Pekîn

Pekîn 北京市
Bajarên paytext
北京市
Pekîn li ser nexşeyê
Pekîn
Koordînat: 39°54'14.51"Bk, 116°24'27.11"Rh
Parzemîn	Asya
Dûgel	Çîn
Paytext	Tongzhou District
Paytexta	Çîn Împeratoriya Çînê Provisional Government of the Republic of China (1912-1913) Empire of China Komara Çînê (1912–1928) Beiyang Government Q15524976
Rêvebir
• Şaredar	Chen Jining (2017–2022), Yin Yong (2022–)
Rûerd
• Giştî	16.410,54 km²
• Bilindahî	43 m
Gelhe	21.893.095 (2020)
Dem	UTC+8
Koda telefonê	10
Malper	www.beijing.gov.cn english.beijing.gov.cn/ www.beijing.gov.cn/gate/big5/www.beijing.gov.cn/index.html french.beijing.gov.cn/ korean.beijing.gov.cn/ japanese.beijing.gov.cn/ german.beijing.gov.cn/ spanish.beijing.gov.cn/ russian.beijing.gov.cn/ arabic.beijing.gov.cn/
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Pekîn yan Beijing, paytexta Komara Gel a Çînê ye ku zêdetirî 21 milyon şêniyê paytexta neteweyî ya herî qerebalix ê cîhanê ye û piştî bajarê Şanghayê duyem bajarê herî mezin ê Çînê ye. Bajêr li bakurê Çînê ye ku wekî şaredariyek di bin rêveberiya rasterast a Konseya Dewletê de ye û bi 16 navçeyên bajarî, derbajarî û gundewarî ve tê birêvebirin. Pekîn ji xeynî bajarê ciran a Tianjin, bi piranî ji aliyê Parêzgeha Hebei ve dorpêçkiriye ku bi hev re, sê beşên megalopolîsa Jingjinji û herêma paytexta neteweyî ya Çînê pêk tînin.

Pekîn bajarekî cîhanî ye ku yek ji navendên sereke yên cîhanê ye û ji bo çand, dîplomasî, siyaset, darayî, karsazî û aborî, perwerde, lêkolîn, ziman, tûrîzm, medya, werzîş, zanist, teknolojî û veguheztinê navendek girîng e. Wekî megabajar, Pekîn ji hêla nifûsa bajarî ve piştî Şanghayê duyem bajarê herî qelebalix ê Çînê ye. Bajar navenda piraniya pargîdaniyên herî mezin ên dewleta Çînî ye ku hejmareke herî mezin a pargîdaniyên Fortune Global 500ê li cîhanê û malavaniya saziyên darayî yên herî mezin ên cîhanê dike. Di heman demê de bajêr navenda sereke yê otobana neteweyî û rêhesiniya tora bilez û navenda serekeyê rêya hesiniya normal e. Balafirgeha Navneteweyî ya Pekînê ji sala 2010an vir ve ji hêla seyrûsefera rêwiyan ve balafirgeha herî qerebalix ê Asyayê ye duyem balafirgeha herî qerebalix ê cîhanê ye. Balafirgeha Navneteweyî ya Pekîn Daxing ku balafirgehek navneteweyî ya duyem li Pekînê ye, termînala balafirgeha yek-avahî ya herî mezin a cîhanê ye.

Pekîn ku hem bi şêwaza mîmariya nûjen û hem jî kevneşopî berhev dike, yek ji kevintirîn bajarên cîhanê ye ku xwedan dîrokek dewlemend e ku ji sê hezar salan vedigere. Berjêr yek ji Çar Paytextên Kevin ên Mezin ên Çînê ye ku Pekîn di piraniya heşt sedsalên çûyî de bûye navenda siyasî ya welêt û ji hêla nifûsê ve di piraniya hezarsala duyem a p.z. de bajarê herî mezinê cîhanê bû. Li gel çiyayên ku ji sê aliyan ve bajarê hundirîn dorpêç dikin, ji xeynî dîwarên kevnar ên hundir û derveyî, Pekîn ji hêla stratejîk ve hatiye amade kirin û pêşkevtî bû ku dibe bajarê împerator û bi vî rengî cihek bêkêmasî bû ku bibe paytexta emperyal. Bajar bi qesrên xwe yên dewlemend, perestgeh, park, baxçe, gor, dîwar û dergehên xwe navdar e. Pekîn yek ji girîngtirîn cihên geştiyariyê yên cîhanê ye. Di sala 2018an de, bajêr piştî Şanghayê duyemîn bajarê geştiyariyê yê cîhanê bû. Pekîn malavaniya gelek bîrdar û muzexaneyên neteweyî ye û heft şûnwarên Mîrateya Cîhanî ya UNESCOyê ku di wan de Bajarê Qedexe, Perestgeha Bihuştê, Qesra Havînê, Gorên Ming, Zhoukoudian û beşên Dîwarê Mezin û Kanala Mezin dike. Siheyuans, şêwaza xanî ya kevneşopî ya bajêr û hutong, kuçeyên teng ên di navbera siheyuanan de, cihên balkêş ên geştiyariyê yên sereke ne.

Wêne

• 

  Bajarê qedexe li Pekînê.

• 

  Wêneyek ji Pekînê.

• 

  Dîmenek ji avahiyên bilind, Pekîn.

• 

  "Zhongguancun" cihê peykerên orîjînal.

• 

  Dongcheng, Pekîn.

• 

  Pekîn CBD di sala 2022an de.

Girêdanên derve

 Li Wikimedia Commons medyayên di warê Pekîn de hene.