Pêjgeha asûrî

Pêjgeha asûrî gelek dewlemend e. Asûrî, Suryanî, Keldanî xwedî dîrokeke gelek kevn, çandeke dewlemend in. Li Mezopotamyayê cihwar in û Mezopotamya jî wekî yekem şarezayiya mirovahiyê lê rûdaye tê zanîn. Bi pêşketina Mediyan, belavbûna Îslamê, hatine berên romiyan (tirk) ve, li ser wan pêkutî gelek zêde dibe û bi dehan komkujiyan re rûbirû dimînin. Gelek ji wan bo canê xwe bifilitînin, bûne misilman. Gelekan jî barkirine.

Asûrî jî parek ji Kurdistaniyan in û kûltûra herdu gelan gelek dişibîn hevûdu, lewra bi hezaran salan bi hev re jiyane. Hin caran asûrî bûne serdest, hin caran kurd, lê di nava herdu gelan de her danûstandin û biratî hebûye.

Pêjgeha asûriyan pirr dewlemend û rengîn e. Hin xwarinên kurdî ji asûriyan hatine, xwarinên kurdan jî tevlî pêjgeha wan bûne. Zad(dexl), tirî û zebze di xwarinên asûriyan de gelek cih digirin. Gelek xwarinên wan bi yên kurd, ereb, faris û tirkan re hevpar in.

Hin ji xwarin-vexwarinên navdar ên Suryaniyan

• Ecîn
• Herîre
• Helhel
• Bûmbar, kîbê, lûmbar
• Hamro (cure şerabek)
• Kutilka (dolmeha) parsûyê
• Muhamere, Muhamara, Mûhammara
• Îcce yan Icce
• Seleteya bacanreşkê
• Qisir (bi tirkî kisir)
• Seleteya toraqê
• Gebola Mêrdînê (gevol jî dibêjin)
• Savara bi parsûyê
• Mûtabaqa (bi tirkî kirine Mutabbaka)
• Iqbeybet (bi tirkî kirine Ikbeybet aşi)
• Maqlûbe
• Kitel Raha
• Fatûş

Pirtûk

• Süryani Mutfak Kültürü ve yemekleri - Pêjgeha Suryanî û xwarinan, Weşana GDK yayıncılık, ISBN:978-605-5739-72-0