Fînlenda

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Suomen tasavalta
Republiken Finland
Komara Fînlendayê
Ala Nîşan
(Ala) (Nîşan)
Sirûda netewî: Maamme / Vårt land
EU-Finland.svg
Zimanên fermî Fînlendî, swêdî, sámî


Paytext Helsînkî
Sîstema siyasî
 - Serokdewlet
 - Serokwezîr
Sauli Niinistö
Sanna Marin
Rûerd
 - Giştî

338,424 km2
Gelhe
 - Giştî
 - Berbelavî

5,526,774 (2020)[1] kes
16 kes/km2
Serxwebûn 06.12.1917
Dirav Ewro (EUR)
Dem UTC+2 EET /
UTC+3 EEST
Nîşana înternetê .fi
Koda telefonê +358

Fînlenda an Komara Fînlendayê (bi fînî: Suomi an Suomen tasavalta, bi swêdî: Finland an Republiken Finland) welatek li bakûrê Ewropayê ye. Sînorê wê bi Swêd re li bakûr-rojava yê, bi Norwec re li bakûrê û bi Rûsya re li rojhilatê heye. Paytext û bajaroka herî mezin Hêlsînkî ye. Li ser milyonek kes li qada metropola Hêlsînkîye (tevî bajarên Êspoo û Vanta) dijîn. Bajarên din ên girîng Tampêrê, Turku, Oulu, Jyväskylä, Lahtî û Kuopîo ne.

Di meha adarê 2020an de hejmarê gelê fînlandî 5.53 milyon e, pirraniya wê li navendî welêt û li başûrê welêt dijîn û fînî diaxavin, ku beşek zimanên ûralî ye û bi zimanên Skandînavyayê re têkilî tune ye. Koma etnikî ku piştî fînlendayan re û mezin a û li bakûrê wê dijî, ji wan re sámî tê naskirin. Fînlenda welat bi hindiktir berbelavî gelî ye. Ew komara parlemanî bi 310 şaredarî û bi 19 herêm e, tevî herêma xwesera Girav Ålend. Swêdî duyê zimana fermî ye, ku li hin qada deryayî û li Ålendê axaftin.

Hejmara kurdan li Fînlendayê nêzîkî 5 hezar in.[çavkanî hewce ye]

Erdnîgarî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Fînlenda wekî welatê hezar golan tê nasîn. Dîmenek ji gola Pielinen, Bakurê Karelyayê[2].

Nêzî 168,000 golan û 179,000 giravan li Fînlenda hene. Saimaa gol mezintirîn li Fînlenda ye û çarem mezintirîn li Ewropa ye. Pirraniya golê li herêm başûr-rojhilatê hene, ku jê re Gol Fînlenda (fînî: Järvi-Suomi) tê gotîn. Pirraniya giravê li başûr-rojavayê û li Derya Behra giravan, di navbera Fînlendaya parzemînî û girava serekî ya Ålenda de hene.

Herêmên Fînlendayê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Fînlenda 19 herêman pêk dihê[3]:

https://en.wikipedia.org/wiki/Template:Finnish_Regions Herêmên Fînlendayê
Nav Nava fermî bi îngilizî[4] Nav bi fînî Nav bi swêdî Paytext Ajansî rêveberiya herêmê yên dewletê
Laplenda Lapland Lappi Lappland Rovaniemi Parêzgeha Laplendayê
Bakûrê Ostrobotnîayê North Ostrobothnia Pohjois-Pohjanmaa Norra Österbotten Oulu Bakûrê Fînlendayê
Kainuu Kainuu Kainuu Kajanaland Kajaani Bakûrê Fînlendayê
Bakûrê Karelîayê North Karelia Pohjois-Karjala Norra Karelen Joensuu Rojhilatê Fînlendayê
Bakûrê Savonîayê North Savo Pohjois-Savo Norra Savolax Kuopio Rojhilatê Fînlendayê
Başura Savonîayê South Savo Etelä-Savo Södra Savolax Mikkeli Rojhilatê Fînlendayê
Başura Ostrobotnîayê South Ostrobothnia Etelä-Pohjanmaa Södra Österbotten Seinäjoki Rojavayê û Navî Fînlendayê
Navî Ostrobotnîayê Central Ostrobothnia Keski-Pohjanmaa Mellersta Österbotten Kokkola Rojavayê û Navî Fînlendayê
Ostrobotnîa Ostrobothnia Pohjanmaa Österbotten Vaasa Rojavayê û Navî Fînlendayê
Pirkanmaa Pirkanmaa Pirkanmaa Birkaland Tampere Rojavayê û Navî Fînlendayê
Navî Fînlendayê Central Finland Keski-Suomi Mellersta Finland Jyväskylä Rojavayê û Navî Fînlendayê
Satakûnta Satakunta Satakunta Satakunta Pori Başur-rojavaya Fînlendayê
Başur-rojavaya Fînlendayê Southwest Finland Varsinais-Suomi Egentliga Finland Turku Başur-rojavaya Fînlendayê
Başura Karelîayê South Karelia Etelä-Karjala Södra Karelen Lappeenranta Başûrê Fînlendayê
Päijänne Tavastia Päijät-Häme Päijät-Häme Päijänne-Tavastland Lahti Başûrê Fînlendayê
Tavastiaya Rastê Kanta-Häme Kanta-Häme Egentliga Tavastland Hämeenlinna Başûrê Fînlendayê
Uusimaa Uusimaa Uusimaa Nyland Helsinki Başûrê Fînlendayê
Kymenlaakso Kymenlaakso Kymenlaakso Kymmenedalen Kouvola and Kotka Başûrê Fînlendayê
Girav Åland Åland Ahvenanmaa Åland Mariehamn Parêzgeha Ålandê

Deh bajaren herî mezin ev in (dem: kanûna pêşîn 2016) û li pey nifûsa wan:[5]

Population map of Finland.svg

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. https://www.stat.fi/til/vamuu/2020/02/vamuu_2020_02_2020-03-24_tie_001_en.html
  2. https://www.nationalparks.fi/kolinp
  3. "Tervetuloa aluehallintoviraston verkkosivuille!" (bi Finnish). State Provincial Office. Ji orîjînalê di 15 adar 2012 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 9 hezîran 2012.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  4. "Suomen hallintorakenteeseen ja maakuntauudistukseen liittyviä termejä sekä maakuntien ja kuntien nimet fi-sv-en-(ru)" (PDF). vnk.fi. r. 8–9. Roja wergirtinê: 23 tebax 2019.
  5. Ennakkoväkiluku 2016[Girêdan daimî miriye] Statistics Finland

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]