Zimanê spanî

Girêdanan biguhêre
Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
(Ji Spanî hat beralîkirin)
Spanî
castellano, español
Welatên lê tê axaftin Spanya, Amerîkayê Latînî, Gîneya Ekvatoral
Axiverên zimanê zikmakî 483 mîlyon axiverên zikmakî[1]
Malbata zimanî
Şiklê kevn
Kodên zimanî
ISO 639-1 es
ISO 639-2 spa
ISO 639-3 spa


Spanî (bi spanî: español) an jî kastîlî (bi spanî: castellano) zimanekî malbata zimanê nûlatînî ye û li Kastîlya ya ku dikeve navenda nîvgirava Îberî, peyda bûye. Niha bi 483 milyon axiverên ve yekî girîngtirîn zimanên cîhanî bûye. Axiverê zimanê spanî herî zêde li Spanya û Amerîkayê ye. Zimanê spanî piştê zimanê çîniya mandarîn zimanê duyem e ku herî zêde axiverên xwecîhiya wî heye. Piştî inglîzî, çîniya mandarîn û zimanê hîndî çaremîn zimanê ku li cihanê herî zêde tê axaftin.[2]

Spanî zimanekî di nav beşa galî, îberî û romanî de ye. Zimanê spanî piştê hilweşandina Împeratoriya Romê ya Rojava di 5em sedsalê de, ji zaravayên latîniya gelêrî (vulgar latin) li herêma Romê ya Hispaniayê werar bûye. Şopa spanî bi nivîsên latînî ya herî kevin di sedsala 9an de li bakurê Hispaniayê hatiye dîtin û li bajarê Toledo yekem nivîsên sîstematîk bi vî zimanê hatiye bikaranîn. Toledo di sedsalê 13an de bajarekî giring li Keyaniya Kastîlya bû. Sersala 1492, zimanê spanî ji aliye wekîlên împeratoriya Spanya bi taybetî li Amerîkayê û cihên din li Afrîkayê, Okyanûsya û Filîpînê belav bû.

Hêjmara axiverên pêşbînî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Tê pêşbînîkirin ku ji 437 milyonê zêdetir axiverên zikmakî ya spanî heye. Enstîtuya Cervantes angaşt dike ku bi pêşbînî 477 milyon kes axiverên zikmakî heye û 572 milyon kes zimanê spanî wek yekemîn ziman an jî zimanê duyem diaxive û ji 21 milyonê zêdetir xwendekarê zimanê spanî heye.

Navên zimanê spanî û bêjenasî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Nexşeya welatên spanîaxiver ku cihên bikar anîna castellano (sor) û español (şîn)

Navên ziman[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Li Spanya û li welatên spanîaxivêr de ji zimanê spanî re tenê español ("spanî") nabêjin. Her wekî español , castillano ("kastîlî") jî tê gotin. Kastîlî zimanê Keyaniya Kastîlyayê ye û ji zimanên din wek zimanê salîsî, baskî, astûrî, ketelanî, aragonî û oksîtanî cuda ye.

Makezagona Spanî ya 1978, terma castellano bo ravekirina zimanê Fermî li dijî zimanên din li Spanyayê (las demás lenguas españolas) bikar tîne. Xwendina Gotara III wek diêt;

  • El castellano es la lengua española oficial del Estado. ... Las demás lenguas españolas serán también oficiales en las respectivas Comunidades Autónomas...
  • Kastîlyan zimanê fermî ya dewleta Spanyaye. ... Zimanên dinên spanî li Civatên Xweserî de zimanê fermî bibe

Royal Akademiya Spanî niha li çapamenî da terma español bikar tîne lê ji 1713 heta sala 1923 zimanê castellano cihê español hatîbu bikar anîn

Bêjenasî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Terma castellano ji peyva latînî ya castellanus tê ku wateya castellanus" bi pêwendendarê kela an birc. jixwe peyva Castel tê wateya "kela".[3]

ji bo bêjenasîya terma "español" peşnîyazên ciyawaz hatîye pêşkêşkirin. Li gorî Royal Akademîya Spanî español ji peyva hispaniolus ya zimanê Vulgar Latin hatîye dariştin. ew jî peyva latînî ya navê parêzgehê Hispania tê ku li nivgiravê Îberî jî nav Hispania de bû.[4]

Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Vîzîgot Cartulariesê Valpuesta nivîsen forma kevin ya Latîn, Di 2010 de ji alîyê royal akademîya Spanî wekî tomerê nivîsên peyvê kastîlyanê berê hat dîyar kirin[5]

Zimanê spanî ji zimanê Vulgar Latîn werar bu ku ew ziman ji aliyê romiyan di demê Şerê Duyem ê Pûnîk de, le sereta 210 BZ de li nîvgravê Îberî hat.[6]

Nexşeya kronolojîk ku werar buna zimanê spanî li Başûr Rojavayê Ewropa da dîşan dide

Spanyolî zimanekî romanî ye û bi vî awayî ji latînî ya vulgar, di bin bandora baskî û erebî de, li bakurê nîvgirava Îberî pêşketiye. Tîpîk ji pêşkeftina fonetîka spanî, di nav tiştên din de, lenition (latînî: vita, spanî: vida), palatalîzasyon (bi latînî: annus, spanî: año) û duftongîzekirin (guhartinên stûnê) yên "e/o" ji Latînî Vulgar in. (latînî: terra, spanî: tierra; latînî: novus, spanî: nuevo). Di piraniya zimanên din ên romanî de diyardeyên bi vî rengî têne dîtin.[7][8]

Di dema Reconquista de, ev zaravayê bakur hat birin başûr, û ew hîn jî zimanek hindikahî ye li bakurê Fasê.

