Libnan

الجمهورية اللبنانية
Al-Jumhūrīyyah al-Lubnānīyyah

الجمهورية اللبنانية
الجمهورية اللبنانية ; Al-Jumhūrīyyah al-Lubnānīyyah الجمهورية اللبنانية
Dûgela desthilatdar; welatê deryanavînî; welat ;
	République libanaise ;
	; Ala ; ; Mertal
	33°50′00″Bk 35°46′00″Rh / 33.83333°Bk 35.76667°Rh
	Dirûşm: Lebanon Passion for Living
	; Sirûd: Lebanese national anthem
Parzemîn	Asya
Dûgel	Libnan
Paytext	Bêrût
Ziman	Modern Standard Arabic, inglîzî, fransî û North Levantine Arabic
Zimanên fermî	Erebî
Dema avabûnê	22 çiriya paşîn 1943 ;
Birêvebirin
• Serokê rêveberiyê	Hassan Diab (2020–)
Rûerd	10.452
Gelhe (2015)	6,184,701
Demjimêr	UTC+2 (dema standard), UTC+3 (Demjimêra havînê), EET (dema standard)
Koda telefonê	+961
Nîşana erebeyê	RL
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Libnan (bi erebî: لبنان Lubnān) an jî Komara Libnanê (bi erebî: الجمهورية اللبنانية Al-Jumhūrīyyah al-Lubnānīyyah) welatekî li rojhilatê Deryaya Spî ye.

Erdîngarî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Li bakur û rojhilatê Libnanê, Sûrî, li rojava Deryaya Spî û li başûr jî Îsraêl heye. Heya destpêka salên 70´î Libnan welatekî dewlemend û biewle bû. Piştî şerê Ereb - Îsraîl gelek Filistînî hatin Libnanê. Li Libnanê gelek netewe û hindikayî dijîn. Mixabin çaresernebûna pisrgirêka Filistînê û nakokiyên Ereb û Îsraêlê bû sedema şerê navxweyî ku vê şerî Libnan kir welateke qada şer û kambax. Nêzîkî 150.000 kesî jiyana xwe ji dest dan. Beriya salên 70´î Libnan welatekî tûrîstîk bû û ji paytext Bêrûtê re digotin "Parîsa Rojhilata navîn".

Xelkên Libnanê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Li Libnanê ji xeynî ereban, asurî û ermenî jî gelek in. Gelek kurd jî lê dijîn.

70% ji gelheya Libnanê misilman (sunnî û şîî) ne û 30% xiristiyan (katolîk û ortodoks) ne. Zimanê fermî erebî ye, lê fransî, inglîzî û ermenî jî tên axaftin)

Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Piştî encamdana Şerê Cîhanî yê Yekem, di navbera Împeratoriya Osmanî û dewletên Ewropî de Peymana Versayê hate destnîşan kirin. Bi dûçûna vê peymanê Osmanî dê serxwebûna dewletên ereb bi şerta mandatiya Fransa û Îngilîstanê dê qebûl bike. Li sala 1922an de di Cemiyeta Netewan de ev mafên van dewletan hatin pejirandin. Bi dûçûna vê rêkeftinê Iraq û Filistîn dê di bin berpirsiyariya Brîtanyayê de, Libnan û Suriye jî dê di bin berpirsiyariya Fransa de be.

Di şerê cîhanê yê duyem de ji alikarkirina Fransayê, Brîtanyayê Libnan dagir kir. Piştî xelasbûna şer di dawiya sala 1945an de bi peymaneke Brîtanya û Fransayê, her du dewletan hêzên xwe ji Sûrî vekişandin û dewleta Libnan ya serbixwe ava bû.