Tbîlîsî

Tbîlîsî თბილისი
Bajarên paytext
თბილისი
Ala Nîşan Coat of arms
Tbîlîsî li ser nexşeyê
Tbîlîsî
Koordînat: 41°43′21″Bk 44°47′33″Rh
Parzemîn	Ewropa, Asya
Dewlet	Gurcistan, Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst, Komara Sosyalîst a Federatîv a Sovyet a Piştqefqazê, Democratic Republic of Georgia, Transcaucasian Democratic Federative Republic, Transcaucasian Commissariat, Komara rûsî, Împeratoriya Rûsî, Kingdom of Kartli-Kakheti, Kingdom of Kartli, Keyaniya Gurcistanê
Paytexta	Gurcistan Georgia-Imeretia Governorate Kingdom of Kartli-Kakheti Reichskommissariat Kaukasien Tiflis Governorate (1846–1917) Tiflis Uyezd (1801 (bi julianî) – 1930) Komara Sovyet a Sosyalîst a Gurcistanê Transcaucasian Democratic Federative Republic Komara Sosyalîst a Federatîv a Sovyet a Piştqefqazê Socialist Soviet Republic of Georgia Emirate of Tbilisi Kingdom of Iberia Keyaniya Gurcistanê Kingdom of Kartli Republic of Georgia (1990–1992) Military Council Q3591823 Democratic Republic of Georgia Caucasus Viceroyalty (1801-1917) Q4453134 (1951–1953)
Dema avabûnê	c. 455
Îdarî
• Şaredar	Kakha Kaladze (2017–)
Qada rûerdê
• Giştî	720 km2 (280 sq mi)
Bilindahî	575 m (1886 ft)
Nifûs	1.118.035 (2014)
Dem	UTC+4
Koda postayê	0100–0199
Koda telefonê	32
Malper	www.tbilisi.gov.ge/
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Tbîlîsî, Tilbîs yan jî Tiflîs (bi gurcî: თბილისი), paytext û bajarê herî mezin ê Gurcistanê ye ku li peravên Çemê Kurayê hatiye avakirin û nifûsa bajarê bi qasî 1.5 milyon kes e. Tiblîsî di sedsala pêncan ê zayînê de ji aliyê Vakhtang I ê îberî ve hatiye avakirin û ji wê demê vir ve bajar bûye paytexta gelek qral û komarên Gurcistanê. Di navbera salên 1801 û 1917an de ku di vê demê beşek ji Împeratoriya Rûsî bû, Tiblîsî navenda Cîgirparêziya Kafkasyayê bû ku hem li bakurê û hem jî li başûrê Qafkasyayê serwerî dikir.

Ji ber ku cihê bajêr li ser xaçerêya di navbera Ewropa û Asyayê ye û ji ber nêzîkbûna bajêr a Rêya Îpekê, bi dîrokek demdirêj, Tiblîs di navbera hêzên cihêrengên cîhanê de bûye cihê nakokiyan. Heta roja îro cihê bajêr pozîsyona xwe wekî rêyek girîng a derbasbûnê ji bo projeyên enerjî û bazirganiyê misoger dike. Dîroka Tiflîsê di mîmariya bajêr de tê diyarkirin ku tevliheviyek ji avahiyên serdema navîn, neoklasîk, Hunerên Beaux, Art Nouveau û mîmariyên Stalînîst heye.

Her çend bajêr bi gelemperî xiristiyanên Ortodoks ên Rojhilatî jiyan kirine, ji hêla dîrokî ve Tbîlîsî bûye wargeha mirovên ji gelek çand, etnîkî û dînî. Di avahiyên geştyariyên girîng ê bajêr, Katedralên Sameba û Sioni, Qada Azadî, Kolana Rustavelî û Avenue Agmashenebeli, Keleha Narîkala ya Navîn, Şanoya Operaya pseudo-Moorish û Muzexaneya Neteweyî ya Gurcistanê hene. Avhewaya Tiblîsê di demsalên havînan germahî bi piranî ji 20 °C heta 32 °C û di zivistanê de -1 °C heta 7 °C (santîgrat) diguhere.

Wêne

• 
  Dîmenek ji taxa dîrokî ya Tiblîsê.
• 
  Kaukasus, Tiblîs.
• 
  Katedrala Sîonî.

Girêdanên derve

 Li Wikimedia Commons medyayên di warê Tbîlîsî de hene.