Okyanûsya
Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Okyanûsya binavkirineke çandî, aborî ye. Bi vê nav an têgînê giravên pasîfîkê wekî parzemîneke taybet tê pêşandan. Bi vê binavkirinê Okyanûsya dibe parzemîna herî biçûk a erdê û ji aliyê gelheyê ve jî ya duyemîn.
Li Okyanûsyayê 7.500î zêdetir girav hene û rûerda wê digihê 1,3 milyon km²yê. Bi tevî aliyên xwe yê deryayî rûerd dibe 70 milyon km². Li 2.100 giravên deryayî cihwarbûn heye û 14,9 milyon mirov lê dijîn.
Naverok
Welatên serbixwe yên Okyanûsyayê[biguherîne]
| Cih | Welat | Serbajar-Paytext | Rûerd (km²) |
Gelhe (sala 2002) |
Berbelavî pro km² |
|---|---|---|---|---|---|
 |
 Awistralya |
Canberra | 7.686.850 | 19.546.792 | 2,5 |
 |
 Giravên Cook |
Avarua | 240 | 20.811 | 87 |
 |
 Fîjî |
Suva | 18.270 | 856.346 | 47 |
 |
 Kirîbatî |
Tarawa ya başûr | 811 | 96.335 | 119 |
 |
 Giravên Marşal |
Majuro | 181 | 73.630 | 407 |
 |
 Mîkronezya |
Palikir | 702 | 135.869 | 194 |
 |
 Naûrû |
Yaren | 21 | 12.329 | 587 |
 |
 Nû Zelenda |
Wellington | 268.680 | 3.908.037 | 16,4 |
 |
 Palau |
Melekeok | 458 | 19.409 | 42 |
 |
 Papua Gîneya Nû |
Port Moresby | 462.840 | 5.172.033 | 11 |
 |
 Giravên Salomon |
Honiara | 28.450 | 494.786 | 17 |
 |
 Samoa |
Apia | 2.944 | 178.631 | 61 |
 |
 Tonga |
Nuku'alofa | 748 | 106.137 | 142 |
 |
 Tûvalû |
Funafuti | 26 | 11.146 | 429 |
 |
 Vanûatû |
Port Vila | 12.200 | 196.178 | 16 |
Herêmên ne serbixwe ne[biguherîne]
| Welat | Serbajar | Rûerd (km²) |
Gelhe (sala 2002) |
Berbelavî pro km² |
|---|---|---|---|---|
 Samoaya Amerîkanî (DYA) |
Pago Pago | 199 | 68.688 | 345 |
 Guam (DYA) |
Hagåtña | 549 | 160.796 | 293 |
 Bakurê Marianan (DYA) |
Saipan | 477 | 77.311 | 162 |
 Tokelau (Zê.Nû.) |
Fakaofo (Fale) | 10 | 1.431 | 143 |
 Polînezyaya Fransî (Fr.) |
Papeete | 4.167 | 257.847 | 62 |
 Wallis û Futuna (Fr.) |
Mata-Utu | 274 | 15.585 | 57 |
 Giravên Norfolk (Aws.) |
Kingston | 35 | 1.866 | 53 |
 Kaledonyaya Nû (Fr.) |
Nouméa | 19.060 | 207.858 | 11 |
 Niue (Zê.Nû.) |
Alofi | 260 | 2.134 | 8,2 |
 Giravên Pitcairn (Brîtanya) |
Adamstown | 47 | 47 | 1,0 |
Herêmên ne serbixwe (giravên bêcihwar, bêkes)[biguherîne]
Awistralya: Giravên deryayî yên Koralan]]
DYA: Girava Baker, Girava Howland, Girava Jarvis, Girava Midway, Wake, Johnston-Atoll, Kingmanriff, Palmyra
Herêmên girêdayî dewletên ne di Okyanûsyayê de ne[biguherîne]
Şîle: Girava rojhilatê (parêzgeheke Şîleyê)
Fransa: Clipperton (rasterast girêdayî Fransayê ye)
Îndonezya: Papua (yek ji du parêzgehên Îndonêzyayê)- Îndonezya: Papua Barat (yek ji du parêzgehên Îndonêzya)
- DYA: Hawaii (DYA)
Girêdanên derve[biguherîne]
Li |
Parzemînên cîhanê
|
|
|---|---|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
|
Welatên Okyanûsyayê
|
||
|---|---|---|
 Awistralasya |
Ashmore and Cartier Islands (Awistralya) •Awistralya •Christmas Island (Awistralya) •Cocos Island (Awistralya) •Coral Sea Islands Territory (Awistralya) •Giravên Norfolk (Awistralya) •Zêlanda Nû
|
.svg) |
 Melanezya |
Fîjî • Îndonezya (Maluku, West Papua) •Nouvelle-Calédonie (Fransa) •Papua Gîneya Nû •Giravên Salomon •Tîmora Rojhilat •Vanûatû
|
|
 Mîkronezya |
Guam (DYA ) •Kirîbatî •Giravên Bakurê Marianan (DYA) •Giravên Marşal •Dewletên Federal ên Mîkronezyayê •Naûrû •Palau •Wake Island (DYA)
|
|
 Polînezya |
Giravên Cook (Nû Zelenda) •Hawaii (DYA) •Minor Outlying Islands (DYA) •Niue (Nû Zelenda) •Isla de Pascua (Şîle) •Pitcairn Islands (Keyaniya Yekbûyî) •Polînezyaya Fransî (Fransa) •Samoa •Samoaya Amerîkanî (DYA) •Tokelau (Nû Zelenda) •Tonga • Tûvalû •Wallis û Futuna (Fransa)
|
|
