Konseya Ewropayê
.svg)
Konseya Ewropayê (bi îngilîzî: Council of Europe), rêxistineke navneteweyî ya mafên mirovane. Rêxistin, ji bo demokrasî, parastina mafên mirovan û ji bo parastina rêgeza dadgehî ya Ewropa yê, piştê şerê duyemîn ya cîhanê di sala 1949an de hate damezrandin.[1] Dadgeha Mafên Mirovan ya Ewropayê girdayê Konseya Ewropayê ye.[2]
Dîroka rêxistinê[biguherîne]
Fikra Konseya Ewrûpa dema ku hêj şerê cîhanê ya duyemîn dewam dikir, ji aliyê Winston Churchill ve di 4ê Avrêla sala 1943an de di axaftina radyoyeke de hate ziman. Churchill biştê sê salan, di sala 1946an de li Zanîngeha Zûrîhê di axavtinek de vê ramanê dubare dike û anî ziman ku jibo yekîtiya Dewletên Ewropî hewcedariya konseyeke heye.[3] Piştê sê salan di 5ê gulana 1949an ji aliyê deh welat, Belçîka, Keyaniya Yekbûyî, Danîmarka, Fransa, Hollanda, Îrlenda, Swêd, Îtalya, Lûksembûrg û Norwêc ve bi avakirina navenda xwe li bajarê Strasbourgê, peymana damezrandina Konseya Ewropayê pejirandin.
Welatên endam[biguherîne]
Rêxistin di 5ê Gulana sala 1949an de ji aliyê 10 welaten ve hate avakirin û endamên yekem ev deh welatin.
welatên ku li gorî dîroka beşdar bûne
Endamên Konseya Ewropayê
|
Yewnanistan 9ê tebaxa 1949 Tirkiye 9ê tebaxa 1949 Îzlanda 7ê adara 1950 Elmanya 13ê tîrmeha 1950 Awisturya 16ê avrêla 1956 Qibrîs 24ê gulana 1961 Swîsre 6ê gulana 1961 Malta 29ê Avrêla 1965 Portugal 22 Îlona 1976 Spanya 24ê Mijdara 1977 Lîhtenştayn 23ê Mijdara 1978 San Marîno 16ê Mijdara 1988 Fînlenda 5ê Gulana 1989 Macarîstan 6ê Mijdar 1990 Polonya 26ê Sermawezê, 1991 Bulgarîstan 7ê Gulana 1992 Estonya 14ê Gulana 1993 Lîtvanya 14ê Gulana 1993 |
Slovenya 14ê Gulana 1993 Komara Çek 30ê Hezîrana 1993 Slovakya 30ê hezîrana 1993 Romanya 7ê Cotmeha 1993 Andora 10ê Mijdara 1994 Letonya 10ê Sibata 1995 Albanya 13ê Tîrmeha 1995 Moldova 13ê Tîrmeh 1995 Makedonya 9ê Sermaweza 1995 Ukrayna 9ê Sermawezê, 1995 Rûsya 28ê Sibata 1996 Kroatya 6 Mijdara 1996 Gurcîstan 27ê Avrêla 1999 Azerbêycan 25 Rêbendana 2001 Ermenîstan 25 Rêbendana 2001 Bosnîa 24ê Avrêla 2002 Serbîstan 3ê Avrêla 2003 Monako 5ê Cotmeha 2004 |
Welatên xwedî mafên çavdêrên Komîteya Wezîrên Konseya Ewropa yê
Welatên xwedî mafên çavdêrên Meclîsa Parlamanê ya Konseya Ewropayê
Çavkanî[biguherîne]
- ↑ "Did you know?". The Council of Europe in brief (in îngilîzî). Retrieved 2020-05-30.
- ↑ "Profile: The Council of Europe" (in îngilîzî). 2010-12-11. Retrieved 2020-05-30.
- ↑ Onedio.com. "Avrupa Birliği ile Karıştırmayalım: 9 Madde ile Avrupa Konseyi Nedir?". Onedio (in Turkish). Retrieved 2020-05-30.CS1 maint: Unrecognized language (link)