Xanedana Şedadiyan

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
(Ji Şedadî hat beralîkirin)
Dewleta Şedadîyan

Salarî
Xanedana Bagratunî
PZ 951 — PZ 1199
Selçûqî



Şedadî di sedsalên 11 û 12'an de
Şedadî di sedsalên 11 û 12'an de

Agahiyên gelemperî
 Rêveberî Mîrîtî
 Paytext Dwîn, Gence[1], Anî
 Ziman Kurdî
 Dîn
 TBH {{{tbh}}}
 TBH/sal {{{tbh kes}}}
 Dirav {{{dirav}}}
 Dem {{{dem}}}
 Nîşana înternetê {{{nîşana înternetê}}}
 Kd. telefonê {{{koda telefonê}}}
 {{{agahîgelemp1 sernav}}} {{{agahîgelemp1}}}
 {{{agahîgelemp2 sernav}}} {{{agahîgelemp2}}}
 {{{agahîgelemp3 sernav}}} {{{agahîgelemp3}}}
 {{{agahîgelemp4 sernav}}} {{{agahîgelemp4}}}
 {{{agahîgelemp5 sernav}}} {{{agahîgelemp5}}}

Gelhe
{{{gelhe}}}
{{{gelhe2}}}
{{{gelhe3}}}
{{{gelhe4}}}
{{{gelhe5}}}

Rûerd
{{{rûerd}}}
{{{rûerd2}}}
{{{rûerd3}}}
{{{rûerd4}}}
{{{rûerd5}}}

Dîrok û bûyer
{{{bûyer3}}}
{{{bûyer4}}}
{{{bûyer5}}}
{{{bûyer6}}}
{{{bûyer7}}}
{{{bûyer8}}}
{{{bûyer9}}}
{{{bûyer10}}}
{{{bûyer11}}}
{{{bûyer12}}}

Serwerî
   
 951 - 971 Muhemmedê kurê Şedad
 1073 - 1075 Fezlûn III
{{{serokA3}}}
{{{serokA4}}}
{{{serokA5}}}
{{{serokA6}}}
   {{{sernav serokB}}}
{{{serokB1}}}
{{{serokB2}}}
{{{serokB3}}}
{{{serokB4}}}
{{{serokB5}}}
   {{{sernav serokC}}}
{{{serokC1}}}
{{{serokC2}}}
{{{serokC3}}}
{{{serokC4}}}
{{{serokC5}}}
   {{{sernav serokD}}}
{{{serokD1}}}
{{{serokD2}}}
{{{serokD3}}}
{{{serokD4}}}
{{{serokD5}}}
   {{{sernav serokE}}}
{{{serokE1}}}
{{{serokE2}}}
{{{serokE3}}}
{{{serokE4}}}
{{{serokE5}}}
{{{serokE6}}}
{{{serokE7}}}
{{{serokE8}}}
{{{serokE9}}}

Karîna qanûndanînê
{{{perleman}}}
{{{perleman1}}}
{{{perleman2}}}
{{{perleman3}}}
{{{perleman4}}}
{{{perleman5}}}

Ya berê Ya paşê
SellarîSellarî
BagratunîBagratunî
SelçûqîSelçûqî

Şedadî (carina Şeddadî tê nivîsandin) navê dewletekê ye ku di sala 951'ê (340´ê hicrî) de ji aliyê Şedadiyan ve li herêma Erana bakurê Azerbeycanê (Başûrê Qefqezê) hatiye damezrandin. Vê dewleta Kurdan heta sala 1164'an xwe ser piyan girt. Bajarê Anî (li Qersê, Tirkiye), Tibîlîsî (Gurcistan), Demirqapî, Qerebax, Naxçivan, Gence (li Azerbeycanê ye), Dvîn (li Ermenistanê ye)

Mînakek ji mîmariya Şedadiyan; Mizgefta Menûçêhr.

Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Dewleta Şedadiyan, di sala 951ê miladî de bi destê Muhemmedê kurê Şedad ve li (Başurê Qafkasya) hatiya sazkirin. Ev dewlet, yek ji wan dewletan Kurda yên ku di dema Îslamiyatê da hatine sazkirin. Bi rasti ev dewleta kurdî, gelek xurt û temen (umir) direj buyê. Sinoren wê pir fireh bûye, hemu bi vê dewletê ve girêdayi bûne. Di wê demê de li başur ji, hukumeta Merwaniyan, li rojhilat hukumeta Hesnewiyan hebûye. Ev devlet ji aliye cardeh hukumdaren Şedadî ve hatiye îdarekirin. Lê belê bi êrîşa Melikşah hukumdarê Selçuqî li ser wê herêmê di sala 1075an de dawî lê hatiye.

Piştî dîlketina Salar Marzûban Muhemmedê keyayê Musafirogullari di sala 948an de Mihemed Şedad Qartû (Mihemedê kurê Şedad) cihê wî girt. Muhemmed Şedad Qartû pêşî tenê keyayê Debîlê bû, lê di 951ê de li tevahiya Azerbaycanê bû desthilat. Herçend tê gotin ku dewleta Şedadiyan di sala 1164an de hilweşiyaye jî em ji kitêbeyeke ku Key-Siltanê Şedadî li Aniyê daye nivîsandin dizanin ku wî heta 1198an desthilatdariya xwe meşandiye. Li gor hin çavkaniyan Şedadî bi êrîşa xundekarê Selcûqiyan Melikşah bi ser vê herêmê de di sala 1075an de hilweşiyane, lê xwiyaye ew bi vê êrîşê qels bûne û heta sala 1198an jî xwe girtine.

Hikûmdarên Şedadî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Li Gence û Dwînê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Li Aniyê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ Andrew C. S. Peacock, Nomadic Society and the Seljūq Campaigns in Caucasia, Iran & the Caucasus, Vol. 9, No. 2, 2005:210.

Pîrtuk[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Bosworth, Clifford Edmund (2004). The new islamic dynasties - a chronological and genealogical manual, Edinburgh University Press, Edinburgh. ISBN 0-7486-2137-7