Silêman Helebî
Silêman Helebî | |
|---|---|
 | |
| Jidayikbûn | Sala 1777 |
| Mirin | Sala 1800 Qahîre, Misir |
| Sedema mirinê | Îşkence  |
| Esil | Kurd |
| Hevwelatî | Împeratoriya Osmanî |
| Perwerde | Zanîngeha Elezherê |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre | |
Silêman Helebî (bi erebî: سليمان الحلبي) (jdb. sala 1777 li gundê Kokana Efrînê,[çavkanî hewce ye] Heleb, Misir – m. sala 1800 li Qahîre, Misir) kurdekî bû ku generalê fransî Jean-Baptiste Kléber, serokê hêzên dagirker ên fransî li welatê Misrê, kuşt. Bi şewitandina destê xwe heta hestî îşkence lê kirin, berî ku cezayê mirinê pêk kirin.
Jînengarî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Silêman Helebî bi eslê xwe kurd[1] bû û di sala 1777an de li Helebê ji dayik bû, bavê wî Mihemed Emîn bazirganê rûn û zeytûnê bû. Bavê Silêman di sala 1797an de ji bo xwendina îslamî dişîne Zanîngeha Elezherê wekî li Qahîre, Misir ye.
Kuştinê wî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Di 14ê hezîran sala 1800 de, Helebî di cilê begekî de ku bi Kléber re li temaşevanan digere, nêzîkî mala Kléber bû. Dema ku ew nêzîkî wî bû, Kléber destê xwe dirêjî Helebî kir ku di berdêla hinek pereyan de maç bike. Di şûna wê de, Helebî bi tundî general ber bi xwe ve kişand û çar caran bi stûyê kêran lê da. Di 23 saliya xwe de fermandarê kampaniya Fransa li ser axa Misrê kuşt. Endezyarê sereke Kléber hewl da ku wî biparêze û bi kêrê lê hat birîndar kirin.
Helebî xwe li parkeke nêzîk veşartibû û li wir ji aliyê leşkerên fransî ve hat dîtin û li wî geriyan û stûyê wî dîtin. Ew hat girtin û îşkence kirin, milê wî yê rastê heta hestiyê şewitî, di heman demê de ku wî têkiliya bi Şêx Abdullah Eşşerqawî û tevgerên berxwedana gel re red kir. Ew hat darizandin û bi darvekirinê hat mehkûmkirin. Ew danî ser çîpekî sist ku hêdî hêdî li organên wî dixist, bi giraniya wî hat xwarê û çar saetan li ser ma, ayetên Quranê dixwend.
Piştî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Şanoyeke neteweperwer ya ereb li ser kuştina wî fermandar Kléber bi navê "Suleyman al-Halabi" ji aliyê şanogerê Misirî Alfred Farag ve di sala 1965an de hatiye nivîsandin.[2]
Mijarên têkildar
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ "Campaign launched to retrieve remains of young Kurdish scholar who killed head of French colony in Egypt". www.aa.com.tr. Roja gihiştinê 4 kanûna paşîn 2023.
- ^ "Alfred Farag". www.sis.gov.eg (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 2 sibat 2021.