Ziman di dema kolonîzasyona Spanyayê de ku di destpêka sedsala 16-an de dest pê kir, hat parzemîna Amerîkî, Mîkronezya, Guam, Giravên Mariana, Palau û Fîlîpînan.[9]

Di sedsala 20-an de, Spanî jî gihîşt Gîneya Ekvatorî û Sahraya Rojava.

Hejmara spanîaxiverên li gorî dewletên dinê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Tabloyê li jêrê de hatiye çêkirin hejmara spanîaxiverên li 78 welatê de nîşan dide.

Tabloya Spanî-Axiverên li Cihanê(grî û * zimanê fermî nîşan dide.)
Welat Nifûs[10] Spanî wek zimanê duyemîn [11] Axiverên zikmakî û axiverên jêhatî ku wek nêzîkê zimanê zikmakî diaxivin [12] Hejmara hemû Axiverên Spanî [12][13][14]
 Meksîk* 127,792,286 [15] 118.463.449 (92.7%)[16] 123.702.933 (96,8%)[1] 125.875.402 (98.5%)[14]
 Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê 327,167,439[17] 41,460,427[18] (13.5%)[19] 41,460,427[20][21]
 Kolombiya* 50,372,424[22] 49,522,424 (98,9%) 49,969,445 (99,2%)[1]
 Spanya* 47,329,981 [23] 43.496.253 (91,9%)[1] 46.383.381 (98%)[24]
 Arjentîn* 45,376,763[25][27] 42,269,777 (95.5%)[28] 44 514 605 (98,1%)[1] 45.104.502 (99.4%)[14]
 Venezuela* 32,605,423[29] 31.507.179 (1,098,244 bi zimanê zikmakîyê din va)[30] 31.725.077 (97.3%)[1] 32.214.158 (98.8%)[14]
 Perû* 32,824,358[31] 27.211.393 (82.9%)[32][33] 29.541.922 (86.6%)[1]
 Şîle* 19,458,310[34] 18 660 519 (281,600 bi zimanê zikmakîyê din va)[35] 18.660.519 (95.9%)[1] 19.322.102 (99.3%)[14]
 Ekuador* 17,424,000[36] 16 204 320 (93%)[37] 16.692.192 (95.8%)[1] 16.845.732 (98.1%)[14]
 Guatemala* 18,055,025[38] 12.620.462 (69.9%)[39] 14.137.085 (78.3%)[1] 15.599.542 (86.4%)[14]
 Kûba* 11,209,628[40] 11 187 209 (99.8%)[1] 11.187.209 (99.8%)[1]
 Komara Domînîk* 10,448,499[41] 10 197 735 (97.6%)[1] 10 197 735 (97.6%)[1] 10.302.220 (99.6%)[14]
 Bolîvya* 11,584,000[42] 7.031.488 (60.7%)[43] 9.614.720 (83%)[1] 10.182.336 (87.9%)[14]
 Hondûras* 9,251,313[44] 9 039 287 (207,750 bi zimanê zikmakîyê din va)[45] 9.039.287 (98.7%)[1]
 El Salvador* 6,765,753[46] 6 745 456 [47] 6.745.456 (99.7%)[1]
 Fransa 65,635,000[48] 477,564 (1%[49] of 47,756,439[50]) 1,910,258 (4%[24] of 47,756,439[50]) 6,685,901 (14%[51] of 47,756,439[50])
 Nîkaragua* 6,218,321[10][46] 6,037,990 (97.1%) (490,124 bi zimanê zikmakîyê din va)[46][52] 6.218.321 (180,331 axiverên netemam)[46]
 Brezîl 211,671,000[53] 460,018 [1] 460,018 6,056,018 [54]
 Îtalya 60,795,612[55] 255,459[56] 1,037,248 (2%[24] of 51,862,391[50]) 5,704,863 (11%[51] of 51,862,391[50])
 Kosta Rîka* 4,890,379[57] 4,806,069 (84,310 bi zimanê zikmakîyê din va)[58] 4.851.256 (99.2%)[14]
 Paraguay* 7,252,672[59] 4,460,393 (61.5%)[60] 4.946.322 (68,2%)[1]
 Panama* 3,764,166[61] 3,263,123 (501,043 bi zimanê zikmakîyê din va)[62] 3.504.439 (93.1%)[14]
 Ûrûguay* 3,480,222[63] 3,330,022 (150,200 bi zimanê zikmakîyê din va)[64] 3.441.940 (98.9%)[14]
 Porto Rîko* 3,474,182[65] 3.303.947 (95.1%)[66] 3.432.492 (98.8%)[14]
 Keyaniya Yekbûyî 64,105,700[67] 120,000[68] 518,480 (1%[24] of 51,848,010[50]) 3,110,880 (6%[51] of 51,848,010[50])
 Filîpîn* 101,562,305[69] 438,882[70] 3,016,773[71][72][73][74][75][76][77]
 Almanya 81,292,400[78] 644,091 (1%[24] of 64,409,146[50]) 2,576,366 (4%[51] of 64,409,146[50])
 Maroko 34,378,000[79] 6,586[80] 6,586 1,664,823 [1][81] (10%)[82]
 Gînêya Rojbendî* 1,622,000[83] 1,683[84] 918,000[14] (90.5%)[14][85]
 Romanya 21,355,849[86] 182,467 (1%[24] of 18,246,731[50]) 912,337 (5%[51] of 18,246,731[50])
 Portûgal 10,636,888[87] 323,237 (4%[24] of 8,080,915[50]) 808,091 (10%[51] of 8,080,915[50])
 Kanada 34,605,346[88] 553,495[89] 643,800 (87%[90] of 740,000[91])[92] 736,653[13]
 Holenda 16,665,900[93] 133,719 (1%[24] of 13,371,980[50]) 668,599 (5%[51] of 13,371,980[50] )
 Swêd 9,555,893[94] 77,912 (1%[49] of 7,791,240[50]) 77,912 (1% of 7,791,240) 467,474 (6%[51] of 7,791,240[50])
 Awistralya 21,507,717[95] 111,400[96] 111,400 447,175[97]
 Belçîka 10,918,405[98] 89,395 (1%[24] of 8,939,546[50]) 446,977 (5%[51] of 8,939,546[50])
 Bênîn 10,008,749[99] 412,515 (Xwendekarên Spanî)[13]
 Peravê Diranfîl 21,359,000[100] 341,073 (Xwendekarên Spanî)[13]
 Polonya 38,092,000 324,137 (1%[24] of 32,413,735[50]) 324,137 (1% of 32,413,735)
 Awistirya 8,205,533 70,098 (1%[24] of 7,009,827[50]) 280,393 (4%[51] of 7,009,827[50])
 Cezayir 33,769,669 223,422[80]
 Belîze 333,200[101] 173,597[80] 173,597[80] 195,597[80] (62.8%)[102]
