Xanedana Sadaqiyan
Sadaqiyan |
||
|---|---|---|
 Sadakiyan di sedsala 8an
|
||
| Paytext | Urmiye | |
| Bajarê mezin | Urmiye, Mûsil, Hewlêr, Tewrêz | |
| Zimanên fermî | Kurdî | |
| Ziman naskirin | Erebî | |
| Komên etnîkî | Kurd, Yewnan û Ereb | |
| Dîn | Îslam | |
| Avakirin | 770 | |
Xanedana Sadaqiyan (dem. 770 - 827/8), mîrgehekî kurdan bû ku di deme xwe de, bandora wê pir mezin e. Navende Rojhilatê Kurdistanê bajarê Ûrmiyeyê bûye. navê vê mîrgeha kurdan, ji navê mîrê wê Sadaqê Elî tê.
Dîrok
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Harûn Reşîd ku weke xelîfe jî, navê wî heya, bi wan re tevgeriya ya û alîkarî ji Sadaqiyan girtiye. Bi destê wan, kiriya ku kontrola xwe li ser herêmên din dêne.[1] Herêmên weke Salmas û Tewrêzê jî, û hê gelek herêmên din, bi destê sadaqiyan hatina bindest kirin û ketina bin destê hêza xalifetiyê de. Ew Artêşa Sadaqiyan ku wan şand ku wan deran bike bin destê wan de, di bin fermandariya Khazîm de bûye.[2][3]
Li gor hin belgeyna jî Sadaq bixwe bi navê "Zardîq" hatiya nasîn. Û tê gotin ku ew yekî ku fermandar û bizane bûya. Wî, di bin destê xwe de, artişaka mezin ava kirîya û bi wê, li herêmê dewletek ava kiriye û mazin bûye. Lê li gor hin belgeyna jî, tê gotin Zardîq, kurê Sadaq bûya ku piştî wî re hatîya û ew artîşa mazin ava kirîya û ew dewlet ava kirîya bi wê. Hemû axênku îro li ser Ermenistan ava û heta ku digihijê herêmên Qafqasya hemûyan dike bin destê xwe de. Zardîq, di nava salên 824-827 de hatîya. Ji vê dîrokê jî, mirov bi giranî karê fahm bike ku Zardîq, kurê Sadaq bûye.[4]
Payizbûna xanedan
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Tê gotin ku tenê li herême Mûsîle, Yunisê Azdî yê kurê Seydî hebûye. Piştre, Zardîq, artîşak şandîya ser wî û musil bi xwe ve girêdaya bi têk birina wî re. Ev şerê di navbera artişa Zardîq û Yunis azdîyê kurê Seydî jî di sale 827 de dibê.[5]
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ "Kurd | History, Culture, & Language | Britannica". www.britannica.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 24 adar 2023.
- ^ Hennerbichler, Ferdinand (30 gulan 2012). "The Origin of Kurds". Advances in Anthropology (bi îngilîzî). 2 (2): 64–79. doi:10.4236/aa.2012.22008.
{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (lînk) - ^ "Kurdistan | History, Religion, & Facts | Britannica". www.britannica.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 24 adar 2023.
- ^ "Lets discuss the history of late medieval/pre modern Kurdish dynasties". History Forum (bi îngilîziya amerîkî). Roja gihiştinê 24 adar 2023.
- ^ "Sadakiyans". KurdishPeople.Org (bi îngilîziya amerîkî). Roja gihiştinê 24 adar 2023.
 | Ev gotara ji bo Kurdistanê şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |