Nîl
Nîl yek ji çemên herî dirêj ên cîhanê ye. Dirêjiya wî 6.650 km ye. Ji başûr ber bi bakur ve diherike û sê milên wê hene:
| Nîl | |
| |
Çeme Nîl be roj
| |
| Cih | |
| Herêm | Afrîka |
|---|---|
| Dewlet |  Misir,
|
| Taybetî | |
| Dirêjayî | 6650 km |
| Tejane | 3.255.000 km2 |
| Debî | 2700 m3/s |
| Robar | |
| Milên wê | Assuan
Asyut Atbara Banha Beni Suef al-Chartum Bahri Damanhur Damietta Giseh Jinja Juba Helwan Kairo Khartum Kigali Kusti Luxor Mahalla al-Kubra Malakal Mansura Minya Omdurman Qena Rabak Sohag Tanta |
| Cihderk | Kaîro |
| - Cih | Sûdan |
| - Bilindayî | 678 m |
| - Koordînat | Koordînat: Missing longitude |
| Dev | Deryaya Navîn |
| - Cih | (Misir) |
| - Bilindayî | 2700 m |
| - Koordînat | Koordînat: Missing longitude |
biguherîne
| |
Kaniya Nîlê a herî dûr, li Herêma Golên Afrîkaya Rojhilat a li Bûrûndiyê ye, û bi navê Nîla Kagera dest pê dike û pîştî çêkirina sînorên Tanzanya, Rwanda û Ûganda tevlî Gola Viktoriyayê dibe. Nîla esasî ji vê golê derdikeve û berbî Deryaya spî diherike û dirje vê deryayê.
Çem û welatên derbaz[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Çemê Nîlê ji başûr ber bi bakur ve diherike û ji sê çemên sereke pêk tê: Çemê Spî, Çemê Blueîn û Çemê Atbera.
Nîlê SpÎ
Ew li Taxa Gola Rojhilata Afrîka ya li Burundi çêdibe. Li vê derê navê çem Çemê Saguenay e. Çemê Kagera; Tanzania beşdarî Gola Viktoria dibe, û tixûbên Rwanda û Uganda ava dike. Piştî derketina golê, ew dikeve nav axa Sûdanê û bi Sûlava Blueînê ya li Sûdanê re dibe yek. [1]
Etîmolojî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Bêjeya " Nîl" '(Erebî: النيل, an-nīl) Grekî ji peyva "Neilos" (Νειλος), ango "bera çem" tê. Di kevnar Misirê de, ji çem re "iteru" digotin. Wateya Iteru "çemê mezin" e (Her weha di çarçovê de li rastê bi Hiyeroglîfên misrî jî tê xuyang kirin. Gotina orjînal "Itrw" e) [2] Coptic navê çem "piaro" an "phiaro" ye, ku di heman demê de tê wateya "çem".
Wêneyên çemê Nîlê[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Çemên Nîla Kagera û Ruvubu nêzîkî sûlavên Rusumo di nav Rûanda û Tanzanyayê de
Nîl, nêzîkî Aswuanê (Misir)
Bendava Aswuanê (Misir)
Qahîre li her du qeraxên çemê Nîlê (Misir)
.jpg)
Çavkanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
- ↑ name = ": 5"
- ↑ 802 Misriyên kevnar ji çemê Nîlê re dibêjin? Şablon:Webarshiv Misirolojî Vekirî. (Gihîştiye 17 Çirî 2006 - Têketin hewce ye an wekî Mêvan bikeve)
Girêdanên derve[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Li 
Wîkîferheng: Nîl – Mane, etîmolojî, werger û bêhtir