 Senegal 12,853,259 205,000 (Xwendekarên Spanî)[13]
 Danîmarka 5,484,723 45,613 (1%[24] of 4,561,264[50]) 182,450 (4%[51] of 4,561,264[50])
 Îsraêl 7,112,359 130,000[80] 175,231[103]
 Japon 127,288,419 100,229[104] 100,229 167,514 (60,000 Xwendekarên Spanî)[13]
 Gabon 1,545,255[105] 167,410 (Xwendekarên Spanî[13]
  Swîsre 7,581,520 150,782 (2,24%)[106][107] 150,782 165,202 (14,420 Xwendekarên Spanî[108]
 Îrlenda 4,581,269[109] 35,220 (1%[24] of 3,522,000[50]) 140,880 (4%[51] of 3,522,000[50])
 Fînlenda 5,244,749 133,200 (3%[51] of 4,440,004[50])
 Bulgaristan 7,262,675 130,750 (2%[24] of 6,537,510[50]) 130,750 (2%[51] of 6,537,510[50])
 Bonaire and  Curaçao 223,652 10,699[80] 10,699[80] 125,534[80]
 Norwêc 5,165,800 21,187[110] 103,309[13]
 Çekya 10,513,209[111] 90,124 (1%[51] of 9,012,443[50])
 Mecaristan 9,957,731[112] 83,206 (1%[51] of 8,320,614[50])
 Aruba 101,484[113] 6,800[80] 6,800[80] 75,402[80]
 Trînîdad û Tobago 1,317,714[114] 4,100[80] 4,100[80] 65,886[80] (5%)[115]
 Kamerûn 21,599,100[116] 63,560 (Xwendekarên Spanî)[13]
 Andorra 84,484 33,305[80] 33,305[80] 54,909[80]
 Slovenya 35,194 (2%[24] of 1,759,701[50]) 52,791 (3%[51] of 1,759,701[50])
 Nû Zelenda 21,645[117] 21,645 47,322 (25,677 Xwendekarên Spanî)[13]
 Slovakya 5,455,407 45,500 (1%[51] of 4,549,955[50])
 Çîn 1,339,724,852[118] 30,000 (Xwendekarên Spanî)[119]
 Cîbraltar 29,441[120] 22,758 (77.3%[121])
 Lîtvanya 2,972,949[122] 28,297 (1%[51] of 2,829,740[50])
 Lûksembûrg 524,853 4,049 (1%[49] of 404,907[50]) 8,098 (2%[24] of 404,907[50]) 24,294 (6%[51] of 404,907[50])
 Rûsya 143,400,000[123] 3,320[80] 3,320[80] 23,320[80]
 Sahraya Rojava* 513,000[124] n.a.[125] 22,000[80]
 Guam 19,092[126]
 Letonya 2,209,000[127] 13,943 (1%[51] of 1,447,866[50])
 Tirkiye 73,722,988[128] 1,134[80] 1,134[80] 13,480[80][129]
 Kîpros 2%[51] of 660,400[50]
 Hindistan 1,210,193,422[130] 9,750 (Xwendekarên Spanî)[131]
 Estonya 9,457 (1%[51] of 945,733[50])
 Jamaîka 2,711,476[132] 8,000[133] 8,000[133] 8,000[133]
 Namîbya 3,870[134]
 Misir 3,500[135]
 Malta 3,354 (1%[51] of 335,476[50])
 Yekîtiya Ewropayê (ji bilî Spanya)* 460,624,488[136] 2,397,000 (934,984 jixwe hejmarkirî)[137]
Tevahî 7,626,000,000 (Tevahî nifûsa cihah)[138] 476.539.415[92][139] (6,2 %)[140] 498.922.113[92] (6,5 % ) 552.081.838[1][139][141] (7,2 %)[142]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u El español: una lengua viva – Informe 2019 (PDF) (Report). Instituto Cervantes. 2019. Ji orîjînalê di 18 sibat 2020 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 26 kanûna pêşîn 2019.
  2. ↑ Siehe hierzu Vergleich von Spanisch und Portugiesisch.
  3. ↑ http://latinlexicon.org/definition.php?p1=1002184
  4. ↑ http://dle.rae.es/?id=GUSX1EQ
  5. ↑ "cartularioshistoria". www.euskonews.com. Ji orîjînalê di 2 nîsan 2016 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 22 îlon 2016.
  6. ↑ "Spanish language | History, Speakers, & Dialects | Britannica". www.britannica.com (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 19 adar 2023.
  7. ↑ "Spanish Language History". Translation Agency - Renaissance Translations (bi American English). Roja wergirtinê: 19 adar 2023.
  8. ↑ Gonzalez, Jennifer (11 hezîran 2020). "The Spanish language: history, evolution and influences". Learn More Than Spanish (bi American English). Roja wergirtinê: 19 adar 2023.
  9. ↑ House, Lima Spanish (16 sibat 2021). "The History of the Spanish Language". Lima Spanish House (bi spanî). Roja wergirtinê: 19 adar 2023.
  10. ↑ a b "UN 2011 to 2100 estimate". UN Population data. Ji orîjînalê (MS Excel PDF) di 10 gulan 2015 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 7 sibat 2018.{{cite web}}: CS1 maint: others (link)
  11. ↑ Ethnologue, 18th Ed.: es:Anexo:Hablantes de español según Ethnologue (edición 18).
  12. ↑ a b Eurobarometer (PDF), EU: Page TS2: Population older than 15 years old of each country. page T74: Speakers who speak Spanish very well. Page T46: Speakers who speak well enough in order to be able to have a conversation. es:Anexo:Hablantes de español en la U.E. según el Eurobarómetro (2012), 2012, Ji orîjînalê di 29 nîsan 2013 de hat arşîvkirin (PDF), roja wergirtinê: 12 nîsan 2013
  13. ↑ a b c d e f g h i j "Cifras", El español: una lengua viva (PDF) (bi Spanish), ES: Instituto Cervantes, r. 10, Ji orîjînalê di 24 sibat 2016 de hat arşîvkirin (PDF), roja wergirtinê: 14 sibat 2016{{citation}}: CS1 maint: unrecognized language (link) Students across the World.
