Wêranşar, Riha
Wêranşar Viranşehir | |
![]() Wêranşar
| |
Navçe | |
Welat | Bakurê Kurdistanê |
---|---|
Dûgel | Tirkiye |
Parêzgeh | Riha |
Serbajar | Wêranşar |
Qeymeqam | Ömer Dereci |
Hejmara bajarokan | 2 bajarok |
Hejmara gundan | 115 gund |
Gelhe (2020) | 204.100 kes |
Rûerd | 1.843 km2 |
Berbelavî | 86,5 kes/km2 |
Bajarê navendî | |
Gelhe (2009) | 89.940 kes |
Koordînat | 37°13′57″Bk 39°45′57″Rh / 37.23250°Bk 39.76583°Rh |
Bilindayî | 560 m |
Koda postayê | 63700 |
Koda telefonê | (+90) 414 |
Wêranşar (bi tirkî: Viranşehir, bi yewnanî: Κωνσταντίνη, Konstantíne, bi suryanî: Tella) yek ji navçeyên herî mezin ê Rihayê ye. Dîroka Wêranşarê digihije berî zayinê 9000 salî.[çavkanî pêwîst e]
Xwarin[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Li herêma Wêranşarê fêkiyeke taybet a bi navê Şelengo heye. Xwarineke bi navê Sogîlme jî heye ku bi bacanreşk tê çêkirin.
Çand[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Çanda Wêranşarê bi gelemperî li ser çanda Kurdan e.
Dîrok[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Navê Wêranşarê dî dema Roma û Bîzansiyan de Antoniopolis û Konstantina bû.
Navê bajêr tê wateya "bajarê wêran/xirbe" (bi inglîziya kevin: mierran, bi zimanên îranî: vîran) û bi rastî jî di dîroka xwe de cend caran hatiye hilweşandin.[çavkanî pêwîst e]
Tê gotin ku tirbên pêxember Eyûb û Îlyas li gundê Nebeyûb hatine dîtin.[çavkanî pêwîst e]
Li gorî dîroknasê Bîzansê John Malalas, ev bajar di dema împeratoriya Romayê de ji aliyê Konstantîn I ve li nêzî bajarê kevn yê Maximianopolis hatiye avakirin. Bajar ji aliyê êrîşa farisan û erdhejeke giran ve hatiye hilweşandin.[çavkanî pêwîst e]
Ji sala 363 heta 540an ev bajar bûye cihekî giring yê dema Bîzansê, bi taybetî jî di serên di nava faris û romaniyan. Herwiha, Antoniopolis weke navenda Edessa jî hatiye bikaranîn. Keşîşê Edessayê Yakûb Baradaeus li vir ji dayik bûye. Bajar di sala 639an de ji aliyê ereban ve tê fethkirin.
[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Wêranşar li parêzgeha Rihayê weke navenda pemûyê tê nasîn. Ji ber çandiyariya xwe ya pêşktî aboriya bajêr her ku diçe mezrir dibe û bûye mînakek bo hemû bajarên Kurdistanê.
Erdnîgarî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Li rojhilatê Wêranşarê Qoser, li bakur-rojhilat Dêrik û Çiyayê Mazî, li başûr Serê Kaniyê, li Rojava Riha, li bakur-rojava Siwêreg û li bakur Çinar heye.
Bilindayiya ji rûyê avê 620 m ye. Dûrbûna wê ya ji Rihayê 92 km ye.
Wêranşar bajarekî di deştê de ye. Mirov dikare bêje ti çiya lê tune ye. Li Wêranşarê çemekî bi navê Cûrcûb heye.
[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Gundên Wêranşarê[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Ji bo gundên Wêranşarê binêre: Gundên Wêranşarê
Çavkanî[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
- Dr Ebdulla Xefur (Abdulla Ghafur) (2000). "Kurdistan - Dabeşî kargêrî terrîtorî 1927-1997". Stockholm.
Girêdanên derve[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]