Guillaume Apollinaire

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Guillaume Apollinaire
Jidayikbûn
Wilhelm Albert Włodzimierz Apollinaris de Wąż-Kostrowicky Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

26 tebax 1880 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Mirin9 çiriya paşîn 1918 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Parîs Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Sedema mirinêArsima spanyolî li ser wîkîdaneyê biguhêre(Sedemên sirûştî)
Cihê goristanêgoristana Père-Lachaise Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
HevwelatîFransa (1916–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Perwerde
  • Colegio Niño Jesús de Praga (1887–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Pîşe
Xebat
  • Alcools Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Hevjîn
  • Jacqueline Kolb Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Partner
  • Annie Playden
  • Marie Laurencin (1908–)
  • Louise de Coligny-Châtillon
  • Madeleine Pagès Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Xelat
  • mort pour la France Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Guillaume Apollinaire ( 26ê tebaxa 1880 Roma, Îtalya - 9ê kanûna pêşîn a 1918 Parîs, Fransa) Helbestvan û Rexnegîrê Fransî ku bi eslê xwe îtalyan e. Nûnerê herka kubîzm, dadaîzm, surrealîzm a ku di serê sedsala 20î de dest pê kirine. Û navbavikê surrealîzmê û orfîzmê ye.

Navê wî yê rastî Wilhelm Apollinaris de Kostrowitsky e, di sala 1880 de li Romayê çêbû ye, bavê wî îtalyan, dêya wî polonî ye. Li Collège Saint-Charlesa ku li Monacoyê ye hîndekarîya franskî dît. Di 1902an de li Parîsê bicîbû. Li Cannes û li Niceyê li çend dibistanan hindekariya xwe domand. Di 1903'yan de kovara ku navê wê Le Festin d'Esope ye derxist.

Li Fransayê bi Pablo Picasso û bi André Derain re hevnasînek wî pêk hat. Çû Rhinelanda Elmanyayê û li wêderê demekê mamostetî kir. Di van salan de helbestên wî di nav helbesta fransî ya nûjen de cî digirt.

Di salên pêş de kubîzma ku di wêneyê de dest pê kiribû wî di wêjeyê de nexasim di helbestê debikaranî û bi hawî jî surrealîzm jî pejirand.

Nivîsên xwe yên di warê lêkolînê de yekem û helbestên xwe tevlî gravurên hinek wênesazan weşand. Di sala 1913an de ji helbesta 15 salên dawî bi navê Alcools neqîneyek weşand. Ji kubîzmê veqetiya û herka orfîzmê ya ku pêşengiya wê ew bixwe kir pejirand.

Apollinaire, di Şerê Cîhanê yê yekem de ji serê xwe brînek gran girt û di sala 1918an de li Parîsê ji şewbê mir.

Helbestên wî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Le bestiaire ou le cortège d’Orphée, 1911
  • Alcools, 1913
  • Vitam impendere amori', 1917
  • Calligrammes, poèmes de la paix et de la guerre 1913-1916, 1918 (published shortly after Apollinaire's death)
  • Il y a..., 1925
  • Julie ou la rose, 1927
  • Ombre de mon amour, poems addressed to Louise de Coligny-Châtillon, 1947
  • Poèmes secrets à Madeleine, pirated edition, 1949
  • Le Guetteur mélancolique, previously unpublished works, 1952
  • Poèmes à Lou, 1955
  • Soldes, previously unpublished works, 1985
  • Et moi aussi je suis peintre, albûm of drawings for Calligrammes, from a private collection, published 2006
  • Et moi aussi je suis peintre, album of drawings for Calligrammes, from a private collection, published 2006