  14. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Demografía de la lengua española (PDF) (bi Spanish), ES, r. 10, Ji orîjînalê di 23 îlon 2010 de hat arşîvkirin (PDF), roja wergirtinê: 23 sibat 2010{{citation}}: CS1 maint: unrecognized language (link), to countries with official Spanish status.
  15. ↑ 2018 population estimate (bi Spanish), MX: CONAPO estimate, ji orîjînalê di 10 sibat 2018 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 30 kanûna paşîn 2018{{citation}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  16. ↑ "MX", The World Factbook, USA: CIA, Ji orîjînalê di 29 kanûna paşîn 2018 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 1 gulan 2011: Spanish only 92.7%
  17. ↑ (1 July, 2018), US: Census Bureau
  18. ↑ Spanish speakers older than 5 years old (Table, US: Census Bureau, 2018)
  19. ↑ Data Access and Dissemination Systems (DADS). "American FactFinder – Results". census.gov. Ji orîjînalê di 14 sibat 2020 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 21 çiriya pêşîn 2018.
  20. ↑ Romero, Simon (23 tebax 2017). "Spanish Thrives in the U.S. Despite an English-Only Drive". Ji orîjînalê di 4 kanûna paşîn 2020 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 26 kanûna pêşîn 2019 – bi rêya NYTimes.com.
  21. ↑ "15 datos sobre el peso del español en EEUU que Donald Trump debería ver". La Información. Ji orîjînalê di 26 kanûna pêşîn 2019 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 26 kanûna pêşîn 2019.
  22. ↑ "PROYECCIONES DE POBLACIÓN" (bi Spanish). CO: DANE. 2020. Ji orîjînalê di 22 adar 2019 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 15 sibat 2019.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  23. ↑ "Datos básicos" (PDF) (bi Spanish). ES: INE. 1 kanûna paşîn 2019. Ji orîjînalê di 28 kanûna pêşîn 2019 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 3 kanûna paşîn 2020.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  24. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Eurobarometr 2012 Girêdana arşîvê 29 nîsan 2013 li ser Wayback Machine (page T74): Non native people who speak Spanish very well.
  25. ↑ "Argentinian census INDEC estimate for 2017". Ji orîjînalê di 26 sibat 2014 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  26. ↑ a b Estimaciones y proyecciones de población 2010–2040: Total del país, INDEC, 2013, ji orîjînalê di 1 çiriya pêşîn 2018 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 22 sibat 2015
  27. ↑ 40,872,286 people is the census population result for 2010[26]
  28. ↑ According to Ethnologue (see "Argentina". Ethnologue), there were 40,3 million speakers Spanish as mother tongue in 2013. The Argentinian population in 2013 was projected to be 42,2 million.[26]
  29. ↑ "Proyecciones de Población". ine.gov.ve. Ji orîjînalê di 13 çiriya paşîn 2015 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 12 çiriya pêşîn 2014. (2020)
  30. ↑ "Languages", VE, Ethnologue, There are 1,098,244 people who speak other language as their mother tongue (main languages: Chinese 400,000, Portuguese 254,000, Wayuu 199,000, Arabic 110,000)
  31. ↑ Quispe Fernández, Ezio (2020). "Cifras" [Numbers] (PDF) (bi Spanish). PE: INEI. Ji orîjînalê (PDF) di 10 çiriya pêşîn 2017 de hat arşîvkirin.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  32. ↑ "Census", The World factbook, US: CIA, 2007, ji orîjînalê di 5 çiriya paşîn 2016 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 4 çiriya pêşîn 2011, Spanish (official) 84.1%, Quechua (official) 13%, Aymara 1.7%, Ashaninka 0.3%, other native languages (includes a large number of minor Amazonian languages) 0.7%, other 0.2%
  33. ↑ "PE", Country, Ethnologue, There are 5,782,260 people who speak other language as mother tongue (main languages: Quechua (among 32 Quechua's varieties) 4,773,900, Aymara (2 varieties) 661 000, Chinese 100,000).
  34. ↑ "Informes" [Reports] (PDF). Proyecciones (bi Spanish). CL: INE. 2017. r. 36. Ji orîjînalê di 30 kanûna pêşîn 2009 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 21 nîsan 2010.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  35. ↑ "CL", Country, Ethnologue, There are 281,600 people who speak another language, mainly Mapudungun (250.000)
