahiyê ye ku dîroka mirovahiyê bi lêkolînên arkeolojîk, antropolojîk, genetîk, zimannasiyê û piştî îcadkirina nivîsandinê bi jêderên pileya yekem û yên duyem tê femkirin. Beriya dîroka nivîskî ya mirovahiyê, pêşdîrok hebû ku bi Serdema Paleolîtîkê (serdema kevirî ya kevn) dest pê kiriye û heta Serdema Neolîtîkê (serdema kevirî ya nû) hatiye. Neolîtîk dibîne ku Şoreşa Çandiniyê, di navbera salê 10.000 û 5000 b.z. de, li Heyva Biadan a Rojhilata Nêzîk dest pê dike. Di vê serdemê de mirovan bi awayekî sîstematîk dest bi çandiniya a nebatan û xwedîkirina ajalan kirin. Her çiqas ku çandinî pêş dikeve, piraniya mirovan ji jiyana koçeriyê derbasî jiyanek niştecîhî dibin û dest bi cotkariyê dikin. Ewlehîya ku bi têkildariya berhemdarîya zêde ya ku bi cotkarîyê hate peyda kirin. Bi pêşveketina çandiniyê re, piraniya mirovan gav bi gav ji jiyana koçeriyê derbasî jiyanek niştecîhî dibin û dest bi cotkariyê dikin. (zêdetir...)