Adi Holzer: Serpêhatî (Lebenslauf) (1997). Adi Holzer jiyanê dişibîne bendê canbazan
Jînenîgarî, biyografî (gr. βιογραφία, ji βίος bíos „jiyan“ û grafîk), ji bi rêkûpêk nîgarkirina jiyana (jîna) kesan re tê gotin.
Biyografî dikare bi nivîskî yan gotinî be. Cureyek wê jî xwejînenîgarî (otobiyografî) ye. Otobiyografiyê mirov bi xwe, li ser xwe çêdike. Yan jî qet nebe pirraniyê bi xwe dike.
Zû de ye jînenîgarî tên amadekirin. Di dema Greka antîk de biyografî dihatin nivîsandin.
Di biyografiyê de sîstematî, birêkûpêkî girîng e. Mirov nikare bêî sîstematîkên jînenîgariyekê binivîsîne. Di jînenîgariyê de bûyer û demên girîng tên tomarkirin. Mirov nikare tiştên ne girîng in û bêwate ne binivîsîne. Biyografiyeke baş ji ristinên rastegînî pêk tên. Tomarkirinên farazî û razber, nirxê jînenîgariyekê kêm dikin. Helbet ev prînsîp ne ji bo berhemên wêjeyî ye.
Di jînenîgariyan de bo mînak behsa jidayîkbûn, perwerde, pîşe, marîbûn (zewac), mirin, berhem, tecrûbeyên jiyanê, bûyerên girîng ûêd tên tomarkirin.
Prînsibeke din jî ew e ku biyografiyek divê tevahiya jiyana kesê rabixe ber çavan. Mirov nikare bo mînak tenê behsa zaroktî yan çend salên perwerdeya yekê bike.
Biyografî divê bi xwe neyê nivîsandin. Heger bê nivîsandin dibe xwejînenîgarî. Qîmeta jînenîgariyê ji ya xwejînenîgariyê bilindtir e.
Li Kurdistanê dengbêj bi hostayî jînenîgariyen vedibêjin. Ew viya bi gotin û stranê dikin. Di biyografiyên dengbêjan de sîstematîkek taybet heye. Bo mînak ne dem û katjimêrê, bûyerên girîng birêkûpêk dirêsin. (Gotarê bixwînê...)
George Grigore di roja 2 Şibata sala 1958'an de li gundê Grindu yê ku girêdayî bajarokê Ialomiţa (Romanya) ji dayîk çêbû. Sala 1983'an ji zanîngeha Bûkareştê, Fakulta Zimanên Bîyanî û Wêjeyê beşa erebî-çînî mezûn bû. Di sala 1997'an de li Zanîngeha Bûkareştê bi xebata xwe ya Pirsgirêka wergera Quranê bi zimanê Romanî ve doktora xwe ya beşa fîlolojiyê wergirt. (Gotarê bixwîne...)
Şewqe, kep ji komekê serpoşênewropayiyan re tê gotin. Ewropayî jî wekî kurdan serpoşên bêdor gelek hezdikin. Ji bandora ereban serpoşên kurdan jî gelek hatine guhertin.
Niha êdî kêm kum û kolos tên li xwe kirin. Dîsa, poşîyên klasîk ên kurdî, cihê xwe dane cemedanî û kefiyeyên yemenî. Niha poşiya wekî sîmbola kurdan tê zanîn, di rastiyê de ne ya kurdan e. Poşiyên kurdan cuda ne. (Gotarê bixwîne...)
Queen komeke îngilîzî ye rock bû ku di sala 1970î de çêbûye. Endamên wê Freddie Mercury (deng) û Brian Harold May (deng û gîtar) û John Deacon (basgîtar) û Roger Meddows Taylor (trampet) bûn.
Heta niha 300 milyon albumên wan li hemî welatan hatiye firotin; ji wan 42,8 milyon li Dewletên Yekbuyî Amerîkayê hatine firotin.
Yek ji stranên wan yên herî bi nav û deng Bohemian Rhapsody bû. (Gotarê bixwîne...)
Di sala 1951an de li Zanîngeha Êrîvanê beşa fîlolojiyê dixwîne û di sala 1956an de teva dike. Heman salê li Akademiya Zanistê ya Ermenistanê, di beşa Kurdolojiyê de mîna asîstan kar dike. Celîl yekemîn asîstanê beşa kurdzaniyê ye. Di sala 1957an de li Zanîngeha Lenîngradê li Înstîtuya Zanistî ya Rojava di Kursiya Kurd de dest bi kar dike.
Feratê Dengizî (navê wî yê fermî Mehmet Aydın Alökmen) nivîskarekî kurd e ku li gor nasnameya li ser di 02.06.1950'an de (lê belê, a rast 30.10.1949 e) li gundê Dengiza yê girêdayî Stewrê ya girêdayî Mêrdînê ji dayik bûye. (Gotarê bixwîne...)
Di malbateke bazirgan de tê jiyanê. Di ciwaniya xwe de ji kovaran re helbest û kurte-çîrokan dinivîsîne. Di bin bandora Johann Wolfgang von Goethe de dimîne. Di berhemên xwe de behsa xurifandina, jirêderketina bûrjûvaziyê dike. Gorî gelekan mijarên wî ne ewçend watedar in lê teknîka nivîsandina wî û fîlozofiya aramiyê ya wî wî kiriye xwedî jêhatîbûneke têr zîrekî. Li Çîk, Swîsre jî dijî. Bi destpêka sazûmaniya Nazî, ew bi wêrekî dij-nêrînên xwe tîne zimên. Ev yeka han dibe sedem ku Almanyayê biterikîne. Diçe li DYAyê bicihdibe û dibe hemwelatiyê wir. Ew herwekî ne tenê rexneyan li Naziyan, li hemî dîroka Almanan dike. Bi têkçûna Naziyan, vedigere welatê xwe û xebatên xwe yên nivîsandinê didomîne. Di 80 saliya xwe de li Zürichê jiyana xwe jidest da. (Gotarê bixwîne...)
Robin McLaurin Williams (21ê tîrmehê, 1951 – 11ê tebaxê, 2014) aktor û komedyenekî amerîkayî bû ku di 21ê tîrmeha 1951ê de li Şîkagoyê (DYA) hatiye dinyayê. (Gotarê bixwîne...)
.jpg)
