Gelê Farsê
| Gelhe tevahî | |
|---|---|
| 55 milyon | |
| Herêmên ku lê şêniyên sereke ne | |
 Îran | 49.697.242 |
 Tirkiye | 500.000 - 618.000 |
 Îraq | 450.000 |
 DYA | 331.000 |
 Îsrael | 250.000 |
 Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî | 238.250 |
 Almanya | 200.000 |
 Kanada | 173.760 |
 Behreyn | 172.000 |
 Rûsya | 172.303 |
 Qeter | 160.000 |
| Ziman | |
| Farsî (darî, hazarayî, tacîkî, tatî) | |
| Baweriya dînî | |
| Îslam (Şiî, sunnî) Bi kêmasî bahaî, cihûtî, fletî, zerdeştîtî | |
| Têkildarên komên etnîkî | |
| Ariyan Lûr | |
Farisî an Farsî an Parsî an jî Îraniyên Farsê/Parsê navê gelekî li Rojhilata navîn e. Gelekî hind û ewropî ne û zimanê wan farsî ye.
Di dîroka Rojhilata navîn de roleke mezin lîstiye û gellek dewlet û împeratoriyên mîna ya sasanî û ya sefewî ava kirine. Zimanê wan, zimanê farsî, zimanekî hind û ewropî ye.
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Navê Farsiya bi rastî Parsî ye, lê dema Misilman Îran feth kirûn di zimanê erebî de "p" tuneye di dewsa "p"yê de "f" nivîsandin û ji wan re weke "Fars"-"Faris" gotin û ket nav gel. Ji xwe sebehabê navdar Selmanê Farisî jî di dema Mihemed de bû misilman ji wî re jî Selmanê Farisî digotin[1]
Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Şûn û warê farsan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Gotara bingehîn: 
Şûna Farisï rûdinin, Farsistan an jî tenê Fars tê gotin, li Rojavayê ev bi navê Parsya, bi yewnanî Persis bi îngilîzî Persia bi almanî Persien bi frensî la Perse, tê zanîn, ew hemû navana ji yonanî, latînî û bi farsiya kevn hatine girtin, û Osmaniyan vê derê re digot Ecem an Ecemistan û Ereban jî dogotin al-Acam an al-furs, welatê farisiyên îrohîn (nexşe: Farsiyên îranê) jî eynî deme merkeza welatê ariyanê, yane em karin bejin Îrana navendî.
Qewmên farsî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
| Gel | Welat | Ziman | Gelhe | |
|---|---|---|---|---|
| Faris | Persistan Luristan |
Farisî | ||
| Tacîk | Tacîkistan | Tacîkî | 6-22 miliyon | |
| Aymaq | Efxanistan | |||
| Hazaran | Efxanistan | |||
| Deriyan | Efxanistan | |||
| Tatan | Parsistan Qefqasya |
300,000[2](Îran) 10.900–22.041(Qefqasya) |
Çend nasên fars[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Binêre[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ↑ Kopîkirina arşîvê, ji orîjînalê di 3 adar 2016 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 10 kanûna paşîn 2016
- ↑ Ethnologue, Languages of the World: Tati people including Alviri-Vidari Girêdana arşîvê 2012-10-02 li ser Wayback Machine, Eshtehardi Girêdana arşîvê 2010-07-07 li ser Wayback Machine, Gozarkhani Girêdana arşîvê 2012-10-18 li ser Wayback Machine, Harzani (Population: 28.100 in 2000) Girêdana arşîvê 2010-07-07 li ser Wayback Machine, Kabatei Girêdana arşîvê 2013-04-14 li ser Archive.today, Kajali Girêdana arşîvê 2013-04-14 li ser Archive.today, Karingani (Population: 17.600 in 2000) Girêdana arşîvê 2013-04-14 li ser Archive.today, Kho’ini[Girêdan daimî miriye], Koresh-e Rostam Girêdana arşîvê 2013-04-14 li ser Archive.today, Maraghei Girêdana arşîvê 2012-07-29 li ser Archive.today, Razajerdi Girêdana arşîvê 2013-04-14 li ser Archive.today, Rudbari Girêdana arşîvê 2013-04-14 li ser Archive.today, Shahrudi[Girêdan daimî miriye], Takestani (Population: 220,000) Girêdana arşîvê 2010-07-07 li ser Wayback Machine and Taromi, Upper Girêdana arşîvê 2013-04-14 li ser Archive.today ethnic groups.