  36. ↑ "Estimate", Pop. clock (SWF), EC: INEC, Ji orîjînalê di 5 kanûna pêşîn 2015 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 5 kanûna paşîn 2016
  37. ↑ CIA Factbook (19 sibat 1999). "(2019)". CIA Factbook. Ji orîjînalê di 8 kanûna pêşîn 2015 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  38. ↑ www.oj.gob.gt Girêdana arşîvê 23 tîrmeh 2018 li ser Wayback Machine Estmation for 2020
  39. ↑ "GT", The World factbook, CIA, ji orîjînalê di 2 çiriya pêşîn 2015 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 16 tîrmeh 2020, Spanish (official) 69.9%, Amerindian languages 40%
  40. ↑ http://www.onei.gob.cu/ Girêdana arşîvê 14 adar 2020 li ser Wayback Machine ONEI (31 December 2018 estimation)
  41. ↑ https://www.one.gob.do/demograficas/proyecciones-de-poblacion/poblacion-estimada-y-proyectada Girêdana arşîvê 14 çiriya paşîn 2019 li ser Wayback Machine ONE estimate"
  42. ↑ "Population clock". INE. Ji orîjînalê di 11 çiriya pêşîn 2010 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 21 nîsan 2010.
  43. ↑ "South America :: Bolivia — The World Factbook - Central Intelligence Agency". www.cia.gov. Ji orîjînalê di 18 çiriya pêşîn 2015 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 13 adar 2020.
  44. ↑ "INE (Pop clock)". Ji orîjînalê di 19 gulan 2011 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 5 sibat 2011.
  45. ↑ There are 207,750 people who speak another language, mainly Garifuna (98,000).: Ethnologue Girêdana arşîvê 13 çiriya pêşîn 2011 li ser Wayback Machine
  46. ↑ a b c d Informe 2017 (PDF), ES: Instituto Cervantes, 2017, r. 7, Ji orîjînalê di 21 tîrmeh 2017 de hat arşîvkirin (PDF), roja wergirtinê: 20 tîrmeh 2017
  47. ↑ There are 14,100 people who speak other language as their mother tongue (main language, Kekchí with 12,300 speakers): Ethnologue Girêdana arşîvê 7 sibat 2016 li ser Wayback Machine.
  48. ↑ "INSEE estimate to 1/11/2012". Insee.fr. Ji orîjînalê di 5 çiriya paşîn 2016 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 tebax 2012.
  49. ↑ a b c Eurobarometr 2012 Girêdana arşîvê 29 nîsan 2013 li ser Wayback Machine (page T40): Native speakers.
  50. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap Eurobarometr 2012 Girêdana arşîvê 29 nîsan 2013 li ser Wayback Machine (page TS2): Population older than 15. (age scale used for the Eurobarometer survey)
  51. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Eurobarometr 2012 Girêdana arşîvê 29 nîsan 2013 li ser Wayback Machine (page T64): Non native people who speak Spanish well enough in order to be able to have a conversation.
  52. ↑ There are 490,124 people who speak another language, mainly Mískito (154,000).: Ethnologue Girêdana arşîvê 15 kanûna paşîn 2013 li ser Wayback Machine
  53. ↑ IBGE population estimation [IBGE publishes the populational estimates for municipalities in 2 011] (bi Portuguese), BR, 2016, Ji orîjînalê di 16 çiriya paşîn 2015 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 7 kanûna paşîn 2016{{citation}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  54. ↑ El español: una lengua viva – Informe 2019 (PDF) (Report). Instituto Cervantes. 2019. r. 9–10. Ji orîjînalê di 18 sibat 2020 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 26 kanûna pêşîn 2019.
  55. ↑ "Eurostat 2015 estimation". Istat.it. Ji orîjînalê di 7 tebax 2015 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  56. ↑ Languages of Italy
  57. ↑ "ENEC estimation to 2016". INEC. Ji orîjînalê di 27 adar 2012 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 5 sibat 2011.
  58. ↑ "Costa Rica". Ethnologue. Ji orîjînalê di 25 adar 2015 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 1 adar 2015.
  59. ↑ "www.dgeec.gov.py" (PDF). Ji orîjînalê di 22 nîsan 2020 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 18 adar 2020.
  60. ↑ "South America :: Paraguay — The World Factbook - Central Intelligence Agency". www.cia.gov. Ji orîjînalê di 4 çiriya paşîn 2015 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 18 adar 2020.
  61. ↑ Census INE estimate for 2013 Girêdana arşîvê 7 çiriya pêşîn 2011 li ser Wayback Machine (véase "Proyección de Población por municipio 2008–2020")
  62. ↑ There are 501,043 people who speak another language as mother tongue: PA, Ethnologue, Ji orîjînalê di 21 çiriya pêşîn 2011 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 17 çiriya pêşîn 2011
