Heft nuwazeyên cîhanê

Heft nuwazeyên cîhanê, navê heft avahiyên ku li gorî nivîskarên yewnan ên Antîkê yên herî ecêb û bedew ên cîhanê bûne. Ji ber windabûna piraniya van avahiyan (roja îro bi tenê pîramîdên Gîzeyê dimînin) di sala 2007'an de lîsteyeke nû yên heft nuwazeyên cîhanê hat çêkirin.

Heft nuwazeyên cîhanê li gorî yewnanên kevnare

Avahî	Cih	Avaker û dema avakirinê	Dem û sedema rûxînê
Pîramîda Keops	Gîze, Misir 29°58′45.03″Bk 31°08′03.69″Rh / 29.9791750°Bk 31.1343583°Rh / 29.9791750; 31.1343583 (Pîramîda Keops)	Bi destê fîrewn Keops, 2550 berî zayînê	Pîramîdên Gîzeyê îro dimînin.
Bexçeyên Hilawistî yên Babîlê	Babîl, Îraq 32°32′08″Bk 44°25′39″Rh / 32.5355°Bk 44.4275°Rh / 32.5355; 44.4275	Di dema Nebukadnezarê II'de^[1] ji bo prensesa Med Amytis hatiye çêkirin (berî zayinê salên 600'î)^[2]^[3]	Dîroknas nizanin, dibe ku cihekî afirandî be.
Peykerê Zeus ê Olîmpiyayê	Olîmpiya, Yewnanistan 37°38′16.3″Bk 21°37′48″Rh / 37.637861°Bk 21.63000°Rh / 37.637861; 21.63000 (Peykerê Zeus ê Olîmpiyayê)	Ji aliyê Phidias ve, 430 berî zayînê	462'a piştî zayînê, agir pê ketiye.
Perestgeha Artemîsê ya Efesosê	Efesos, Tirkiye 37°56′59″Bk 27°21′50″Rh / 37.94972°Bk 27.36389°Rh / 37.94972; 27.36389 (Perestgeha Artemîsê ya Efesê)	560 berî zayînê	263'a berî zayînê, agir pê ketiye.
Aramgeha Mausolos a Halîkarnasê	Halîkarnas (Halîkarnasos, îro Bodrum e), Tirkiye 37°02′16″Bk 27°25′27″Rh / 37.0379°Bk 27.4241°Rh / 37.0379; 27.4241 (Aramgeha Mausolos a Halîkarnasê)	360 berî zayînê	1493-1522 zayînî, hatiye rûxandin.
Peykerê Gewre yê Rodosê (peykerê xwedawendê hetavê Heliyos)	Rodos, Yewnanistan 36°27′04″Bk 28°13′40″Rh / 36.45111°Bk 28.22778°Rh / 36.45111; 28.22778 (Peykerê Gewre yê Rodosê)	Ji aliyê Kares ve, 304-292 berî zayînê	225 berî zayînê, ji ber erdhejekê
Birca Çirayê ya Îskenderiyeyê (çiraya behrê ya Îskenderiyeyê)	Îskenderiye, Misir 31°12′50″Bk 29°53′08″Rh / 31.21389°Bk 29.88556°Rh / 31.21389; 29.88556 (Birca Çiraxê ya Îskenderiyeyê)	285-246 berî zayînê	1300 zayînî, ji ber erdhejekê

Heft nuwazeyên nû yên cîhanê (2007)

Avahî	Cih	Avaker
Dîwarê Mezin ê Çînê	Di dirêjahiya sînorê bakurê Çînê û Mongolistanê de, ji herêma Gansu (li rojavayê) heta kendava Liaodong (li rojhilatê), Çîn
Petra	Erebe (Arabah), Urdun	Serbajarê edomîtan bû
Peykerê Îsa	Rio de Janeiro, Brezîl
Machu Picchu	Cuzco, Perû
Chichen Itzá	Yucatán, Meksîk
Kolezyûm	Roma, Îtalya	Ji aliyê xanedana flavî ve.
Tac Mehel	Agra, Hindistan

Heft nuwazeyên cîhanê li gorî American Society of Civil Engineers (1994)

Di sala 1994'an de Yekîtiya Endazyarên Amerîkayê lîsteya xwe ya Heft nuwazeyên cîhanê pêşkêş kir. Daxwaza wan ew bû ku lîsteya heft nuwazeyên cîhanê modern bibe.

Avahî	Cih	Dema destpêka avakirinê	Dema amadekirinê
Tûnela Kanalê	Li bin Kanala Doverê, di navbera Brîtanya Mezin û Fransayê de	01.12.1987	06.05.1994
Birca CN'ê	Toronto, Kanada	06.02.1973	26.06.1976
Avahiya Empire State	New York, DYA	22.01.1930	01.05.1931
Pira Golden Gateyê	Golden Gate, Kalîforniya, DYA	05.01.1933	27.05.1937
Bendava Itaipûyê	Rûbarê Paraná, di navbera Brezîl û Paraguayê de	01.01.1970	05.05.1984
Projeya Deltayê	Holenda	1953	10.05.1997
Kanala Panamayê	Panama	01.01.1880	07.01.1914

Mijarên têkildar

Heft nuwazeyên nû yên cîhanê

Çavkanî

^ Kopîkirina arşîvê, Ji orîjînalê di 12 gulan 2013 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 4 tîrmeh 2011{{citation}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk)
^ Kopîkirina arşîvê, Ji orîjînalê di 13 çiriya pêşîn 2009 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 4 tîrmeh 2011{{citation}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk)
^ "The Seven Wonders: The Hanging Gardens of Babylon". web.archive.org. 7 tîrmeh 2011. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 7 tîrmeh 2011. Roja gihiştinê 23 nîsan 2022.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk)

[1] Kopîkirina arşîvê, Ji orîjînalê di 12 gulan 2013 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 4 tîrmeh 2011{{citation}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk)

[2] Kopîkirina arşîvê, Ji orîjînalê di 13 çiriya pêşîn 2009 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 4 tîrmeh 2011{{citation}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk)

[3] "The Seven Wonders: The Hanging Gardens of Babylon". web.archive.org. 7 tîrmeh 2011. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 7 tîrmeh 2011. Roja gihiştinê 23 nîsan 2022.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk)

[1]

[2]

[3]

Danegehên kontrola otorîteyê
Neteweyî	Spanya Fransa BnF data Almanya Îsraêl DYA Komara Çekî
Yên din	IdRef