Şêr

Şêr
	Şêr (Panthera leo) li Namîbiya
Rewşa parastinê
	; Bê-parastin (IUCN 2.3)
Dabeşandina zanistî
Cîhan:	Ajal
Filûm:	Stûnpiştdar (Chordata)
Çîn:	Guhanî (Mammalia)
Kom:	Goştxur (Carnivora)
Famîle:	Famîleya pisîkan (Felidae)
Cins:	Cinsê Parsan (Panthera)
Cure:	P. leo
Navê zanistî yê latînî
	Panthera leo; (Linnaeus, 1758)
	Belavbûn

Şêr (Panthera leo), cureyekî pisîkên mezin ku niha li parzemîna Afrîkayê û hinek parçeyên Hindistanê dijî.

Nav[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Nava Şêr ji Proto-Aryayî û hevreha Soranî Şêr le Zazakî Şêr le Farisî Şîr le Pehlewî Şegr e.

Herwiha ihtimal e ku têkilî peyva şiyan e (rehê dema niha -şê-) anku "şêryê ku dişê/dikare/bihêz e".

Şayes[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Şêr ji alî pî de, yê dirêjtir e di nav famîleya pisîkan (Felidae û cinsê Panthera, lê di mezinahî de di pê piling ê tê ye. Giraniyê şêrên nêr yên mest der dorê 150–250 kg û şêrên mê bi giranî qasî 120–182 kg. Dirêjiya ser û laşê şêrên nêr 170–250 cm û şêrên mê 140–175 cm.

Belavbûn[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Sor: Welatê Şêranê dîrokî.
Şîn: Welatê Şêranê niha

Şêr di çaxên berê li gelek warên parzemîna Asyayê û li Rojhilata Navîn hebû. Lakîn anika şêr bi tenê Efrîqa Navîn da hene emma lê Hindistanê hema Şêrê Îranî hene. Di sala 2017-an de, Koma Pisporê Pisîkan ji nû ve tesnîfkirina şêran weşand (di tabloyek nû de vedibe), pisîkan li du binecureyên nû dabeş kir: Şêrê şêrê Panthera (ku jê re binecureyên bakur jî tê gotin) û Panthera leo melanochaita (bincureyên başûr).

Şêrê Panthera li Afrîkaya Navîn, Rojavayê Afrîkayê (şêrê Afrîkaya Rojava an Senegalî) û Hindistanê (şêrê Asyayê) nifûsa şêran dihewîne. Zanîngeha Kent (di tabloya nû de vedibe) û nifûsên winda yên berê li Afrîkaya Bakur (şêrê Barbary), Ewropaya Başûr-rojhilatê, Rojhilata Navîn, Nîvgirava Ereban û Asyaya Başûr-rojavayê hatine dîtin. Panthera leo melanochaita nifûsa şêran ji beşên başûrê Afrîkayê (şêrê Katanga û şêrê Afrîkaya Başûr-rojhilatê) û Afrîkaya Rojhilat (şêrê Masai û şêrê Etiyopyayê) vedihewîne.^[2]

Bide ber[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Şêrê Îranî

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

↑ Bauer, H., Nowell, K.; Packer, C. (2008). "Panthera leo". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. International Union for Conservation of Nature. Roja wergirtinê: 28 tebax 2010. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (alîkarî)CS1 maint: multiple names: lîsteya nivîskaran (link)
↑ "Lions: Fakten, Verhalten und Neuigkeiten". wuuh (bi elmanî). 31 gulan 2022. Ji orîjînalê di 31 gulan 2022 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 31 gulan 2022.