  63. ↑ "2016 INE estimation". 2016. Ji orîjînalê di 22 adar 2019 de hat arşîvkirin.
  64. ↑ There are 150,200 people who speak another language as mother tongue, UY, Ethnologue, Ji orîjînalê di 16 çiriya paşîn 2011 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 17 çiriya pêşîn 2011
  65. ↑ "2015 US. census Bureau". Ji orîjînalê (PDF) di 23 kanûna pêşîn 2015 de hat arşîvkirin.
  66. ↑ 95.10% of the population speaks Spanish (US. Census Bureau Girêdana arşîvê 24 îlon 2015 li ser Wayback Machine)
  67. ↑ "Annual Mid year Population Estimates: 2013". U.K. Gov. Census. 2014. Ji orîjînalê di 15 gulan 2016 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 nîsan 2016.
  68. ↑ Languages of the United Kingdom
  69. ↑ Medium projection, PH: National Statistics Office, 2015, Ji orîjînalê di 3 nîsan 2019 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 8 hezîran 2013
  70. ↑ "native knowledge speakers" (bi spanî). Realinstitutoelcano.org. 18 sibat 2009. Ji orîjînalê di 9 sibat 2014 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  71. ↑ 1,816,773 Spanish + 1,200,000 Spanish creole: Quilis, Antonio (1996), La lengua española en Filipinas (PDF), Cervantes virtual, r. 54 and 55, Ji orîjînalê di 6 tebax 2009 de hat arşîvkirin (PDF), roja wergirtinê: 1 kanûna pêşîn 2009
  72. ↑ Ten Reasons (PDF), ES: Mepsyd, r. 23, ji orîjînalê (PDF) di 25 gulan 2017 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 16 tîrmeh 2020[Girêdan daimî miriye]
  73. ↑ Philippines, Spanish differences, ji orîjînalê di 21 kanûna pêşîn 2012 de hat arşîvkirin
  74. ↑ Spanish in the world 2012 (Instituto Cervantes): 3,017,265 Spanish speakers. 439,000 with native knowledge, 2,557,773 with limited knowledge (page 6), and 20,492 Spanish students (page 10).
  75. ↑ Nestor Diaz: More than 2 million Spanish speakers and around 3 million with Chavacano speakers (24 nîsan 2010). "FILIPINAS / Vigoroso regreso del español". Aresprensa.com. Ji orîjînalê di 23 kanûna pêşîn 2008 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 tebax 2012.
  76. ↑ The figure of 2 900 000 Spanish speakers is in Thompson, RW, Pluricentric languages: differing norms in different nations, r. 45
  77. ↑ World wide Spanish language, Sispain, Ji orîjînalê di 4 adar 2016 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 11 çiriya pêşîn 2012
  78. ↑ German census, DE: Destatis, 31 adar 2015, Ji orîjînalê di 28 hezîran 2016 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 7 kanûna paşîn 2016
  79. ↑ "World Population Prospects: The 2015 Revi sion, Key Findings and Advance Tables". United Nations Department of Economic and Social Affairs/Population Division. r. 15. Ji orîjînalê (PDF) di 20 adar 2014 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 10 kanûna paşîn 2016.
  80. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y El español en el mundo [Spanish in the world] (PDF), ES: Instituto Cervantes, 2012, r. 6, ji orîjînalê (PDF) di 17 çiriya pêşîn 2012 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 16 tîrmeh 2020
  81. ↑ El español en el contexto Sociolingüístico marroquí: Evolución y perspectivas (page 39): Between 4 and 7 million people have Spanish knowledge (M. Ammadi, 2002) Girêdana arşîvê 6 çiriya paşîn 2013 li ser Wayback Machine
  82. ↑ "Euromonitor, 2012" (PDF). exteriores.gob.es. r. 32. Ji orîjînalê di 25 nîsan 2015 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 19 nîsan 2015.
  83. ↑ "Equatorial Guinea census". Population statistics. 2010. Ji orîjînalê di 6 tebax 2010 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 21 nîsan 2010.
  84. ↑ Spanish according to INE 2011
  85. ↑ 14% of the population speaks Spanish natively and other 74% as a second language: "Anuario", CVC (PDF) (bi Spanish), ES: Cervantes, 2007, Ji orîjînalê di 26 çiriya pêşîn 2012 de hat arşîvkirin (PDF), roja wergirtinê: 7 sibat 2010{{citation}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  86. ↑ "Eurostat (1/1/2012 estimate)". Epp.eurostat.ec.europa.eu. 17 çiriya pêşîn 2013. Ji orîjînalê di 20 tîrmeh 2011 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  87. ↑ Eurostat 1 January 2010
  88. ↑ Statcan, CA: GC, Ji orîjînalê di 4 tîrmeh 2016 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 7 tebax 2012
