Zimanên romanî
Jump to navigation
Jump to search
Zimanên romanî şitleke malbata zimanên hind û ewropî ye. Zimanên romanî ji latinî de aj dane. Çiqas latinî di zimanên Îtalî de ye jî, bandora wêyê mezina li ser zimanên romanî he ye.
Zimanên standard ên îroj[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Zimanên romanî yên standard ên îroj:
| Spanî | Spanya, Emerîkaya Navîn û Emerîkaya Başûr (derve Brazîl, Guyana, Sûrînam, Belîze), Guîneya Ekwatorî, bi pişkî Fîlîpîn, DYA | 352.000.000 |
| Portugalî (brazîlî: português) | Portugal, Brazîl, Angola, Mozambîk, Tîmora Rojhelat, Cape Verde, Gînê-Bîsso, São Tomé û Príncipe, Macao | 216.000.000 |
| Fransî (français) | Fransa, Belçîka (Walonya), Swîsre, Antilan, Kanada , û li koloniyên Fransa û Belçîkayên berê | 77.000.000 |
| Îtalî (italiano) | Italya, Swîsre, San Marîno, Vatîkan | 70.000.000 |
| Rumenî (bi moldawî ve română) | Romanya, Moldawya û hin dewletên dinên Ewropa | 26.000.000 |
| Sîcîlyanî (sicîliánu) | Italya (Sîcîlya, Kalabriya, campagne) | 10.000.000 |
| Katalanî (català) | Katalonya | 8.200.000 |
| Galîsiyayî (galego) | Galîsiya | 3.000.000 |
| Okzîtanî (occitan) | başûra Fransa, Italya û Spanya | 2.800.000 |
| Sardî (sardo) | Sardûnya (Italya) | 1.200.000 |
| Furlanî (furlan) | Friûl (Italya) | 350.000 |
| Ladin (ladin dolomitan) | Italya | 40.000 |
| Retoromanî | Swîsre | 27.000 |
| Aragonî (aragonés) | Aragon | 30.000 |
Milên zimanên romanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Zimanên îberoromanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Di gruba zimanên îberoromanî de zimanên spanî, portugalî, galîsiyayî û katalanî hene. Lê zimanê katalanî wek navbarê zimanên îberoromanî û zimanên galloromanî de ye. Zimanên din:
Zimanên galloromanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Di zimanên galloromanî de zimanê herî mezin fransî ye. Zimanên din wiha ne:
- Zimanê "d’oïl".
- Gallo
- Pikardî li bakur-rojhelatê Fransa û Belçîkayê
- Walonî li bakur-rojhelatê Fransa û Belçîkayê
- Anglonormannî
- Jèrriais li girava Jerseyê
- Dgèrnésiais li girava Guernseyê
- Sercquiais li girava Sarkê
Zimanên retoromanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Zimanên îtaloromanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Sardûnî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Zimanê sardûnî li Sardûnya tê axaftin û na di tu gruban de ye .
Zimanên balkanromanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Zimanên mirî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Zimanên îroj mirî ne: