Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Terîfkirina peyva
jenosîd li gorî Raphael Lemin
Komkujî yan nîjadkujî yan jî jenosîd (ev peyv ji îngilîzî genocide tê, bi wateya "komkujî"), kuştina bi kom a mirovan e ku ji aliyê kesekî, çend kesan an jî dewletekê ve tê çêkirin.
Di sedsala 20an de li dijî gelê kurd bi destê rejîma be'es a Sedam Huseyn a Îraqê û hikûmetên komara Tirkiyê ve bûyerên giran ên komkujiyê hatine pêkanîn, wekî enfalkirina kurdên Başûrê Kurdistanê û bombebaranên bi gas li ser Helebceyê (1988) û komkujiyên Zîlan (1930) û Dersîmê (1937).
Bûyerên komkujiyê û êrîşên ser gelê kurd di sedsalên 20-21ê de
Li devera Sîlêmaniyê (1923-1924, 1926, 1930) li dijî Şêx Mehmûdê Berzencî
Bombabaranên Hêzên Hewayî yên Brîtanî (
RAF )
ser devera Silêmaniyê
Li Bakurê Kurdistanê (1925-1927) li dijî serhildana Şêx Seîdê Pîran
Gund hatine talankirin û şewtandin, xelkê sivîl hatiye kuştin an bi awayekî sîstematîk bicihkirin.
Li devera Agirî (1930) li dijî serhildana Agiriyê
Li
Geliyê Zîlan , karê paqijkirina mirovan
ji hêla leşkerên tirkî ve
Di tîrmeha 1930'î de, 44 gund hatine şewtandin, 15.170 gundî hatine kuştin.
Li devera Barzan (1931-1932) li dijî serhildana Şêx Ehmedê Barzanî
Bombabarana ji hêla Hêzên Hewayî yên Brîtanî (RAF) ve ser devera Barzan
Li Dêrsimê (1937-38) li dijî serhildana Seyîd Riza
Komkujiya li Geliyê
Îksor .
1938
Bombabarana ji aliyê Hêzên Hewayî yên Tirkî ve li ser herêma Dêrsimê; bombayên bi gaz hatine bikaranîn, 40.000 kes hatin kuştin.
1937-38
3.000 kes hatine şandin sirgûnê.
1938-1946
Li Başûrê Kurdistanê (1988) êrîşên rejîma Sedam Huseyn li dijî gelê kurd
25.08.1988 - 06.09.1988, li devera Behdînan .
Li Bakurê Kurdistanê
Valakirina gundan
1991-1997
Windakirina kesan
1991
Bûyerên dema nêzîk