  89. ↑ "An increasingly diverse linguistic profile: Corrected data from the 2016 Census". Statistics Canada. Ji orîjînalê di 4 gulan 2018 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 10 îlon 2019.
  90. ↑ 87% of the Hispanics, speak Spanish. mequieroir.com Girêdana arşîvê 1 nîsan 2016 li ser Wayback Machine
  91. ↑ There are 740,000 Hispanics in Canada in 2015, according to "Hispanovation: La creciente influencia hispánica en Canadá" (Social Media Week in Toronto): www.univision.com Girêdana arşîvê 21 nîsan 2016 li ser Wayback Machine, www.abc.es Girêdana arşîvê 31 gulan 2016 li ser Wayback Machine.
  92. ↑ a b c Xeletiya çavkanî: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named InstitutoCervantes
  93. ↑ "Netherland Census ClockPop". Cbs.nl. Ji orîjînalê di 17 hezîran 2009 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 tebax 2012.
  94. ↑ 2012 censusGirêdana arşîvê 5 çiriya paşîn 2013 li ser Wayback Machine
  95. ↑ "2011 Census". Censusdata.abs.gov.au. Ji orîjînalê di 3 nîsan 2014 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  96. ↑ "2071.0 – Reflecting a Nation: Stories from the 2011 Census, 2012–2013". Abs.gov.au. Ji orîjînalê di 1 tîrmeh 2016 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 14 hezîran 2013.
  97. ↑ Page 32 of the "Demografía de la lengua española" Girêdana arşîvê 23 îlon 2010 li ser Wayback Machine
  98. ↑ "Eurostat estimate to 1/1/2011". Epp.eurostat.ec.europa.eu. 2 nîsan 2012. Ji orîjînalê di 20 tîrmeh 2011 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 tebax 2012.
  99. ↑ "Accueil – INSAE". www.insae-bj.org. Ji orîjînalê di 17 kanûna pêşîn 2015 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 nîsan 2016.
  100. ↑ "ins.ci Census, 2009". Ji orîjînalê di 13 kanûna paşîn 2012 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 nîsan 2016.
  101. ↑ "Belize Airports Analysis | Statistical Institute of Belize" (PDF). www.statisticsbelize.org.bz. Ji orîjînalê (PDF) di 9 kanûna pêşîn 2013 de hat arşîvkirin.
  102. ↑ Page 32 of Demografía de la lengua española Girêdana arşîvê 23 îlon 2010 li ser Wayback Machine (52,1% native speakers + 11,7% with some Spanish knowledge))
  103. ↑ Pages 34, 35 of the "Demografía de la lengua española", page 35 Girêdana arşîvê 23 îlon 2010 li ser Wayback Machine.
  104. ↑ "Migration data" (PDF). iom.int. 2012. Ji orîjînalê di 9 sibat 2014 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 12 nîsan 2016.
  105. ↑ www.state.gov Girêdana arşîvê 4 hezîran 2019 li ser Wayback Machine. 2015 estimate
  106. ↑ Statistik, Bundesamt für. "Bevölkerung". www.bfs.admin.ch. Ji orîjînalê di 14 kanûna paşîn 2016 de hat arşîvkirin.
  107. ↑ 111,942 Spaniards in 2016 (INE Girêdana arşîvê 18 sibat 2020 li ser Wayback Machine) + 17,113 Peruvians in 2012 ([1] Girêdana arşîvê 9 sibat 2014 li ser Wayback Machine) + 5706 Argentines in 2012 ([2] Girêdana arşîvê 4 tîrmeh 2014 li ser Wayback Machine) + 2864 Chileans in 2012
  108. ↑ "cvc.cervantes.es (annuary 2006–07)" (PDF). Ji orîjînalê di 6 kanûna paşîn 2012 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 25 îlon 2009.
  109. ↑ [3] Girêdana arşîvê 30 çiriya paşîn 2011 li ser Wayback Machine
  110. ↑ "cvc.cervantes.es". cvc.cervantes.es. Ji orîjînalê di 14 çiriya paşîn 2016 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  111. ↑ "czso.cz" (bi çekî). czso.cz. 31 kanûna pêşîn 2013. Ji orîjînalê di 31 adar 2014 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  112. ↑ "(2012)". ksh.hu. Ji orîjînalê di 16 çiriya paşîn 2013 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  113. ↑ "Resultado 2010 – Persona". Censo2010.aw. 6 çiriya pêşîn 2010. Ji orîjînalê di 17 kanûna paşîn 2012 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 tebax 2012.
  114. ↑ [4] Girêdana arşîvê 7 kanûna paşîn 2012 li ser Wayback Machine
  115. ↑ "Data" (PDF). cvc.cervantes.es. Ji orîjînalê di 9 tebax 2018 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 14 adar 2018.
  116. ↑ Evolution de la population par sexe de 1976 à 2012 Girêdana arşîvê 15 kanûna paşîn 2013 li ser Wayback Machine en: Annuaire Statistique du Cameroun 2010. Consultado el 23 August 2012.
  117. ↑ "New Zealand census (2006)". Stats.govt.nz. 13 sibat 2009. Ji orîjînalê di 4 hezîran 2010 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  118. ↑ "Press Release on Major Figures of the 2010 National Population Census". Stats.gov.cn. Ji orîjînalê di 18 nîsan 2012 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 tebax 2012.
