Nîl

Nîl
Çeme Nîl be roj
Cih
Herêm	Afrîka
Dewlet	Misir Sûdan Sûdana Başûr Ûganda
Taybetî
Dirêjayî	6650 km
Tejane	3.255.000 km2
Debî	2700 m3/s
Robar
Cihderk	Kaîro
- Cih	Sûdan
- Bilindayî	678 m
Dev	Deryaya Navîn
- Cih	(Misir)
- Bilindayî	2700 m
Çemê Nîlê
biguherîne

Nîl yek ji çemên herî dirêj ên cîhanê ye. Dirêjiya wî 6.650 km ye. Ji başûr ber bi bakur ve diherike û sê milên wê hene: Nîla Spî û Nîla Şîn û Atbera.

Kaniya Nîlê ya herî dûr, li Herêma Golên Afrîkaya Rojhilat a li Bûrûndiyê ye û bi navê Nîla Kagera dest pê dike û pîştî çêkirina sînorên Tanzanya, Rwanda û Ûganda tevlî Gola Viktoriyayê dibe. Nîla esasî ji vê golê derdikeve û ber bi Deryaya spî ve diherike û dikeve vê deryayê.

Etîmolojî

Navê Nîlê bi hiyeroglîfê

Peyva "Nîl" (bi erebî: النيل‎, lat. an-nīl) ji peyva yewnanî ya Νειλος, Neilos ango "korta çem" tê. Di Misira kevnare de ji çem re "iteru" digotin. Wateya Iteru "çemê mezin" e (Her weha di çarçovê de li rastê bi Hiyeroglîfên misrî jî tê xuyangkirin. Gotina orjînal "Itrw" e) Bi zimanê qiptî navê çem "piaro" an "phiaro" ye, ku tê wateya "çem".

Wêneyên çemê Nîlê

• 

  Çemên Nîla Kagera û Ruvubu nêzîkî sûlavên Rusumo di nav Rwanda û Tanzanyayê de

• 

  Nîla Spî li Ûgandayê

• 

  Sulavên Nîla Şîn li Etiyopya

• 

  Çemê Nîlê, nêzîkî Lûksorê li Misrê

• 

  Nîl, nêzîkî Aswuanê (Misir)

• 

  Bendava Aswuanê (Misir)

• 

  Qahîre li her du qeraxên çemê Nîlê (Misir)

• 

  Deltaya Nîlê û Deryaya Spî

Girêdanên derve

 Li Wikimedia Commons medyayên di warê Nîl de hene.

 Wîkîferheng: Nîl – Mane, etîmolojî, werger û bêhtir