Şah Îsmaîl

Şah Îsmaîl
Şah Îsmaîl
Navê rastî	شاه اسماعیل صفوی
Jidayikbûn	17 tîrmeh 1487 ; Erdebîl
Mirin	23 gulan 1524 ; Tewrêz Dewleta Sefewiyan
Cihê goristanê	Erdebîl, Sheikh Safi al-Din Khānegāh and Shrine Ensemble
Hevwelatî	Dewleta Sefewiyan
Pîşe	Desthilatdar; monarch; military leader ;
Meqam	Şah (1502–1524) ;
Paşê	Tahmasp I
Hevjîn	Tajlu Khanum ;
Zarok	Tahmasp I; Sam Mîrza; Alqas Mîrza; Bahram Mîrza; Khanesh Khanum; Parikhan Khanum; Mahin Banu Soltanum; Farangis Khanum; Şah Zaynab Khanum;
Dê û bav	Shaykh Haydar (bav); Halima Begum (dê);
Malbat	Sefewiyan
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Şah Îsmaîl an jî Şah Îsmaîlê Yekem 1487− 1524, şahê sefewî yê Îranê bû. Di nav elewiyan û kurd de hozanekî pîroz e.

Kalikê wî Safiyedînê Erdebîlî ye.

Îsmaîl di 17ê tîrmeha 1487an de, li Erdebîlê ji dayik bû. Bavê wî, Şêx Haydar, şêxê tarîqa Sefewî (nîzama tesewufî) û rasterast nijada damezrênerê wê yê kurd^[1]^[2], Sefiyedînê Erdebîlî (1252–1334) bû. Îsmaîl di vê rêza Mîrzayên Mezin ên mîratgir ên rêzê de, yê paşîn bû berî ku hilkişe ser xanedaneke serdest.

Jîyan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Îsmaîl bi ketina Tebrîzê xwe şah îlan dike,wênesaz Chingiz Mehbaliyev

Di sala 1488 -an de, bavê Îsmaîl di şerê li Tabasaran de li dijî hêzên Dewleta Şirvanşahê Farrukh Yassar û serdarê wî, Aq qoyunlû , federasyonek eşîreta Tirk ku piraniya Iranranê kontrol dikir, hat kuştin. Di 1494-an de , Aq Qoyunlû Erdebîl girt, Ali Mirza Safavi, kurê mezin Haydar kuşt, û Îsmaîlê heft-salî mecbûr kir ku li Gîlanê xwe veşêre, li wir di bin Sultan 'Ali Mirza Karkiya de, wî di bin rêberiya perwerdehiyê de perwerde dît.

Dema ku Îsmaîl gihîşt 12 saliya xwe, ew ji veşartinê derket û tevî şagirtên xwe vegeriyan Azerbaycana îroyîn. Serhildana Îsmaîl bi destê eşîrên Tirkmen ên Anatoliya û Azerbaycanê, ku beşa herî girîng a tevgera Qizilbaş pêk anîne, pêk hat.

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

↑ Tapper, Richard (1997). Frontier Nomada of İran : A political and Social History of the shahsevan. Oxford Universty Press. p.39. ISBN 978-0521583367. The Safavid Shahs who ruled Iran between 1501 and 1722 descended from Sheikh Safi ad-Din of Ardabil (1252–1334). Sheikh Safi and his immediate successors were renowned as holy ascetics Sufis. Their own origins were obscure; probably of Kurdish or Iranian extraction ...
↑ Kamal, Muhammad (2006). Mulla Sadra's Transcendent Philosophy. Ashgate Publishing, Ltd. p. 24. ISBN 978-0754652717. The Safawid was originally a Sufi order whose founder, Shaykh Safi al-Din, a Sunni Sufi master descended from a Kurdish family ...

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

[1] Tapper, Richard (1997). Frontier Nomada of İran : A political and Social History of the shahsevan. Oxford Universty Press. p.39. ISBN 978-0521583367. The Safavid Shahs who ruled Iran between 1501 and 1722 descended from Sheikh Safi ad-Din of Ardabil (1252–1334). Sheikh Safi and his immediate successors were renowned as holy ascetics Sufis. Their own origins were obscure; probably of Kurdish or Iranian extraction ...

[2] Kamal, Muhammad (2006). Mulla Sadra's Transcendent Philosophy. Ashgate Publishing, Ltd. p. 24. ISBN 978-0754652717. The Safawid was originally a Sufi order whose founder, Shaykh Safi al-Din, a Sunni Sufi master descended from a Kurdish family ...

[1]

[2]