Karbon

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
BorKarbonNîtrojen


C

Si
Şeklê wê
Bi tevayî
Nav, direfş, nimre Karbon, C, 6
Kom, vedor, blok 14, 2, p
Cure Nelajwerd
Tîrbûn Graphit: 2,26 g/cm3
Diamant: 3,51 g/cm3
Agahî
Giraniya atomê 12,0107 u
Nîveşkêla atomê 70 (67) pm
Nîveşkêla kovalansê 76 pm
Nîveşkêla Van der Waalsê 170 pm
Rêzbûna elektronan [He] 2s2 2p2
Xala kelînê 3 825 °C (sublimation)
Kabikê molî 5,29 · 10-6 m3/mol
Derenceya bilindbûnê 2, 4
Oksîdên xwe CO2; CO
Elektronegatîfî 2,55 (Pauling-Skala)
Îzotop
Îzo LC t1/2 ÇA EX MeV ENû
10C

{syn.}

19,255 s ε 3,648 10B
11C

{syn.}

20,39 d ε 1,982 11B
12C

98,9 %

Qayîm
13C

1,1 %

Qayîm
14C

< 10 -9 %

5730 sal β- 0,156 14N
15C

{syn.}

2,449 s β- 9,772 15N
16C

{syn.}

0,747 ms β- 8,012 16N
Tevdîr girtin
Nîşanên xeterê
nîşana xeterê tune ne

Karbon (bi fransî: carbone, bi latînî: carbonium, ji bi latînî: carbo "komir") hîmanekê anko elementekê kîmyayî ye ko çevenga wê "C" û hijmara atomî a wê jî 6 e. Karbon di xwezayê da hîmanekê mişe û zehv e û pêkhateka serekî ya endamwerên jînewer e. Karbon hîmanekê nemertal û çarvalayîk e ko gelek alîtrop anko allotrop ên wê hene.

Navê wê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Navê karbon ji zimanê latînî, ji carbo bi ramana "rejû", "rejî", "komir" an "xelûzê" dihêt. Di hindek zimanên romanî da ev peyv niha jî herdu ramanan digehînit.

Wekî din binihêre[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]