Şêx Murşidê Xeznewî

Şêx Murşidê Xeznewî (jdb. li Qamişlo, Rojavaya Kurdistanê) rêberekî dînî, zana û çalakvanê civakî yê navdar e ku di nav civaka kurd de wek kesayetiyek girîng tê dîtin. Ew kurê Şêx Maşûqê Xeznewî yê ji xanedana navdar a Xeznewî ye ku di sala 2005ê de ji aliyê rejîma Bees a Sûriyê ve hatibû kuştin. Malbata Xeznewî bi pêşengiya xwe ya giyanî û rewşenbîrî di nav nifşan de tê naskirin. Di serdemên dijwariyên mezin a serê navxweyî ya Sûriyê û qezencên Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê de Şêx Murşid Xeznewî sembola nûkirin û parastina yekîtiya kurdan, diyaloga kurd-kurd û nirxên çandî û dînî ye.

Weaz û axaftinên wî gelekî têne ecibandin û rola wî ya navbeynkariyê ji aliyê hemû aliyên kurd ve tê qebûl kirin.

Kurtejiyan

Şêx Murşidê Xeznewî li bajarê Qamişlo yê rojavaya Kurdistanê, bajarê pirçandî ya ku kurd, ereb û suryanî lê dijîn hatiye dinyayê. Eleqeya wî bi dîn û mijarên giyanî re di temenek piçûk de destpê kiriye û ev digel perwerdeya kevneşopî ya malbata wî ve mezin bûye. Şêx Murşid di warê teolojî, felsefe û mîstîzma îslamî de perwerdeyeke berfireh wergirt û hem li Sûriyê û hem jî bi xwendina li derveyî welat perwerdeyeke berfireh girt.

Di ciwantiya xwe de wî dest bi gihandina peyama malbata xwe kir û nirxên aştî, tolerans û paqijiya giyanî pêş xist. Weaz û hînkirinên wî bala kesên ji pêkhateyên cuda yên etnîkî û dînî jî dikişîne û ev yek bû sedema naskirina wî ji derveyî sînorên Sûriyê. Şêx Murşid di diyaloga di navbera komên cuda de roleke sereke dilîze û her tim daxwaza aştiyê li herêmê kiriye. Ew bi hewldanên xwe yên avakirina piran di navbera civakên etnîkî û mezhebên olî de tê naskirin. Peyama wî tekezî li ser mirovahiya hevpar û pêwîstiya çareserkirina nakokiyan bi diyalog û dilovaniyê dike.

Şêx Mursid Xeznewî di van dehsalên dawî de parêzvanekî çalak ê mafên kurd û mirovan e li Sûriyê. Ew piştgiriya çareseriyên aştiyane ji bo nakokiyên siyasî dike û bi parastina nasnameya çandî û zimanî ya civaka kurd ve girêdayî ye. Di heman demê de, ew her cure tundrewiyê red dike û şiroveyeke nerm û vekirî ji Îslamê derdixe pêş. Rola wî ya serokatiyê di dema şerê navxweyî yê Sûriyê de hîn girîngtir bû. Ew wekî dengê aqil û hêviyê tê dîtin, nemaze ji bo kesên ku ji ber pevçûnên berdewam bûne koçber an bindest bûne. Şêx Murşid tevî kêşeyên ku pê re rû bi rû dimîne jî ji bo civaka xwe kesayetiyeke xurt û girîng e.

Karê wî ne tenê rehetiya giyanî peyda dike lê di heman demê bû sedema rêxistin û piştgirîya pratîkî di nav civatê de, di nav de projeyên perwerdehiyê, alîkariyên mirovahî û destpêşxeriyên ji bo pêşvebirina hevgirtina civakî. Heya roja me ya îro, ew bi aqilmendî, taybetmendiyên xwe yên rêbertiyê û dilsoziya xwe ya ji bo bihevrejiyana dadperwer û aştiyane îlhamê dide mirovan.