Gelê Farsê

Gelê Farsê
Gelhe tevahî
	55-60 milyon
Herêmên ku lê şêniyên sereke ne
Îran	54.697.242
Tirkiye	618.000
Îraq	405.000
DYA	331.000
Îsrael	250.000
Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî	238.250
Almanya	200.000
Kanada	173.760
Behreyn	172.000
Rûsya	172.303
Qeter	160.000
Ziman
	Farsî ; (darî, hazarayî, tacîkî, tatî)
Baweriya dînî
	Îslam ; (Şiî, sunnî) ; Bi kêmasî bahaî, cihûtî, fletî, zerdeştîtî
Têkildarên komên etnîkî
	Ariyan ; Lûr

Farisî an Farsî an Parsî an jî Îraniyên Farsê/Parsê navê gelekî li Rojhilata navîn e. Gelekî hind û ewropî ne û zimanê wan farsî ye.

Di dîroka Rojhilata navîn de roleke mezin lîstiye û gellek dewlet û împeratoriyên mîna ya sasanî û ya sefewî ava kirine. Zimanê wan, zimanê farsî, zimanekî hind û ewropî ye.

Navê faris[biguherîne]

Navê Farsiya bi rastî Parsî ye, lê dema Misilman Îran feth kirûn di zimanê erebî de "p" tuneye di dewsa "p"yê de "f" nivîsandin û ji wan re weke "Fars"-"Faris" gotin û ket nav gel. Ji xwe sebehabê navdar Selmanê Farisî jî di dema Mihemed de bû misilman ji wî re jî Selmanê Farisî digotin^[1]

Dîrok[biguherîne]

Mîr û leşkerên farsî

Şûn û warê farsan[biguherîne]

Gotara bingehîn: Fars

Gotara bingehîn: Pars

Welatê Parsan "Fars" an "Farsistan"

Şûna Farisï rûdinin, Farsistan an jî tenê Fars tê gotin, li Rojavayê ev bi navê Parsya, bi yewnanî Persis bi îngilîzî Persia bi almanî Persien bi frensî la Perse, tê zanîn, ew hemû navana ji yonanî, latînî û bi farsiya kevn hatine girtin, û Osmaniyan vê derê re digot Ecem an Ecemistan û Ereban jî dogotin al-Acam an al-furs, welatê farisiyên îrohîn (nexşe: Farsiyên îranê) jî eynî deme merkeza welatê ariyanê, yane em karin bejin Îrana navendî.

Qewmên farsî[biguherîne]

Gel	Welat	Ziman	Gelhe
Faris	Persistan Luristan	Farisî
Tacîk	Tacîkistan	Tacîkî	6-22 miliyon
Aymaq	Efxanistan
Hazaran	Efxanistan
Deriyan	Efxanistan
Tatan	Parsistan Qefqasya		300,000^[2](Îran) 10.900–22.041(Qefqasya)

Çend nasên fars[biguherîne]

Binêre[biguherîne]

Lîsteya xanedan û dûgelên parsan

Çavkanî[biguherîne]

↑ http://iranian.com/Features/Dec97/Persian/
↑ Ethnologue, Languages of the World: Tati people including Alviri-Vidari, Eshtehardi, Gozarkhani, Harzani (Population: 28.100 in 2000), Kabatei, Kajali, Karingani (Population: 17.600 in 2000), Kho’ini, Koresh-e Rostam, Maraghei, Razajerdi, Rudbari, Shahrudi, Takestani (Population: 220,000) and Taromi, Upper ethnic groups.

[[Kategorî:]]

[1] ttp://iranian.com/Features/Dec97/Persian/

[2] Ethnologue, Languages of the World: Tati people including Alviri-Vidari, Eshtehardi, Gozarkhani, Harzani (Population: 28.100 in 2000), Kabatei, Kajali, Karingani (Population: 17.600 in 2000), Kho’ini, Koresh-e Rostam, Maraghei, Razajerdi, Rudbari, Shahrudi, Takestani (Population: 220,000) and Taromi, Upper ethnic groups.

[1]

[2]