  119. ↑ 25,000 Spanish students in the university + 5,000 in the "Instituto Cervantes"cervantes.es (page 4) Girêdana arşîvê 10 çiriya paşîn 2013 li ser Wayback Machine
  120. ↑ "Statistics – FAQ's". Gibraltar.gov.gi. 12 çiriya paşîn 2012. Ji orîjînalê di 5 kanûna paşîn 2014 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  121. ↑ www.um.es Girêdana arşîvê 26 hezîran 2014 li ser Wayback Machine (5.2. Datos descriptivos de los usos de español e inglés, Gráfico 2). 77.3% of the Gibraltar population speak Spanish with their mother more, or equal than English.
  122. ↑ "(2013)". db1.stat.gov.lt. Ji orîjînalê di 19 tebax 2010 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  123. ↑ "Демография". Gks.ru. 27 kanûna pêşîn 2011. Ji orîjînalê di 26 adar 2014 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  124. ↑ "2009 estimate" (PDF). UN. 2008. Ji orîjînalê di 18 adar 2009 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 21 nîsan 2010.
  125. ↑ The Spanish 1970 census claims 16.648 Spanish speakers in Western Sahara ([5] Girêdana arşîvê 17 îlon 2009 li ser Wayback Machine) but probably most of them were people born in Spain who left after the Moroccan annexation
  126. ↑ Page 34 of the Demografía de la Lengua Española Girêdana arşîvê 23 îlon 2010 li ser Wayback Machine
  127. ↑ "Population – Key Indicators | Latvijas statistika". Csb.gov.lv. Ji orîjînalê di 28 hezîran 2013 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 14 hezîran 2013.
  128. ↑ "::Welcome to Turkish Statistical Institute(TurkStat)'s Web Pages::". TurkStat. Ji orîjînalê di 1 çiriya pêşîn 2018 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 tebax 2012.
  129. ↑ 8,000 (Page 37 of the Demografía de la lengua española Girêdana arşîvê 23 îlon 2010 li ser Wayback Machine) + 4,346 Xwendekarê spanî (Li gorî Instituto Cervantes)
  130. ↑ "Census of India : Provisional Population Totals : India :Census 2011". Censusindia.gov.in. Ji orîjînalê di 15 gulan 2011 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  131. ↑ "cervantes.es (page 6)" (PDF). Ji orîjînalê di 20 hezîran 2014 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  132. ↑ "Jamaican Population". Statinja.gov.jm. Ji orîjînalê di 6 çiriya pêşîn 2014 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  133. ↑ a b c Languages of Jamaica Girêdana arşîvê 22 çiriya pêşîn 2012 li ser Wayback Machine,
  134. ↑ El español en Namibia, 2005. Girêdana arşîvê 2 adar 2013 li ser Wayback Machine Instituto Cervantes.
  135. ↑ "cvc.cervantes.es" (PDF). Ji orîjînalê di 6 kanûna paşîn 2012 de hat arşîvkirin (PDF). Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  136. ↑ "Eurostat – Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table". Epp.eurostat.ec.europa.eu. 17 çiriya pêşîn 2013. Ji orîjînalê di 20 tîrmeh 2011 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 24 adar 2014.
  137. ↑ Demografía de la lengua española, page 37 Girêdana arşîvê 23 îlon 2010 li ser Wayback Machine (2,397,000 people speak Spanish as a native language in the E.U. excluded Spain, but It is already counted population who speak Spanish as a native language in France (477,564), Italy (255,459), U.K. (120,000) Sweden (77,912) and Luxemburg (4,049)).
  138. ↑ "International Programs – People and Households – U.S. Census Bureau". Census.gov. 5 kanûna paşîn 2016. Ji orîjînalê di 19 tebax 2012 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 20 tebax 2012.
  139. ↑ a b Şablon:E18
  140. ↑ 426,515,910 axiverên L1 di sala 2012 (ethnologue "Kopîkirina arşîvê". Ji orîjînalê hat arşîvkirin li 28 çiriya pêşîn 2013. Roja wergirtinê: 16 tîrmeh 2020.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)) of 7,097,500,000 kes li cihanê di sala 2012 ([6]): 6%.
  141. ↑ "The 30 Most Spoken Languages in the World". KryssTal. Ji orîjînalê di 7 îlon 2015 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 16 kanûna paşîn 2013.
  142. ↑ 517,824,310 speakers L1 and L2 in 2012 (ethnologue "Kopîkirina arşîvê". Ji orîjînalê hat arşîvkirin li 28 çiriya pêşîn 2013. Roja wergirtinê: 16 tîrmeh 2020.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)) of 7,097,500,000 c 2012 ([7]): 7.3%.
Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Zimanê_spanî&oldid=1166490" hatiye standin.