Bikarhêner:Baran Agir/„Tirk“ yan ji Koçber?
Li vir gotarek piçûk li ser pêkhateya etnîkî ya biyaniyên li Anatolyayê an jî wek îro ji wan re dibêjin "tirk" ê.
Ew Gotar ji Baran Agir hatî ava kirin.
"Tirk", lebêle esle xwe ji Balkan
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Gotara bingehîn: Albanên Tirkiyeyê - Gotara bingehîn: Bosnakên Tirkiyeyê
- Gotara bingehîn: Serbên Tirkiyeyê
Tirkên Anatoliyê yên îroyîn ji niştecihên Balkan ên berê yên ku di destpêka sedsala 20-an de piştî têkçûna Osmaniyan li hemberî Yewnan, Bulgar û Serban wek "Muhacir" ango penaber hatine Tirkiyeya îroyîn. Di nav van de îro 5 - 7 mîlyon Alban, 4 - 12 mîlyon Bosnak û 3 mîlyonên din ên wekî Kroat, Montenegrinî, Bulgar, Yewnan, Romî an Serb hene.
• = 12 - 21 mîlyon
"Tirk", lebêle esle xwe ji Qefqasya
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Gotara bingehîn: Çerkez li Tirkiyeyê
- Gotara bingehîn: Gurcî li Tirkiyeyê
- Gotara bingehîn: Ermeniyên li Tirkiyeyê
- Gotara bingehîn: Lazên Tirkiyeyê
- Gotara bingehîn: Çeçenên Tirkiyeyê
Bi heman awayî, di encama çewsandinên rûsan ên li ser misilmanên împeratoriyê de, gelek penaber hatin Tirkiyeya îroyîn, ji wan 4-8 mîlyon Çerkez, 1 mîlyon Lezgîn û 500 hezar kesên din. Bi heman awayî, di dîrokê de û îro, gelê Gurcî li Tirkiyê dijîn, ku hindikahiyek ji 1,5 mîlyon kes û her weha 500 hezar Laz pêk tê. Her wiha hê jî Ermenî li Tirkiyeyê dijîn, li gorî texmînan ji 2 heta 5 mîlyonî ye.
• = 8 - 15 mîlyon
"Tirk", lebêle esle xwe Teterê Krîmê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Gotara bingehîn: Teterên Krîmê li Tirkiyeyê
Her wiha mexdûrên zordariya Rûsyayê Teterên Krîmê bûn, ku bi piranî li başûrê Ukrayna îroyîn bi cih bûn, lê niha bi piranî li Tirkiyê ne. Hejmar ji hêla 4 - 6 mîlyon kesan ve tê texmîn kirin.
• = 4 - 6 milyon
"Tirk", lebêle esle xwe Kurd
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Gotara bingehîn: Bakura Kurdistanê
Kurd li Tirkiyeyê kêmneteweya herî mezin in li welêt, her wiha ew kesên ku bi piranî xwe wek Tirk nabînin jî hene. Hejmara wan derdora 20 mîlyon e.
• = 20 mîlyon
"Tirk", lebêle esle xwe Ereb
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Gotara bingehîn: Erebên Tirkiyeyê
Herwiha 2 mîlyon xwecihî û di nav wan de derdora 5 mîlyon Ereb li welêt hene.
• = 4 - 9 mîlyon
"Tirk", lebêle esle xwe Azerî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Gotara bingehîn: Azerîyên Tirkiyeyê
3 mîlyon Azerîyan din jî li vî welatî ne, ku xwecihên herêma Qers, Îdir û Erdexanê ne.
• = 3 mîlyon
Nijadên din ên Tirkan 1 mîlyon e.
"Tirk", be esle xwe Tirk (Tîrkmen) yan ji (Rûmî/Yewnan)
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Gotara bingehîn: Rûm
- Gotara bingehîn: Tirkomanên barak
- Gotara bingehîn: Tirkmen (denonîm)
- Gotara bingehîn: Yirik
Li gor hesaban divê herî kêm 13 mîlyon tirkên/rumên resen û herî zêde jî 25 mîlyon tirk/rumî li welêt hebin.