Here naverokê

Andorra

Girêdanan biguhêre
Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Andorra
Ala Mertal
Dirûşm: Virtus Unita Fortior Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Sirûd: El gran Carlemany Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Andorra li ser nexşeyê
Map
Paytext
42°33'Bk, 1°33'Rh
Zimanên fermî
Zimanên tên bikaranîn
Rêveberî parliamentary coprincipality Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
 •  Serokdewlet Joan Enric Vives Sicília (2003–), Emmanuel Macron (2017–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
 •  Serokwezîr Xavier Espot Zamora (2019–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Avakirin
 •  Dema avakirinê 1278 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre 
 •  Rûerd 468 kîlometre çargoşe Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Gelhe
 •  Giştî 87.486 (2025) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Dirav
  • Euro (1 kanûna paşîn 2000)
    		•
    Demjimêr
    • Central European Time
    • Europe/Andorra Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
    Hatûçûna ajotinê
    • rast Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
    Koda telefonê +376
    Malper
    https://www.govern.ad/ Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

    Andorra, bi fermî Mîrektiya Andorrayê[1] (bi ketelanî: Principat d'Andorra), mîkrodewletekî bê derya ye ku li ser nîvgirava Îberî bi Fransa li bakur û bi Spanya li başûr sinor e. Mîrektî di sala 1278an de bi destûrnameyek hatiye damezrandin. Rêveberiya mîrektiyê niha ji aliyê du hev-prensê ve tê rêvebirin ku ji aliyê pîskoposa Urgellê li Ketelonya, Spanya û ji aliyê serokê Fransayê ve tê birêvebirin. Paytext û bajarê herî mezinê mêrektiyê Andorra la Vella ye.

    Andorra şeşemîn dewleta herî piçûk ê Ewropayê ye ku bi rûerda mîrektiyên bi qasî 468 kîlomêtre çargoşe û nifûsa mîrektiyê bi qasî 79.034 kes e.[2] Gelê Andorrayê komekî etnîkî ya romanî ye ku ji nêzîkê gelê ketelen ve girêdayî ye.[3] Andorra ji hêla bejahiyê ve 16em welatê herî piçûk ê cîhanê ye û ji hêla nifûsê ve jî di rêza 11em de ye.[4] Paytexta mîrektiyê, Andorra la Vella, paytexta herî bilindahî a Ewropayê ye ku bi bilindahiya 1023 mêtre ji asta deryayê bilind e. Zimanê fermî ketelenî ye lê li deverê bi gelemperî spanî û fransî jî te axavtin.[5][6] Li Andorrayê her sal bi texmînî 10,2 mîlyon geştyar tîne welêt.[7] Andorra ne endamê yekîtiya Ewropayê ye lê ji 1993an vir ve endamê Neteweyên Yekbûyî ye.[8]

    Nifûs

    [biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
    Nifûs li gorî salan
    SalNifûs±%
    19105231—    
    196013.414+156,4%
    196114.376+7,2%
    196215.376+7,0%
    196316.410+6,7%
    196417.470+6,5%
    196518.551+6,2%
    196619.646+5,9%
    196720.755+5,6%
    196821.888+5,5%
    196923.061+5,4%
    197024.279+5,3%
    197125.560+5,3%
    197226.892+5,2%
    197328.231+5,0%
    197429.514+4,5%
    197530.706+4,0%
    197631.781+3,5%
    197732.769+3,1%
    197833.746+3,0%
    197934.819+3,2%
    198036.063+3,6%
    198137.502+4,0%
    198239.112+4,3%
    198340.862+4,5%
    198442.704+4,5%
    198544.597+4,4%
    198646.515+4,3%
    198748.458+4,2%
    198850.431+4,1%
    198952.449+4,0%
    199054.511+3,9%
    199156.674+4,0%
    SalNifûs±%
    199258.904+3,9%
    199361.003+3,6%
    199462.707+2,8%
    199563.854+1,8%
    199664.274+0,7%
    199764.090−0,3%
    199863.799−0,5%
    199964.084+0,4%
    200065.399+2,1%
    200168.000+4,0%
    200271.639+5,4%
    200375.643+5,6%
    200479.060+4,5%
    200581.223+2,7%
    200681.877+0,8%
    200781.292−0,7%
    200879.969−1,6%
    200978.659−1,6%
    201077.907−1,0%
    201177.865−0,1%
    201278.360+0,6%
    201379.218+1,1%
    201673.105−7,7%
    201774.794+2,3%
    201876.177+1,8%
    201977.543+1,8%
    202078.015+0,6%
    202179.535+1,9%
    202281.588+2,6%
    202385.101+4,3%
    202487.097+2,3%
    202587.486+0,4%
    Çavkanî: Li ser Wîkîdaneyê bibîne Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

    Çavkanî

    [biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
    1. ^ "Constitution of the Principality of Andorra" (PDF).
    2. ^ "World Population Prospects - Population Division - United Nations". population.un.org. Roja gihiştinê 29 îlon 2023.
    3. ^ Minahan, James (30 tîrmeh 2000). One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups (bi îngilîzî). Bloomsbury Academic. ISBN 978-0-313-30984-7.
    4. ^ "Andorra: 10 Unusual Facts About The Tiny European Principality - Tell Me Nothing". web.archive.org. 7 hezîran 2017. Ji orîjînalê di 7 hezîran 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 29 îlon 2023.
    5. ^ "Andorra". The World Factbook (bi îngilîzî). Central Intelligence Agency. 25 îlon 2023.
    6. ^ "Andorra". U.S. Department of State. Roja gihiştinê 29 îlon 2023.
    7. ^ "404 - Pàgina bloquejada". web.archive.org. 12 îlon 2017. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 12 îlon 2017. Roja gihiştinê 29 îlon 2023. {{cite web}}: Çavkanî sernavekî giştî bi kar tîne (alîkarî)CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk)
    8. ^ Nations, United. "Member States". United Nations (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 29 îlon 2023.

    Girêdanên derve

    [biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
    Commons Li Wikimedia Commons medyayên di warê Andorra de hene.
    Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Andorra&oldid=1897290" hatiye standin.